Dünyanın bugün bilinen şeklini almasında Yeni Çağ coğrafyacılarının rolü büyüktür. Bu çağda Avrupa'da Dünya'nın geleceğini şekillendirecek coğrafi keşiflere imza atılmıştır. Osmanlı Devleti'nde de yaptıkları çalışmalarla iz bırakan coğrafyacıların birçoğu Yeni Çağ'da yaşamıştır.

Yeni Çağ Coğrafyacıları

Yeni Çağ, coğrafya alanında Avrupalı coğrafyacılar için şahlanış dönemidir. Durgun Orta Çağ'ın ardından bu çağda dünyayı etkileyecek çalışmalara imza atarlar. Coğrafyanın teme sembollerinden biri olan pusula, bu çağda Avrupalılara ulaşır. Pusula vasıtasıyla coğrafyacılar uzak deniz yolculuklarına çıkarak keşif yapma fırsatı elde ederler. Ağırlıklı olarak ticaret amaçlı yapılan bu keşifler, dünya üzerinde yeni yerlerin keşfedilmesinin önünü açar.

Bartelmi Diaz, Vasco da Gama ve Macellan bu çağda iz bırakmış Portekizli coğrafyacılardır. Americo Vespucci ve John Cabot dönemin İtalyan coğrafyacılarıdır. Cenovalı Kristof Kolomb ve Anversli Abraham Ortelius da dönemin öne çıkan coğrafyacıları arasında yer alır. Osmanlı Devleti'nde öne çıkan coğrafyacılar ise Pîrî Reis, Kâtip Çelebi ve Evliya Çelebi olmuştur.

Yeni Çağda Yaşamış Coğrafyacıların Eserleri

Yeni Çağ coğrafyacılarının çok sayıda eseri bugüne ulaşmayı başarmıştır. Kristof Kolomb'un yazılarından oluşan Seyir Defterleri döneme ışık tutan kaynaklardan biridir. Dört keşif yolculuğunun anlatıldığı eser; notlar ve mektuplarla bugüne ulaşmıştır. Ortelius'un kaleme aldığı dünyanın ilk modern yeryüzü alarak kabul edilen Epitome Theatri Orteliani dönemin öne çıkan bir diğer eseridir.

Pîrî Reis'in kaleme aldığı Kitabı Bahriye, Yeni Çağ'da yazılan eserler arasındadır. Kitapta Akdeniz kıyıları ile ilgili detaylı harita yer alır. Kâtip Çelebi'nin kaleme aldığı Cihannüma batıdan doğuya doğru birçok yeryüzü şekli üzerinde bilgi içeren bir diğer eserdir. Evliya Çelebi'nin gezip gördüğü yerler hakkında kaleme aldığı 10 ciltlik Seyahatnamesi de Yeni Çağ eserleri arasında yer almaktadır.

Yeni Çağda Coğrafya Bilimine Katkı Sağlayan Bilim İnsanları

Yeni Çağ coğrafyacıları yaptıkları keşiflerle kıta ve medeniyetlerin dünyada tanınmasını sağlamışlardır. Bartelmi Diaz bu çağda Ümit Burnu'na ilk olarak ayak basan coğrafyacı olmuştur. Vasco do Gama ise Ümit Burnu'nu aşan ilk coğrafyacı olmuştur. Aynı zamanda Avrupa'ya uzak bir nokta olan Hindistan'a doğrudan ulaşmayı başarmıştır.

Kristof Kolomb ve Amerigo Vespucci Amerika kıtasını keşfini sağlamışlardır. Macellan dünya etrafında turunu tamamlayarak tüm meridyenlerden geçmeyi başaran ilk coğrafyacı olmuştur. Bu gelişmeler ışığında bilim adamları; Amerika, Okyanusya, Avustralya ve kutupları keşfederek bugün coğrafyada kabul edilen yeryüzü düzenine katkı sağlamışlardır.