Devrim arabalarının ruhu rayların üzerinde dolaşıyor

1961'de dönemin Devlet Başkanı Cemal Gürsel'in, namı-ı diğer Cemal Aga'nın emriyle hayata geçen Türkiye'nin kendi otomobilini üretme hayali hüsranla bitti. Ancak Eskişehir'de demiryolu mühendisleri ve ustalarının yarattığı devrim arabalarının ruhu bu kez raylara taşındı. Türkiye ilk yerli hızlı trenini üretme konusunda ciddi adımlar atıyor. Forbes dergisinin son sayısında Eyyüp Karagüllü tarafından kaleme alınan 'Büyük umutlar' adlı makale bunun müjdesini veriyor. Hikaye kısaca Sabahattin Çelik adlı bir elektronik mühendisinin emsalleri ile yarışan hatta bazı açılardan önüne geçen bir hızlı tren yaratması. Bu projeyi Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD) ve Ulaştırma Bakanlığı destekliyor.
ÇALIŞAN BİLEZİĞİNİ VERDİ
Ancak asıl anlamlı destek TCDD bünyesindeki Türkiye Ulaşım Sendikası çalışanlarından geldi. Çalışanlar yaklaşık üç yıldır ellerinden avuçlarından artırdıkları ne var ne yoksa gidip Sabahattin Çelik'e veriyor. Örneğin 15 yıldır kurumda memur olarak çalışan bir kadın, bilezik, birkaç parça Cumhuriyet altını ve 300 dolardan oluşan kişisel servetini çekinmeden bu adama verdiğini anlatıyor. Çelik, bugüne kadar topladığı rakamı açıklamıyor ama "183 ortağım var, en fazla 15 bin lira, en az bin 500 lira topladım" diyor.
MALİYETİ 2.7 MİLYON DOLAR
Çelik, yaklaşık 10 yıldır 'tren yapmaya' çalışıyor. TCDD'nin memurları da Çelik'e inanmış durumda. TCDD ve Ulaştırma Bakanlığı TCDD'nin Behiçbey tesislerindeki iki bin metrekare kapalı alanı cüzi bir bedelle kiralamış ve hatta Samsun-Çarşamba hattındaki bir alanda deneme yapmasına da izin verilmiş. Sadece motor aksamı yurtdışından gelen ve maksimum 150 kilometre hıza ulaşan prototip lokomotif geçen yıl raya indi. Çalışır haldeki versiyonun ilk maliyeti 3.5 milyon lira, seri üretimde ise maliyet 2.7 milyon lira.
ÇELİK'İN treninde enerji üretmek için iki adet -her biri 200 HP olan- dizel veya benzinli motor var. Bunlar sadece jeneratör ile elektrik üretmek için kullanılacak.
TÜM vagonlar, lokomotif olarak tasarlanmış. Normalde bir lokomotifin ağırlığı 110 ila 120 bin ton. Bunun nedeni arkadaki vagonları çekerken patinaj yapmasına engel olmak.
150 kişilik trenin ortasında gürültü ve titreşim yaratan ekipmanlar -klima, tuvalet, akü, iki dizel motor yer alıyor. Ayrıca Çelik'in iddiasına göre treni yüzde 5'lik eğimleri bile tırmanabiliyor.
KLASİK trenlerde sağ ve sol tekerlek birbirine mille bağlı. Çelik'in tasarımında ise sağ ve sol tekerlekler birbirinden ayrılmış. Bu şekilde diferansiyel problemini çözdüklerini savunan Çelik. "Tren kurpa girdiğinde sağ ve sol tekerlek farklı yol alıyor" diyor.