Trafikte ''online ceza'' dönemi

Alınan bilgiye göre, trafik kuralı ihlallerinin azaltılması amacıyla sıklaştırılan denetimlere paralel trafik cezalarındaki büyük artış, takip ve tahsilat sorununu da beraberinde getirdi. Ankara, İstanbul ve İzmir gibi büyük şehirlerde vergi dairelerine ''çuvallar dolusu'' trafik ceza tutanağı geldiği, bunların da sisteme işlenmesinin zaman aldığı belirlendi.
Emniyetin ceza tebligatlarındaki gecikmeler, adres değişikliği gibi nedenlerle ceza tutanaklarının vatandaşa ulaştırılamaması, trafik cezası kesilen sürücülerin bazen aylar sonra cezadan haberdar olmasına neden olurken, vergi dairelerinde sisteme işleme sorunu ve tahsilat tebligatlarının hemen yapılamaması da mevcut sistemin sorgulanmasına yol açtı.
Trafikte düzenin sağlanması çalışmaları kapsamında, ''elektronik denetim sistemi'' de kentlerde devreye girmeye başladı. Kırmızı ışık ihlallerinin yanı sıra elektronik ortamda hız limitini aşan sürücülerin tespitini de sağlayan yeni sistem, özellikle İstanbul'da başarıyla uygulandı.
KAMERALAR GELDİ, CEZALAR 4'E KATLANDI
İstanbul'un ardından kentteki araç sayısının 1 milyonu aştığı Ankara'da da trafik kurallarını ihlal eden sürücülere karşı ''kameralı takip'' sistemi uygulamaya girdi. Yeni sistemin pilot uygulaması da Eskişehir Yolu üzerinde başlatıldı.
Kent merkezinde yaygınlaştırılacak proje ile sürücülerin 90 merkezde 850 kamera ile izlenebileceği bu sistem oluşturulurken, sistemin kırmızı ışık, hız sınırı ihlali ve hatalı sollama yapanlar ile diğer trafik kuralı ihlallerini tespit etmesi öngörüldü.
Kurulan sistemde kuralları ihlal edenler, kamerayla belirleniyor ve merkezde bilgisayar ortamında bu sürücülerin plakalarına ceza işleniyor.
İstanbul ve Ankara'da devreye sokulan kameralı takip sistemi, trafik cezalarında genelde 4 kata ulaşan bir artışa yol açtı. Başkentte sadece 3 noktada 1 gün içinde 42 bin kişinin kırmızı ışıkta geçtiği belirlendi. Bu durum cezaların sisteme işlenmesi ve tahsilatı sürecini daha da uzattı. Emniyet tebligat yapsa bile, vergi dairelerinin binlerce cezayı sisteme zamanında girememesi, cezasını ödemek isteyen sürücüleri de sıkıntıya soktu.

ONLİNE TAKİP
Cezalara paralel artan tebligat ve tahsilat sorunu, yetkilileri de harekete geçirdi. İlk olarak Gelir İdaresi Başkanlığı ile İstanbul Emniyeti arasında toplantılar yapıldı.
Daha sonra Ankara'da da trafik cezalarının işlenmesi ve tahsilatı için yeni bir sistem kurulması gündeme geldi.
Bu amaçla İçişleri Bakanlığı, Gelir İdaresi Başkanlığı, Ankara Valiliği ve Emniyet yetkililerinin katıldığı bir toplantı düzenlendi. Bu toplantıda Emniyet Genel Müdürlüğü ile Gelir İdaresi Başkanlığı arasında trafik cezalarının online takibine ilişkin yeni bir sistem kurulması önerisi masaya getirildi. Bir komisyonun söz konusu proje üzerinde çalışması kararlaştırıldı.
Buna göre, Gelir İdaresi Başkanlığı ile Emniyet Genel Müdürlüğü arasında elektronik hat oluşturulacak. Kameralı takip sistemiyle, kural ihlalinde bulunan sürücülere ceza yazıldığında, bu ceza Gelir İdaresi Başkanlığında da anında görülecek. Bu çerçevede vergi daireleri de hemen tahsilat için harekete geçecek ve tebligat yapacak.
Gelir İdaresi Başkanlığı, internet sitesi ve GSM ortamında da bu bilgileri vatandaşa sunacak. Böylece Gelir İdaresi Başkanlığının internet sitesine girerek, motorlu taşıt vergisi ve trafik cezası sorgulaması yapanlar, haklarında trafik cezası varsa bunu hemen görebilecek. Aynı şekilde GSM operatörlerine atılacak bir mesajla da aynı bilgiye ulaşılabilecek.
Maliye Bakanlığı yetkililerinden edinilen bilgiye göre, on line sistemin oluşturulmasıyla, sadece kameralı takip sistemiyle yazılanlar değil, diğer trafik cezaları da anında sisteme aktarılacak.
ÖDENEK YETERSİZLİĞİNDEN CEZALAR TEBLİĞ EDİLEMEMİŞTİ
Bu arada, trafik cezalarının tebliğ edilmesi işlemi geçmişte de tartışma konusu olmuştu.
Emniyet Genel Müdürlüğü'nün posta ödeneklerinin yetersiz olmasından dolayı bir dönem sürücülere cezalar tebliğ edilememişti. Bu şekilde sadece bir ilde 2006 yılında yazılan 1 milyon 703 bin adet trafik para cezasının tebliği için uzun süre beklenmişti.
Bu durum ''Trafik Kazalarını Önlenme Faaliyetleri Raporu''nda da yer almış ve Emniyet Genel Müdürlüğü'nün geçen yıl trafik birimleri için 15 milyon 437 bin YTL ödeneğe ihtiyaç duyduğu, ancak sadece 2 milyon 700 bin YTL ödenek alabildiği vurgulanmıştı.
Trafik cezaları, Sayıştay Raporlarına da konu edilmişti. Sayıştay'ın bir süre önce yayımlanan bir raporunda, trafik cezası tutanaklarının vergi dairelerine elektronik ortamda gönderilmemesi nedeniyle tutanakların vergi memurları aracılığıyla tek tek bilgisayara kayıt edilerek tahakkuka bağlandığı belirtilmiş ve ''Vergi dairelerinin iş yoğunluğu ve mevcut personel sayısı, bu tür işlemlerin zamanında ve tam olarak gerçekleştirilmesine imkan vermemektedir'' denilmişti.
Trafik para cezası tutanaklarının tahakkuka bağlama işleminin İstanbul'da yirmiye yakın memur tarafından yapılmakta olduğuna da dikkatİ çekilen raporda, daha sonra şu tespitte bulunulmuştu:
''Ancak haftada 30-35 bin adet trafik para cezası tutanağının vergi dairesine gelmesi nedeniyle tamamının tahakkuku mümkün olamamaktadır. Yalnız bu ilimizde Nisan 2007 itibarıyla tahakkuka bağlanmayı bekleyen yaklaşık 4 milyon adet trafik para cezası tutanağı bulunmaktadır. Benzer durum diğer büyük şehirler için de geçerlidir.''

9 AYDA 722 MİLYON LİRA CEZA KESİLDİ
Bu arada Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü verilerine göre, bu yılın 9 aylık döneminde trafik kurallarını ihlal eden sürücülere kesilen ceza, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 21,5 oranında arttı.
2008 yılının Ocak-Eylül döneminde 594 milyon 273 bin lira olan trafik cezası miktarı, bu yıl aynı dönemde 722 milyon 264 bin lira olarak gerçekleşti.
2008 ve 2009 yıllarında aylar itibariyle sürücülere kesilen trafik cezası tutarları şöyle:
AYLAR 2008 2009
Ocak 183.362 262.290
Şubat 51.798 59.654
Mart 57.413 54.664
Nisan 55.191 66.888
Mayıs 52.483 55.115
Haziran 52.906 57.181
Temmuz 52.044 58.716
Ağustos 40.228 49.182
Eylül 48.848 58.574
Toplam 594.273 722.264