Bütçe açığı 13 kat arttı

Bütçe açığı yılın ilk yarısında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1310 artarak 23 milyar 205 milyon TL'ye ulaştı. Ocak-Haziran döneminde bütçe giderleri yüzde 24.1 artarken, gelirleri ise yüzde 0.9 azaldı.
2008 Haziran ayında 3 milyar 978 milyon TL fazla veren bütçe, bu yılın Haziran ayında ise 2 milyar 521 milyon TL açık verdi. Haziran ayında bütçe gelirleri yüzde 16.9 azalırken, bütçe giderleri ise yüzde 23.1 artış gösterdi.
Bütçe açığı yılın ilk yarısında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1310 artarak, 23 milyar 205 milyon TL'ye ulaştı. Ocak-Haziran döneminde bütçe giderleri yüzde 24.1 artarken, gelirleri ise yüzde 0.9 azaldı.
2008 Haziran ayında 3 milyar 978 milyon TL fazla veren bütçe, bu yılın Haziran ayında ise 2 milyar 521 milyon TL açık verdi. Haziran ayında bütçe gelirleri yüzde 16.9 azalırken, bütçe giderleri ise yüzde 23.1 artış gösterdi.
Maliye Bakanlığı Haziran ayı Bütçe Gerçekleşme Raporu'nu açıkladı. Buna göre, geçen yıl Ocak-Haziran döneminde 1 milyar 917 milyon TL fazla veren Merkezi yönetim bütçesi, bu yılın aynı döneminde 23 milyar 205 milyon TL açık verdi. Bütçe açığı geçen yıla göre yüzde 1310 artış gösterdi. 2008 yılının ilk yarısında 22 milyar 657 milyon TL olarak gerçekleşen faiz dışı fazla ise 2009 yılının aynı döneminde 4 milyar 38 milyon TL oldu. Yılın ilk yarısında bütçe giderleri yüzde 24.1 artarak 124 milyar 831 milyon TL'ye yükselirken, bütçe gelirleri ise yüzde 0.9 azalışla 101 milyar 626 milyon TL' geriledi. Bütçe giderleri gerçekleşme oranı yüzde 48.2, bütçe gelirleri gerçekleşme oranı ise 40.9 oldu.
BÜTÇE GİDERLERİ YÜZDE 24.1 ARTTI
Geçen yılın ilk yarısında 100 milyar 589 milyon olan bütçe giderleri bu yılın aynı döneminde yüzde 24.1 artışla 124 milyar 831 milyon TL oldu. Personel giderleri, aynı dönemde yüzde 16.2 artarak 28 milyar 469 milyon TL olarak gerçekleşti. Ocak-Haziran döneminde mal ve hizmet alım giderleri 10 milyar 699 milyon TL oldu. Merkezi yönetim bütçesi sağlık giderlerinin ilk altı ayda 3 milyar 510 milyon TL belirlenirken, aynı dönemde kamu personeli için 1 milyar 227 milyon TL genel tedavi ve ilaç gideri yapıldı. Yeşil kart tedavi ve ilaç giderleri ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 16.3 azalarak 2 milyar 283 milyon TL'ye geriledi.
Yılın ilk altı ayında cari transferler geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 30.9 oranında artışla 46 milyar 97 milyon TL olarak gerçekleşti.
FAİZ GİDERLERİ YÜZDE 31.4 ARTARAK 27.2 MİLYAR TL'YE YÜKSELDİ
Sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için yapılan transfer geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 46.2 artışla 25 milyar 722 milyon TL oldu. Bu artışta, ekonomik gelişmelere bağlı olarak Sosyal Güvenlik Kurumu'nun prim gelirleri tahsilatındaki yavaşlama etkili oldu. Cari transferler içindeki tarımsal destekleme ödemeleri aynı dönemde 3 milyar 661 milyon TL oldu. Mahalli idare payları ise 7 milyar 940 milyon TL olarak gerçekleşti. 2008 yılı Ocak-Haziran döneminde 4 milyar 679 milyon TL sermaye gideri gerçekleştirilirken, bu yılın aynı döneminde 4 milyar 987 milyon TL sermaye gideri gerçekleştirildi. Borç verme giderleri bu yılın altı ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 29.3 artışla 2 milyar 714 milyon TL'ye yükseldi. Faiz giderleri aynı dönemde yüzde 31.4 artarak 27 milyar 242 milyon TL oldu.

BÜTÇE GELİRLERİNDE DÜŞÜŞ
Yılın ilk yarısında bütçe gelirleri yüzde 0.9 azalarak 102 milyar 506 milyon TL'den 101 milyar 626 milyon TL'ye geriledi. 248 milyar 758 milyon TL olan 2009 yıl sonu merkezi yönetim bütçe gelir hedefinin yüzde 40.9'u Ocak-Haziran döneminde tahsil edildi. Geçen yılın Ocak-Haziran döneminde 82 milyar 752 milyon TL olan vergi tahsilatı bu yılın aynı döneminde yüzde 4.4 azalışla 79 milyar 83 milyon TL'ye geriledi. Vergi tahsilatında yıl sonu bütçe hedefinin yüzde 39,1'i bu dönemde gerçekleştirildi.
Vergi türleri itibarıyla gerçekleşmelere bakıldığında Gelir Vergisinde yüzde 0.3, BSMV'de yüzde 20.1, Dahilde Alınan KDV'de yüzde 12,7 ve Damga Vergisi'nde yüzde 2,8 oranında artış meydana geldi. Diğer taraftan, Kurumlar Vergisi'nde yüzde 7.6, Özel Tüketim Vergisi'nde 2.4, Harçlarda yüzde 11,7 ve ithalatta meydana gelen azalışa paralel olarak İthalde Alınan KDV'de yüzde 25,2 oranında bir azalma meydana geldi.

HAZİRAN'DA BÜTÇE AÇIĞI YÜZDE 163.4 ARTTI
Merkezi yönetim bütçe açığı Haziran ayında ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 163.4 artışla 2 milyar 521 milyon TL açık verdi. Geçen yıl Haziran ayında ise bütçe 3 milyar 978 milyon TL fazla vermişti. Bu dönemde faiz dışı açık 1 milyar 398 milyon TL olarak gerçekleşti. 2008 yılı Haziran ayında bütçe giderleri yüzde 23.1 artışla 14 milyar 566 milyon TL'den 17 milyar 932 milyon TL'ye yükseldi. Geçen yıl 13 milyar 424 milyon TL olan faiz hariç bütçe giderleri, bu yılın aynı ayında yüzde 25,2 oranında artarak 16 milyar 809 milyon TL oldu. Merkezi yönetim bütçesi sağlık giderleri 551 milyon TL, cari transferler ise 7 milyar 759 milyon TL oldu. 2008 Haziran ayında 1 milyar 719 milyon TL olan sermaye gideri, bu yılın aynı ayında 1 milyar 281 milyon TL olarak gerçekleşti. Borç verme aynı dönemde 347 milyon TL oldu. Geçen yıl Haziran ayında 1 milyar 142 milyon TL olan faiz giderleri, bu yılın aynı döneminde yüzde 1.6 azalarak 1 milyar 123 milyon TL'ye geriledi.

HAZİRAN'DA BÜTÇE GELİRLERİ 15.4 MİLYAR TL'YE GERİLEDİ
Geçen yıl Haziran ayında 18 milyar 544 milyon TL olan bütçe gelirleri yüzde 16.9 azalış göstererek 15 milyar 411 milyon TL'ye geriledi. Haziran ayı vergi gelirleri tahsilatı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1,3 oranında artarak 12 milyar 850 milyon TL oldu. Vergi dışı diğer genel bütçe gelirleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 60,9 azalarak 2 milyar 135 milyon TL'ye geriledi. 2008 yılı Haziran ayında 1 milyar 928 milyon TL'si Telekom hisse satışından, 1 milyar 300 milyon TL'si ise İşsizlik Sigortası Fonu'ndan genel bütçeye aktarılan tutar olmak üzere toplam 3 milyar 228 milyon TL gelir elde edilmesi nedeniyle vergi dışı gelirlerin arızi olarak yükselmesi bu yılın Haziran ayında vergi dışı gelirlerin geçen yılın aynı ayına göre düşük görünmesine neden oldu.
KURUMLAR VERGİSİ YÜZDE 128.5 GERİLEDİ
Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri Haziran'da, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 6,7 oranında artarak 309 milyon TL olarak gerçekleşti. Düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri ise yüzde 21.2 artarak 117 milyon TL oldu. Vergi türleri itibarıyla Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi'nde yüzde 25.4, Dahilde Alınan Katma Değer Vergisi'nde yüzde 20.4, İthalde Alınan Katma Değer Vergisi'nde yüzde 6.1 ve Özel Tüketim Vergisi'nde yüzde 0.7 artış meydana geldiği görüldü. Buna karşılık Gelir Vergisi yüzde 3.9, Damga Vergisi yüzde 0.3, Harçlar yüzde 2.2, diğer vergiler tahsilatı yüzde 4.2 ve Kurumlar Vergisi yüzde 128.5 oranında azalış gösterdi.