Karşılıksız çeke hapis azaldı parayı ödeyen salıverilecek

Binlerce tüccar ve esnafın mağduriyetine neden olan Çek Yasası sil baştan değişiyor, karşılıksız çekten mahkûm olanlara fırsat doğuyor. Çekin bir bölümü karşılıksız çıkanlar, karşılıksız kalan tutarı birikmiş faiziyle ödemesi şartı ile mahkum olmayacak. Karşılıksız çek için 150 bin liraya kadar adli para cezası verilebilecek. Mevcut düzenlemede ise karşılıksız çek suçunda, çek tutarı kadar ağır para cezası ile karşılıksız kalan tutarın yüzde 12-20'si arasında tazminatın ve ayrıca hesaplanacak temerrüt faizinin ödenmesi halinde mahkumiyetten kurtulma şansı bulunuyor. Karşılıksız çek suçunu birden çok defa işleyenler hapis cezası alıyor. Hükümet'in TBMM'ye sevk ettiği yeni Çek Yasası ile karşılıksız çek kesenlere verilen cezalar yeniden düzenlendi. Tasarıda, karşılıksız çek suçu için öngörülen para ve hapis cezalarının suçu önlemediğinin görüldüğü, bu nedenle bankalarca çek verilmesi esasları ile çek kesenlerin sorumluluğunun yeniden düzenlenmesine ihtiyaç duyulduğu belirtildi. Küresel krizden etkilenenler ile krizi bahane edenler nedeniyle piyasada karşılıksız çek oranı yüzde 40'a çıktı. Karşılıksız çek davaları 70 bini aştı. Bu suçtan mahkûm sayısı 2 bine ulaştı. Çeklerin ekonomide güvenilir bir araç olması amacıyla hazırlanan tasarının önemli başlıkları şöyle:

HAPİS CEZASINA SINIRLAMA: Karşılıksız çek kesenler, karşılığını yatırması halinde davadan kurtulacak. Bu kişiler için çek kullanma yasağı para cezasını ödedikten 3 yıl sonra mahkeme kararıyla kalkacak.

MAHKÛMİYETTEN KURTULMA SÜRECİ: Karşılıksız çek bedelini temerrüt faiziyle tamamen ödeyen kişi hakkında soruşturma aşamasında Cumhuriyet Savcısı tarafından kovuşturmaya yer olmadığına, kovuşturma aşamasında mahkeme tarafından davanın düşmesine, mahkûmiyet hükmünün kesinleşmesinden mahkeme tarafından hükmün bütün sonuçlarıyla ortadan kaldırılmasına karar verilecek.

PARA CEZASI ARTTI: Karşılıksız çek verenlere 150 bin liraya kadar adli para cezası kesilecek. Bu ceza, çekin karşılıksız kalan miktarından az olmayacak. Mevcut düzenlemede ise 80 bin lira ağır para cezası veriliyordu. Aynı suçu ikinci kez işlerse 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası öngörülüyordu. Yeni düzenleme ile hapis cezası da 1 yıldan 3 yıla kadar düşürülüyor.
ÇEK İBRAZDA GEÇERLİ OLACAK
İleri düzenleme tarihli çek, bu tarihten önce de tahsil için bankaya ibraz edilebilecek. Karşılıksız çıkarsa karşılıksız işlemi yapılabilecek. Bu suç, çek hamilinin şikâyetine bağlı olacak.
Bankalara yaptırım uygulanacak
Bankalar, karşılığı bulunan çekin bedelini zamanında ödemezse her gün için binde 3 faiz ödeyecek. Çek karşılıksız çıkarsa, çek hesabı açan, veren banka alacaklıya her çek yaprağı için 474 lira ödeyecek. Çek hesabı talep edenlerin sosyal ve ekonomik durumlarını, kimlik bilgilerini ayrıntılı bir şekilde inceleyecek. Talep edilirse kişinin adresini verebilecek.
Çekler, tacir ve tacir olmayan kişilerin çekleri olmak üzere ikiye ayrılacak. Bankaların basacağı bu çeklerin renkleri de farklı olacak. Banka, tüccar olmayana tacir çeki hesabı açıp verirse 15 bin TL ceza ödeyecek.