“Türkiye yüzde 15’ten vazgeçti gazda Rus boyunduruğu kırıldı”

Çek Cumhuriyeti'nin başkenti Prag'da hafta sonu düzenlenen enerji zirvesinde, Türkiye'nin önkoşullarından vazgeçmesi sonucu uzlaşmaya varıldığı belirtiliyor. Müzakereleri "çarşı pazarlığına" benzeten batılı diplomatlara göre, anlaşma 25 Haziran'da Ankara'da imzalanacak. Nabucco doğalgaz boru hattı ile ilgili haberler, İngiliz Guardian gazetesine "Türk gaz anlaşması Rus boyunduruğunu kırdı" başlığıyla yansıdı. Habere göre üst düzey Avrupa Birliği yetkilileri, bir yıllık kördüğümün ardından, AB ile Türkiye'nin, Hazar havzasındaki potansiyel bir enerji madeninin kilidini açacak çığır açıcı bir boru hattı anlaşmasına ulaştılar. 25 Haziran'da Ankara'da imzalanacak anlaşmaya konu Orta Asya, Kafkaslar ve Orta Doğu'dan Avrupa'ya doğal gaz taşıması planlanan Nabucco boru hattı projesi, Kremlin'in gaz ithalatı konusunda Avrupa'ya uyguladığı engelleri kırmak için kilit önemde. Üst düzey bir Avrupa Birliği yetkilisi, "Türkler şartlarımızı kabul etti. Herhangi bir koşul yok" dedi Ankara'nın Nabucco boru hattından pompalanacak gazdan vergi almak ve taşınan gazı yüzde 15 indirimli kullanmak için sıkı bir pazarlık yaptığını yazan gazete, müzakerelerdeki tıkanıklığın geçen hafta Prag zirvesinde aşıldığını yazıyor. Guardian gazetesine demeç veren Avrupa Komisyonu'nun enerjiden sorumlu üyesi Andris Piebalgs, Türkiye'nin Nabucco'nun taşıyacağı gazı yüzde 15 indirimli kullanma isteğinden vazgeçtiğini söyledi.
İstanbul'da çarşı pazarlığı benzetmesi
Prag'daki zirveyi organize eden bir Çek yetkili, müzakereleri "İstanbul'daki bir çarşıda yapılan pazarlıklara" benzetmiş ve sonuca dair bir şey söylenemeyeceğini belirtmişti. Gazete, Cumhurbaşkanı Gül'ün, bu kritik anda Avrupa Komisyonu Başkanı Barroso'ya "Anlaşma birkaç hafta içinde imzalanacak" dediğini aktarıyor. Türk lider, Nabucco anlaşmasını dolaylı olarak AB üyeliğiyle ilgili müzakerelerde sağlanacak ilerlemelere bağladı. Ancak, Barroso Ankara'nın koşul öne sürmediğini belirtti.
Türkiye'nin talepleri metinde sınırlandırıldı
Prag'da yapılan görüşmelerin 8 Mayıs tarihli sonuç metnine göre Türkiye'nin Nabucco projesindeki talepleri bağlayıcı birçok cümle ile sınırlandırılmış durumda. Türkiye'nin Nabucco'da ön plana çıkan 2 önemli talebi bulunuyordu. Bunlardan birisi Nabucco'dan gelecek 31 milyar m3'lük gazın yüzde 15'ini yani 4,5 milyar m3'lük bölümünü kendi tüketimi için ve daha ucuza satın almak istiyordu. Projenin başından beri dillendirilen bir diğer önemli talep ise Türkiye'nin bir transit geçiş ülkesi değil, bu işin ticaretini yapan bir ülke olmasıydı. Yani sınır girişimizde gaz satın alınacak ve çıkarken satılacaktı.