Talih kuşu beklemede

Amerikan G-TECH firması tarafından ülkemizde kurulan sayısal oyun sistemindeki makinalar kullanım ömrünü tamamladı.
Dünyada sayısal oyun makinalarının kullanım ömrü 7 ile 10 yıl arasında değişiyor. Türkiye'de ise Sayısal Loto, Süper Loto, Şans Topu ve On Numara'nın oynandığı sayısal oyun makinaları 1996 yılından bu yana kullanımda bulunuyor.
G-TECH firması, Türkiye'deki sayısal oyun sistemi kurulum çalışmalarına 1996 yılında başladı ve çalışmalar 1998 yılında tamamlandı. Bu çerçevede, halen çeşitli sayısal oyunların oynatıldığı makinaların en yenisi 11 yıldır, en eskisi ise 13 yıldır kullanılıyor.
Milli Piyango İdaresi, kullanım ömrünü dikkate alarak sayısal oyun makinalarının yenilenmesi için daha önce harekete geçmişti. Ancak Milli Piyangonun özelleştirme programına alınmasıyla birlikte bu çalışmalar askıya alınmıştı.
100 MİLYON DOLARLIK YATIRIM GEREKİYOR
Milli Piyango İdaresinin elinde halen 4 bin sayısal oyun makinası bulunuyor. Bu makinaların önemli bölümü Ankara, İstanbul, İzmir ve Antalya'da kullanılıyor. Makina sayısı İstanbul'da 1000'i, Ankara'da ise 500'ü aşıyor.
Türkiye'de sayısal oyunların en fazla oynandığı 3 il ise İstanbul, İzmir ve Antalya olarak belirleniyor. Antalya'da turistlerin de yoğun şekilde sayısal oyun oynadığı ifade ediliyor.
Yetkililer, özelleştirmenin gecikmesi halinde sayısal oyun makinalarının biran önce değiştirilmesi gerektiğini vurguluyor. Yenilemenin maliyeti de 100 milyon dolar olarak tahmin ediliyor. Yenileme sırasında makina sayısının 5 ya da 6 bine çıkarılacağı belirtiliyor.
ÖZELLEŞTİRME İÇİN DE BEKLENİYOR
Bu arada Milli Piyango İdaresince oynatılan şans oyunlarının özelleştirilmesinde siyasi karar bekleniyor.
Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ile Milli Piyango İdaresi, özelleştirmede bundan sonra izlenecek yol konusunda önce Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in görüşünü alacak. Konu Maliye Bakanı ile değerlendirilecek, daha sonra da hükümetin konuyla ilgili kararı beklenecek.
Özelleştirmede ikinci ihale ileri bir tarihe bırakılırsa, bu defa Milli Piyangonun sayısal oyun makinalarının yenilenmesi için de harekete geçilecek.
Piyango özelleştirmesiyle ilgilenen firmalar da, bundan sonraki süreci bekliyor.
İlk ihaleye katılan firmalardan Çukurova Grubu, Alarko Holding ve Bilkent Grubu ile OPAP ve Lokomotica gibi yabancı piyango kuruluşları, yetkililerden yeni özelleştirme süreciyle ilgili bilgi almaya çalışıyor.
FİRMALAR NE İSTİYOR?
Öte yandan özelleştirmeyle ilgilenen firmalar, 2. ihale öncesi, Şans Oyunları Lisansının Verilmesi, Lisansa Konu Faaliyetlerin Düzenlenmesi ve Denetlenmesi Hakkında Yönetmelik ile Şartnamede de değişiklik istiyor.
Edinilen bilgiye göre, firmalar, öncelikle oyun planının dar tutulmasına itiraz ediyor. Şans Oyunları Yönetmeliği uyarınca, 24 saat içinde birden fazla oyun çekilişi yapılamıyor. Aynı şekilde, video oyun terminalleri ile şans oyunlarının oynatıldığı oyun salonlarına da izin verilmiyor.
Firmalar, bu konuda daha esnek davranılmasını, çekiliş aralıklarının saatlik hale getirilerek gün içerisinde birkaç oyun oynatılabilmesini talep ediyor.
Reklam kısıtlamalarının da azaltılmasını isteyen yatırımcı kuruluşlar, bayi komisyonlarının da yüksekliğinden yakınıyor.
Firmalar, ihale bedelinden alınan katma değer vergisine de karşı çıkıyor. Özelleştirme kapsamına alınarak, Özelleştirme İdaresi Başkanlığına devredilen kamu kurumlarının 4046 sayılı özelleştirme Kanunu uyarınca, lisans bedelinden KDV alınmıyor. Ancak, Milli Piyango bu kanun kapsamında özelleştirilmediği için, yüzde 18'lik KDV ihalenin ardından peşin olarak tahsil ediliyor ve daha sonra mahsuplaşmaya gidiliyor. Yatırımcı kuruluşlar, Milli Piyangoda ya KDV'nin tümüyle kaldırılmasını ya da taksitli ödeme imkanının getirilmesini talep ediyor.
Özelleştirmeyle ilgilenen yerli ve yabancı şirketler, açık arttırma usulü ile pazarlık yerine talih kuşu ihalesinin diğer ülkelerde de olduğu gibi açık eksiltme usulü ile yapılması yönünde de görüş belirtiyor.
Yetkililer, Milli Piyangonun özelleştirme ihalesinin yenilenmesi sırasında, ihale yönteminde de değişikliğe gidilebileceğini, bu konudaki kararı da alternatiflerin sunulacağı siyasi iradenin vereceğini vurguluyor.
Milli Piyangonun özelleştirme ihalesine 5 yatırım grubunun şartname almasına karşılık, sadece 2 ortaklık katılmış ve bunların önerdiği fiyat da, 1,6 milyar dolarlık başlangıç fiyatının altında kalmıştı. İhale de bu nedenle iptal edilmişti.