Üvercinka Şiiri - Cemal Süreya Üvercinka Şiiri Sözleri ve Açıklamalı İncelemesi

Özgün tarzıyla Türk şiirine damgasını vuran Cemal Süreya ya da asıl adıyla Cemalettin Seber eserlerinde aşkı, yalnızlığı ve toplumsal meseleleri derinlemesine işlemiştir. Bunun en iyi örneği de Üvercinka şiiri sözleri içinde gizlidir. Cemal Süreya Üvercinka şiiri açıklaması ve incelemesi yapıldığında yeni sözcükler yaratan şairin keskin zekâsı ve insanı içine çeken sınırsız bir hayal dünyası olduğu görülür.

Üvercinka Şiiri

Böylece bir kere daha boynunlayız sayılı yerlerinden
En uzun boynun bu senin dayanmaya ya da umudu
kesmemeye
Laleli'den dünyaya doğru giden bir tramvaydayız
Birden nasıl oluyor sen yüreğimi elliyorsun
Ama nasıl oluyor sen yüreğimi eller ellemez
Sevişmek bir kere daha yürürlüğe giriyor
Bütün kara parçalarında
Afrika dahil

Aydınca düşünmeyi iyi biliyorsun eksik olma
Yatakta yatmayı bildiğin kadar
Sayın Tanrıya kalırsa seninle yatmak günah, daha neler
Boşunaymış gibi bunca uzaması saçlarının
Ben böyle canlı saç görmedim ömrümde
Her telinin içinde ayrı bir kalp çarpıyor
Bütün kara parçaları için
Afrika dahil

Senin bir havan var beni asıl saran o
Onunla daha bir değere biniyor soluk almak
Sabahları acıktığı için haklı
Gününü kazanıp kurtardı diye güzel
Birçok çiçek adları gibi güzel
En tanınmış kırmızılarla açan
Bütün kara parçalarında
Afrika dahil

Birlikte mısralar düşünüyoruz ama iyi ama kötü
Boynun diyorum boynunu benim kadar kimse
değerlendiremez
Bir mısra daha söylesek sanki her şey düzelecek
İki adım daha atmıyoruz bizi tutuyorlar
Böylece bizi bir kere daha tutup kurşuna diziyorlar
Zaten bizi her gün sabahtan akşama kadar kurşuna
diziyorlar
Bütün kara parçalarında
Afrika dahil

Burda senin cesaretinden laf açmanın tam da sırası
Kalabalık caddelerde hürlüğün şarkısına katılırkenki
Padişah gibi cesaretti o, alımlı değme kadında yok
Aklıma kadeh tutuşların geliyor
Çiçek Pasajında akşamüstleri
Asıl yoksulluk ondan sonra başlıyor
Bütün kara parçalarında
Afrika hariç değil

Cemal Süreya

Cemal Süreya'nın Üvercinka Şiiri İncelemesi

Çocukluğunda tam bir kitap kurdu olan Cemal Süreya, kuvvetli anlatımı ve yaratıcı zekasının yanı sıra aşkları ile de ünlüdür. Tomris Uyar'a aşkı dillere destan olan Süreya dört kez evlenmiş ve birçok kez âşık olmuştur. Yaşadığı yoğun duygular düşünüldüğünde aşk şiirleri yazması yadırganmayacaktır. Ama eserlerinde tek odak nokta aşk değildir. Belirli bir ideoloji çerçevesinde toplumsal meseleleri de eserlerinde ele alan Cemal Süreya'nın 1931 yılında Erzincan'da başlayan hayatı 1990 yılında girdiği şeker koması yüzünden İstanbul'da son bulmuştur.

Şairin yayımlanan şiir kitaplarından ilki Üvercinka'dır. Cemal Süreya'nın 1958 yılında yayımlanan bu kitabında yirmi dokuz adet şiiri arasında aynı adlı şiir de yer alır.

Üvercinka Şiiri Konusu

Üvercinka, Cemal Süreya'nın aşkın farklı boyutlarını ele aldığı eseridir. Şiir, Süreya'nın kendine has dili ve imgeleriyle okuyucuyu derin bir yolculuğa çıkarır. İlk dizelerde başlayan yoğun duygusal ifade şiirin sonuna kadar devam eder. Şiirin her dizesinde, şairin yaşamış olduğu aşkın izlerini görmek mümkündür.

Cemal Süreya'nın Üvercinka'sının teması aşk ve tutkudur. Şiirin açılış dizeleri, bir tramvay yolculuğuyla metaforik bir başlangıç yapar.

"Laleli'den dünyaya doğru giden bir tramvaydayız"

Bu yolculuk, okuyucuyu şairin iç dünyasına götürür.

"En uzun boynun bu senin dayanmaya ya da umudu kesmemeye" dizesi, sevgiliye duyulan derin bağlılığı ve sevgilinin varlığından doğan umudu temsil eder.

Şiirin bir diğer önemli teması ise sevgiliye olan hayranlıktır.

"Ben böyle canlı saç görmedim ömrümde

Her telinin içinde ayrı bir kalp çarpıyor" dizeleri ise sevgilinin fiziksel güzelliğine ve şairin ona duyduğu hayranlığa vurgu yapar. Bu ifadeler, Cemal Süreya'nın şiirlerinde sıkça rastlanan fiziksel betimlemelerin bir örneğidir.

Üvercinka Şiirinin Adı

Kendi kelimelerini oluşturacak yaratıcılığa sahip bir yazar olan Cemal Süreya şiirine Üvercinka adı vermiştir. Bir görüşe göre, Cemal Süreya bu adı güvercin kelimesinden türetmiştir. Bu kelimenin ilk harfini atıp dünyanın belirli yerlerinde kadın isimlerinin sonuna eklenen 'ka' takısını kullanmış, böylece "Üvercinka" kelimesine ulaşmıştır. Bu görüş doğrultusunda söz konusu aşk şiirinin kuş gibi hür bir kadını anlattığı söylemek yerinde olacaktır.

Bir diğer görüş ise Üvercinka adının güvercinin kanadına atıfla şair tarafından türetildiğidir. Her iki görüşe göre de güvercinle bağlantılı olan bu kelime Cemal Süreya'nın yarattığı yeni bir sözcüktür.

Üvercinka Şiirinin Dili ve Biçimi

Serbest ölçüde yazılmış olan şiirin yalın bir dili vardır. Şiirin adı bile şair tarafından ortaya atılan, Türkçede olmayan bir sözcüktür. İmgeler de şiirde yoğun biçimde bulunur.

Üvercinka Şiirinin Mesajları

Üvercinka şiiri sadece bir aşk şiiri değildir. Eserde toplumsal meseleler politik bir duruşla ele alınır.

"Böylece bizi bir kere daha tutup kurşuna diziyorlar"

Zaten bizi her gün sabahtan akşama kadar kurşuna diziyorlar" dizeleri dönemin siyasi atmosferine ve bireylerin yaşadığı zorluklara atıfta bulunur.

Süreya'nın sömürülen ve yoksul Afrika'ya da şiirinde yer vermesi yine politik bir mesajdır. Bu dizeler, şairin yalnızca kişisel değil, aynı zamanda toplumsal konulara ve dünyada olanlara da duyarlı olduğunu göstergesidir.