Fındık stratejisi yürürlükte

Fındık üreticilerine alan bazlı gelir desteği getiren ve alternatif ürüne geçen üreticilere telafi edici ödemeler öngören "Fındık Stratejisi"ne göre Ruhsat verilen sahalarda fındık yetiştiriciliği yapan üreticiler ile ruhsatsız alanlarda fındık bahçelerini sökerek alternatif ürüne geçen üreticilerin desteklenmesine ilişkin usul ve esasları düzenleyen Bakanlar Kurulu Kararı'nın yanı sıra, ilgili yönetmelik de yayınlandı.
"Fındık Üreticilerine Alan Bazlı Gelir Desteği ve Alternatif Ürüne Geçen Üreticilere Telafi Edici Ödeme Yapılmasına Dair Karar, Resmi Gazete'de yayımlandı. Ruhsat verilen sahalarda fındık yetiştiriciliği yapan üreticiler ile ruhsatsız alanlarda fındık bahçelerini sökerek alternatif ürüne geçen üreticilerin desteklenmesine ilişkin usul ve esasları düzenleyen Bakanlar Kurulu Kararı'na göre, "Fındık Üretici Belgesine" sahip üreticiye, yılda bir defaya mahsus olmak üzere, 2009, 2010 ve 2011 yıllarında her yıl için dekar başına 150 TL alan bazlı gelir desteği ödemesi yapılacak. Üretici başvuruları 2009, 2010 ve 2011 yıllarının Eylül-Aralık döneminde olacak. Her yıla ait alan bazlı gelir desteği ödemeleri, ilgili yılı takip eden yıl içerisinde yapılacak.
TELAFİ EDİCİ ÖDEME
Eğimi yüzde 6'dan daha az olan 3'üncü sınıf tarım arazilerinde ve rakımı 750 metrenin üzerindeki ruhsatsız fındık bahçelerini sökerek, alternatif ürüne geçen kamu kurum ve kuruluşları hariç gerçek ve tüzel kişi üreticilere, 2009-2012 yılları arasında sonbahar ve ilkbahar ekim-dikim dönemleri dikkate alınarak telafi edici ödeme yapılacak. Telafi edici ödemeler için üretici başvuruları, 2009-2012 yılları arasında sonbahar ve ilkbahar ekim/dikim dönemlerinde, Eylül- Haziran ayları arasında gerçekleştirilecek. 2009-2010 döneminde başvuranlara, ilk yıl için dekar başına 300 TL, ikinci ve üçüncü yıllar için dekar başına 150 TL olmak üzere dekar başına 3 yılda toplam 600 TL ödeme yapılacak. 2010-2011 döneminde başvuranlara, ilk yıl için dekar başına 300 TL, ikinci yıl için 150 TL olmak üzere 2 yılda toplam 450 TL, 2011-2012 döneminde başvuranlara dekar başına 300 TL telafi edici ödeme yapılır.
ORMAN VE HAZİNE ARAZİLERİ
Orman ve Hazine arazilerinde fındık üretimi yapan üreticiler bu Kararda belirtilen destek ödemelerinden yararlanamayacak. Söz konusu fındık bahçelerinin sökümünde 2844 sayılı Fındık Üretiminin Planlanması ve Dikim Alanlarının Belirlenmesi Hakkında Kanun hükümleri uygulanacak.
FİNANSMAN VE ÖDEME
Alan bazlı gelir desteği ve telafi edici ödemeler ait olduğu yılların Merkezi Yönetim Bütçesinin ilgili harcama tertibinden gerçekleştirilecek. Bu Karar kapsamında üreticilere yapılacak ödemeler, Ziraat Bankası aracılığıyla yapılacak. Bu Kararın uygulanması ile ilgili olarak üreticilere yapılan toplam ödeme tutarının yuzde 0,2'si Ziraat Bankası'na hizmet komisyonu olarak ödeyecek.
Bu Karar'ın yürürlüğe girmesiyle birlikte "Fındık Alımı ve Satımı Hakkında Karar" yürürlükten kaldırılmış olacak. Karar'ın yürürlüğe girdiği tarihten önce satın alınan fındıkların tasfiyesine kadar, yürürlükten kaldırılan "Fındık Alımı ve Satımı Hakkında Karar hükümlerinin" uygulanmasına devam olunacak.
YÖNETMELİK DE YAYIMLANDI
Bu arada "Fındık Üretiminin Planlanması ve Dikim Alanlarının Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik"te Resmi Gazete'de yayımlandı. Bu yönetmeliğin yürürlüğe girmesiyle birlikte 14 Nisan 2003 tarihli ""Fındık Üretiminin Planlanması ve Dikim Alanlarının Belirlenmesi ile Fındık Yerine Alternatif Ürün Yetiştirmeyi Tercih Eden Üreticilerin Desteklenmesine ve Bu Üreticilere Teknik Yardım Sağlanmasına Dair Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik" de yürürlükten kaldırıldı.
''KARAR UZUN SÜRE TARTIŞILACAKTIR ANCAK, HEP BERABER BU DOĞRU KARARIN ARKASINDA DURMALIYIZ''
Fındık üretim alanlarının daraltılması, arz - talep dengesinin sağlanmasına yönelik 2009-2012 yılları arasında uygulanacak fındık stratejisini değerlendiren AK Parti Trabzon Milletvekili Asım Aykan, hep beraber bu doğru kararın arkasında durulması gerektiğini belirtirken, CHP Giresun Milletvekili Eşref Karaibrahim de, TMO'nun devreden çıkartılmasının normal olduğunu, FİSKOBİRLİK'in acilen devreye girerek müdahale alımı yapması gerektiğini kaydetti.
Aykan, yaptığı yazılı açıklamada, fındıkta, Özal hükümetinin 1983'te yasaya döktüğü ancak uygulamaya geçirilemeyen en ciddi reform hareketini, AK Parti Hükümetinin uygulamaya koyduğunu belirtti. Yeni kararların üreticilere hayırlı olmasını dileyen Aykan, şunları kaydetti:
''Uygulama, fındık üretimi için en ciddi karardır. Geçimini fındıktan başka bir ürünü üretmeye müsait olmayan gerçek fındık üreticisi, hak ettiği konuma gelmiş olacaktır. Karar uzun süre tartışılacaktır ancak, hep beraber bu doğru kararın arkasında durmalıyız. Bu kararla destek, direkt üreticiye yapılacak ve TMO alımlarında şikayet konusu olan 'aracı kazanıyor' şikayeti ortadan kalkacaktır. Hükümet, prim sistemiyle yıllık rekolte durumuna göre üreticinin mağdur olmasını önleyecektir. Ülkemizin batı bölgesindeki alternatif ürün yetiştirilebilecek bölgelerinde, kademeli geçiş ve söküm desteği gerçekçi bir uygulamadır.''
CHP GİRESUN MİLLETVEKİLİ KARAİBRAHİM
CHP Giresun Milletvekili Eşref Karaibrahim de, yaptığı açıklamada, fındık alanlarının sökümü için verilen destek priminin çok düşük olduğunu, özellikle bu paranın 2010 yılında verilmeye başlanılmasının üreticiyi mağdur edeceğini ileri sürdü.
Fındık konusunda tepki iyi gösterilemediği için, alınan kararların üreticinin mağdur olmasına neden olacağını iddia eden Karaibrahim, şunları söyledi:
''TMO'nun devreden çıkartılması normaldir. FİSKOBİRLİK acilen devreye girmeli, müdahale alımını yapmalı ve piyasanın belirleyicisi olmalıdır. Alınan bu karar ile bir anda geçiş olmamalıydı. Bu kararlar içerisinde çok doğru yaklaşımlar olmakla beraber eksik ve fındığın geleceğine yönelik kusurlu yaklaşımlar da var. Piyasadan TMO'yu çektiniz, piyasayı serbest piyasaya bıraktınız ama nasıl olacak bu iş? Piyasayı belirleyici bir faktör olmalıydı.''
Fındık alanlarının sökülmesi için alınan kararı olumlu bulduğunu kaydeden Karaibrahim, şöyle devam etti:
''Özellikle bu kararla taban arazi üzerinde kaçak fındık yapımının engellenmesinin önüne geçilmiş olunacak ama alınan bu kararda süreç çok erken oldu. Biz fındığı topladık kime vereceğiz, kime satacağız? Serbest piyasaya getireceğiz, fındık bir anda pazara inecek, fiyatı da bir anda düşecek, yevmiye paralarını dahi veremeyecek duruma gelebiliriz. FİSKOBİRLİK te devrede olmalıydı. Çünkü, serbest piyasanın belirleyicisi olmak zorunda kalmalıydı. Bu sistem doğru bir sistem ancak, serbest piyasa şartlarına FİSKOBİRLİK müdahale etmeli, diğer bölgeler için alınan fındık alanlarının sökülme kararı olumlu bir karardır. Dönüm başına verilen para çok düşüktür. Bu para acilen üreticiye verilmeli ki fındık toplamada bir kaynak oluşsun.''