Ekonomiye üçlü krizsavar dopingi

Hükümet de, "Kriz varsa çaresi de var" diyerek "yatırım, istihdam ve kredi" başlıklı üçayaklı tedbir paketini açıkladı. Yeni teşvik sistemi ile Türkiye 4 bölgeye ayrıldı ve büyük proje yatırımları için 12 sektör belirlendi. Bölgesel ve sektörel teşvik kapsamında yatırımlar, vergi indirimi, faiz desteği, prim yükünün Hazine tarafından karşılanması, arazi tahsisi, KDV istisnası ve gümrük vergisi muafiyeti ile teşvik edilecek. Trabzon da Diyarbakır'ın aldığı desteği alacak. İstihdam paketi kapsamında, 500 bin kişiye mesleki girişim imkânı ve doğrudan istihdam sağlanacak. 120 bin işsize 6 ay boyunca toplumsal iş, 100 bin gence 6 ay ücretli staj ve 10 bin işsize girişim kursu verilecek.
'KRİZİ AŞACAĞIZ, ENDİŞE ETMEYİN'
Başbakan Tayyip Erdoğan, 3 saat süren toplantıda, ekonomi kurmaylarıyla birlikte "Yatırımlarda Devlet Yardımları", "Aktif İşgücü Programlarının Güçlendirilmesi" ve "Kredi Garanti Desteği" başlıklarını taşıyan yeni teşvik sistemi ve istihdam paketini açıklarken, Türkiye'nin bu krizi aşacağı inancını dile getirdi. Erdoğan, şunları söyledi: Türkiye istikrarlı büyüme sürecini yeniden yakalayacak. Kriz ve krizin etkileri geride kaldığında, her açıdan daha da güçlenmiş, daha sağlam, daha sağlıklı bir ekonomiye, geleceğe doğru ilerlemeye devam edeceğiz. Hiç kimsenin endişesi olmasın, hiç kimse tereddüt taşımasın. Hükümet olarak Türkiye'nin ekonomisini son derece korunaklı bir limanda tutuyoruz. Fırtına sonrasında rotamızda ilerlemeye devam edeceğiz.
FABRİKAYI ANADOLU'YA TAŞI PRİMİ HAZİNE KARŞILASIN
Doğu'da istihdamı, Batı'da üretimi destek için tekstil, konfeksiyon, hazır giyim ve deri sektöründe yeni fırsatlar sunulacak. 2010 sonuna kadar birinci ve ikinci bölgeden diğer bölgelere taşınacak firmaları en az 50 istihdam koşuluyla 5 yıl süreyle SSK primini Hazine karşılayacak.
OTOMOTİVDE YENİ MODELE BÜYÜK DESTEK VERİLECEK
Motorlu kara taşıtları imalatında en az 250 milyon TL tutarındaki yatırım projeleri büyük proje kapsamında desteklenecek. Demiryolu taşımacılığı, liman hizmet yatırımları, lokomotif ve vagon imalatı da bu kapsama dahil olacak.
PAKETLER
1. PAKET
Türkiye'nin tamamı teşvik edilecek
TÜRKİYE teşvikte 4 bölgeye ayrıldı. Büyük proje yatırımları için 12 sektör belirlendi. Yatırımcılar, yeni yatırımlardan elde ettiği kardan, yüzde 20 yerine, birinci bölgede yüzde 10, ikinci bölgede yüzde 8, üçüncü bölgede yüzde 4 ve dördüncü bölgede yüzde 2 oranında kurumlar vergisi ödeyecek. İndirimli oranlardan yararlanma süresi bölge ve yatırım büyüklüğüne göre değişecek. Doğu ve Güneydoğu gibi az gelişmiş bölgelere yatırım yapanlar, bu imkândan daha uzun süre ile faydalanacak. Yatırımcı sağladığı yeni istihdam için SSK işveren primini birinci bölgede 2 yıl, ikinci bölgede 3 yıl, üçüncü bölgede 5 yıl, dördüncü bölgede 7 yıl boyunca ödemeyecek. Ayrıca TL kredi faizi desteği verilecek.
2. PAKET
500 bin kişiye geçici iş ve meslek fırsatı
İSTİHDAM paketiyle yaklaşık 500 bin kişiye meslek ve girişimcilik eğitimi veya doğrudan istihdam imkânı sağlanacak. İşsizlere toplum yararına yapılacak işler yoluyla 6 aya kadar iş imkânı getirildi. 6 aya kadar uzatmaya da Bakanlar Kurulu yetkili olacak. 120 bin işsiz başta okullar ve sağlık kuruluşlarının bakım ve onarımları olmak üzere ağaçlandırma ve erozyon kontrolü, çevre düzenlemesi gibi toplum yararına işlerde çalıştırılacak. Kurslarla 200 bin işsize mesleki beceri kazandırıp, meslek edinmeleri sağlanacak. 10 bin işsize girişimcilik ve eğitimi danışmanlığı verilerek, kendi işini kuracak. Lise ve üstü eğitim aldığı halde işsiz olan 100 bin gencin stajyer olarak istihdamı sağlanacak. Bu kapsamda özel sektörde staj yapacaklara 6 ay boyunca maddi destek verilecek.
3. PAKET
KOBİ'lere kredi desteği
KREDİ Garanti Sistemi'nden yıllık cirosu 25 milyon TL'nin altında ve en fazla 250 çalışanı olanlar yararlanabilecek. Hazine kredi garanti kurumlarına ilk etapta 1 milyar TL kaynak aktaracak. Böylece en az 10 milyar TL tutarındaki bir krediye kefalet sağlanacak. Yararlanacak firmaların 30 Haziran 2008 tarihinden önceki iki yıl içinde takibe düşmüş borcu olmaması ve bu tarih itibarıyla kamuya vadesi geçmiş borcu bulunmaması şartı aranacak. Kredinin yüzde 65'ine Kredi Garanti Kurumu'nca kefalet verilecek, yüzde 35'ini ise bankalar üstlenecek.
GÖRÜŞLER

Abdullah Kiğılı - Kiğılı Yönetim Kurulu Başkanı
Doğu'ya gidiyoruz
HÜKÜMET fevkalade doğru bir adım attı. Biz 1. Derecedeki bölgede teşvikten sonra rahatlıkla bir lojistik merkezi kurabiliriz. Doğu'ya da Güneydoğu'da bir lojistik merkezi kurmayı planlarımız arasına aldık
Hikmet Tanrıverdi - İHKİB Başkanı
Fabrika taşımak zor
UZUN süredir beklediğimiz kredi garanti fonunun devreye giriyor olmasından çok memnunuz. Sektörde birçok firma bu sayede nefes alacak. Ancak teşvik paketinin mevcut haliyle tekstilcileri Doğu ve Güneydoğu'ya taşıması zor.
Ergun Özen - Garanti Bankası Genel Müdürü
Harcama geri gelmeli
BUNLAR doğru şeyler... Keşke kaynak olsa da daha fazlasını yapabilelim. Ama bu hassas bir denge. Tüketici güveni ile birlikte tüketici harcamasının geri gelmesi lazım ki büyümeye geri dönelim. Çünkü krizden çıkış bu...
Mehmet Nane - Teknosa Genel Müdürü
Moralleri düzeltir
BİR her zaman 0'dan büyüktür. Hükümet en optimal noktayı bulmuş. Bu tür destek haberleri sektörlerin yanında vatandaşın da moralini düzeltici bir etkiye sahip. Bu adım gelir ve istihdam yaratıcı bir etkiye sahip olacak. Sektör ve ülkenin geleceği için çok olumlu bir adım.
Ümit Kiler - Kiler Holding YK Üyesi
Anadolu cazip oldu
GÜNEYDOĞU ve Doğu illeriyle Batı illerini aynı kefeye koymak zaten doğru olmayan bir stratejiydi eşitlik ve adalet açısından. Ankara'dan ötesinin daha fazla yatırım ve teşvike ihtiyacı var. Anadolu bu paketten sonra daha cazip olacak.
Tekstil hisseleri tavan yaptı
BORSA'DA teşvike en olumlu tepkiyi, kredide en büyük sıkıntıyı yaşayan tekstil şirketlerinin hisseleri verdi. KGF'nin sektörün kredi sorununu gidereceği beklentisi ile Tekstil Endeksi yüzde 3'ün üzerinde arttı. İMKB yüzde 1.9 gerilerken Akın Tekstil yüzde 23, Bossa 20, Edip İplik yüzde 15, Aksu İplik yüzde 13, Menderes Tekstil yüzde 6 değer kazandı.
LCD üretimi artacak
ELEKTRONİK sanayi sektöründe katma değeri yüksek ürünlerin imalatı için geliştirilecek büyük proje yatırımları teşvik edilecek. Bu kapsamda asgari 1 milyar lira tutarındaki LCD-plazma üretimi, 150 milyon lira tutarındaki modül panel üretimi, lazer TV, üç boyutlu TV'lerin üretimi ve asgari 50 milyon lira tutarındaki diğer elektronik sektörü yatırımları desteklenecek.
İlaç fabrikaları kurulacak
SAĞLIK sektöründe dışa bağımlılığı azaltmak ve üretim merkezi oluşturmak amacıyla ilaç ve tıbbi ürünlerin yatırımı teşvik edilecek. Tıbbi aletlerde 50 milyar lira, ilaç imalatında 100 milyon lira, hava ve uzay taşıtları imalatında 50 milyon lira ve makine imalatında da 50 milyon lira üzeri yatırımlar teşvik kapsamında değerlendirilecek.

Emek yoğunlar Doğu'ya
AĞIRLIKLI olarak Doğu ve Güneydoğu illerinin yer aldığı 3 ve 4. bölgelerde tarım ve tarıma dayalı imalat sanayi, konfeksiyon, deri, plastik, metal eşya, turizm, eğitim, sağlık yatırımlarına destek verilecek. 2. bölgede teknoloji yoğun sektörler desteklenecek. 1. bölgede ise motorlu taşıtlar ve yan sanayii, elektronik, ilaç, optik alet gibi yüksek teknoloji yatırımları desteklenecek.

Düzeye göre 4 bölge
TÜRKİYE, sosyo ekonomik gelişmişlik düzeyine göre 4 bölgeye ayrıldı. Trabzon da Muş ile birlikte dördüncü derece gelişmiş bölge kapsamında yer aldı. Bölgesel teşvik sistemi ile gelişmişlik farklılıkları azaltılacak, sektörel kümelenme öne çıkacak. TÜİK tarafından güncellemeler yapılacak. Sistemden 2010 yılı sonuna kadar başlanan yatırımlar faydalanacak.