Sıcak parayla savaşta cephe genişliyor

ABD'nin krizin ateşini söndürmek için bastığı paralar gelişmekte olan ülkelerde rahatsızlığı hat safhaya çıkardı. Dolar fazla portföy yatırımları ile gelişmekte olan ülkelere akarken, yerel para birimleri de hızla değer kazanıyor. İhracatçısının rekabet gücünü korumak isteyen ülkeler ise sıcak paraya karşı peşi sıra önlemler almaya başladı. Sıcak paraya karşı ilk önlem, krizde gösterdiği yüksek performans nedeniyle "Latin Amerika Mucizesi" olarak adlandırılan Brezilya'dan gelmişti. Brezilya Ekim'de ülkeye giren sıcak paraya yüzde 2 vergi koymuştu. Bununla yetinmeyen Brezilya dün yeni bir önlem daha aldı. Brezilya, Amerikan Depo Sertifikalarına (ADR) yüzde 1.5 vergi koydu. Bununla ABD'de işlem gören Brezilya hisse senetlerine sermaye akımının yavaşlatılması planlanıyor. Karar sonrası konuşan Maliye Bakanı'nın açıklaması da dikkat çekiciydi: "Ekimde koyduğumuz vergi sonrasında Brezilya Borsası'nda tedirginlik oluşmuş ve bazı yatırımcılar New York Borsası'na geçmişti. Yeni kararla bu durumu dengeliyoruz" Brezilya yetkililer yeni önlem almayı ise düşünmediklerini belirtiyor.
DİĞERLERİ DE SIRADA
Brezilya'nın ardından beklendiği gibi diğer ülkelerde önlem almaya başladı. Güney Kore daha sıkı likidite kontrolü uygulayacağını açıkladı. Böylece ülkeye giren ani ve yüksek miktarlı para girişleri kontrol altına alınacak. Güney Kore uygulamaya 2010'da başlayacağını açıkladı. Düşük dolar, yüksek sıcak para girişinden şikâyetçi olan diğer ülkelerin de önlem alması bekleniyor. Rusya Merkez Bankası dün vergi de dahil olmak üzere çeşitli önlemler üzerinde tartıştıklarını açıkladı. Tayvan Merkez Bankası Başkanı Perng Fai-nan'da aşırı kur hareketlerinin ekonomiye zarar verdiğini, oynaklığın artması durumunda kura müdahale edileceğini belirtti. Endonezya Merkez Bankası Başkan Yardımcısı ise sıcak para girişini kontrol altına almak için 'ciddi' şekilde çalıştıklarını söyledi.
TÜRKİYE İSE FAİZ İNDİRİMİ YAPIYOR
Gelişmekte olan ülkelerde portföy yatırımlarını sınırlandırmak için vergi dahil bir dizi önlem alınırken, Türkiye faiz indirimlerine gitmeyi yeterli buluyor. Merkez Bankası, krizden bu yana hızla faizleri aşağı çekerek reel faiz düşürdü. Krizden önce yüzde 16.75 seviyesinde olan faizler yüzde 6.50'e kadar geriledi. Banka ayrıca, döviz alım ihaleleri ile de kura müdahale ediyor. Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz daha önce sıcak paraya vergi koymanın gündemde olmadığını da açıklamıştı.