Akaryakıt için tanınan süre doldu

Akaryakıt dağıtım şirketlerinin fiyat değişikliklerine ilişkin tekliflerini dün mesai bitimine kadar EPDK'ya sundu.
EPDK, uygulanan fiyatların kanuna ve serbest piyasa koşullarına aykırı olduğuna karar verirken, akaryakıt dağıtım şirketlerine durumlarını düzeltmeleri için 20 Haziran tarihine kadar süre vermişti.
Bu doğrultuda akaryakıt dağıtım şirketleri de bu hafta içinde benzin fiyatlarında 3-4 kuruşluk indirime gitti.
Akaryakıt dağıtım şirketlerinin belirleyeceği fiyat uygulamalarını EPDK'nın nasıl değerlendireceği merak konusu oluştururken, durumlarını düzeltmemeleri halinde kanuna ve serbest piyasa koşullarına aykırı fiyat hareketlerde bulunan şirketler hakkında EPDK soruşturma açabilecek.
Kurul önümüzdeki Perşembe günü yapılması beklenen toplantıda şirketlerin tekliflerini inceleyerek, konuyu değerlendirecek.
Bundan sonraki aşamada da tavan fiyat uygulanıp uygulanmayacağına karar verecek.
Kanun çerçevesinde Avrupa fiyatları ile Türkiye fiyatları arasında uyumsuzluğun devam ettiğinin tespit edilmesi halinde ülke çapında akaryakıt dağıtım ve bayi satışlarına yönelik iki ay geçerli olmak üzere tavan fiyat uygulaması konusu ele alınacak.
''EN YAKIN ERİŞİLEBİLİR DÜNYA FİYATLARI DİKKATE ALINMALI''
Petrol Piyasası Kanununun temel hedefleri arasında serbest ve rekabete dayalı petrol piyasasının oluşturulması yer alırken, kanunun ilgili maddesinde özellikle rafinerici ve dağıtıcı lisansı kapsamında piyasa faaliyeti yapan tüzel kişilerin fiyat oluşumlarına ilişkin belirleyici hükümler bulunuyor.
Kanunda söz konusu piyasa faaliyetlerinde bulunan lisans sahiplerinin fiyat uygulamalarını ''Rafinerici ve dağıtıcı lisansı kapsamında yapılan piyasa faaliyetlerine ilişkin fiyatlar, en yakın erişilebilir dünya serbest piyasa oluşumu dikkate alınarak, lisans sahipleri tarafından hazırlanan tavan fiyatlar olarak Kuruma bildirilir'' hükmüne uygun yapmakla yükümlü oldukları açıkça belirtiliyor.
Kanunda ayrıca ''en yakın erişilebilir dünya serbest piyasa oluşumu dikkate alınarak'' kriterinin sağlanmadığı durumda, EPDK'nın fiyat tespitine ilişkin görevi düzenleniyor.
İlgili düzenlemede ''Petrol piyasasında faaliyetleri veya rekabeti engelleme, bozma veya kısıtlama amacını taşıyan veya bu etkiyi doğuran veya doğurabilecek nitelikte anlaşma veya eylemlerin piyasa düzenini bozucu etkiler oluşturması halinde, gerekli işlemlerin başlatılmasıyla birlikte, her seferinde iki ayı aşmamak üzere, faaliyetlerin her aşamasında, bölgesel veya ulusal düzeyde uygulanmak için taban ve/veya tavan fiyat tespitine ve gerekli tedbirlerin alınmasına Kurum yetkilidir'' ifadesi yer alıyor.
KONUYA İLİŞKİN SÜREÇ
Konuya ilişkin söz konusu tereddütlerin incelenmesi kapsamında, EPDK'nın 27 Mayıs 2008 tarihli yazısı ile Rekabet Kurumundan, petrol piyasasındaki fiyat oluşumuna ilişkin çeşitli iddiaların değerlendirilmesi talebinde bulunmuştu.
Rekabet Kurumu 2 Haziran 2008 tarihinde akaryakıt sektör raporunu hazırlamış ve kurumun başvurusu kapsamında yaptığı değerlendirmeyi EPDK'ya sunmuştu.
Bu değerlendirmenin sonuç kısmında ''sektördeki teşebbüslerin tümüyle rekabetçi bir yapı içerisinde faaliyette bulundukları anlamına gelmemekte, EPDK'ya verilen düzenleyici yetkilerin, böyle bir durumda da gerekli olduğu ve rekabetçi bir yapı tesis edilene kadar kullanılması gerektiği düşünülmektedir'' hususu yer almıştı.
Rekabet Kurumu, Tüketiciler Birliği ve EPDK'nın başvurusunu da dikkate alarak, ayrıca başlattığı diğer bir ön araştırma çalışmasının sonucunu kuruma bildirmişti. İlgili raporun sonuç kısmında, ''pazarın genel olarak rekabetçi bir görünüm arz etmediğine; söz konusu yapısal aksaklıkların giderilmesi gerektiğine ve bunlar yapılana kadar 5015 sayılı Kanunun ilgili maddesinde öngörülen ve akaryakıt piyasalarının düzenlenmesi ile ilgili olarak verilen yetkilerin kullanılabilmesi için EPDK'ya görüş yazısı gönderilmesi'' şeklinde petrol piyasasındaki fiyat oluşumuna ilişkin değerlendirmede bulunulmuştu.
Bu sürecin devamında da EPDK'nın 28 Mayıs 2009 tarihli toplantısında konu görüşülmüş ve dağıtıcı lisansı sahiplerinin fiyat uygulamalarının Kanunun ilgili maddesindeki kriterlere uygun hale getirilmesi için firmalara 20 Haziran 2009 tarihine kadar süre verilmesi hususunda karar alınmıştı.