Ekonomi ayağa kalkıyor

Türkiye küresel krizin açtığı yaraları sarmaya başladı. Son açıklanan veriler ekonominin yeniden ayakları üzerinde durmaya başladığını gösteriyor. Talepte kıpırdanma enflasyon üzerinde kendini hissettirmeye başladı. Bankalar uzun bir aradan sonra kredi kanallarını açmaya başladı. Dış talebin toparlanmasıyla ihracat gaza bastı. Arz cephesinden de olumlu haberler gelmeye devam ediyor. Türkiye İstatistik Kurumu'nun dün açıkladığı sanayi üretimi verilerine Şubat'ta sanayi üretimi yıllık bazda yüzde 18.1, aylık bazda ise yüzde 0.5 oranında arttı. Yılın ilk iki ayındaki ortalama artış yüzde 15.2 olarak gerçekleşti. Gelen son üretim rakamı endeksteki toparlanmanın yalnızca baz etkisinden olmadığını da gösteriyor. Takvim ve mevsimsellikten arındırılmış verilerde toparlanmanın oldukça güçlü olduğuna işaret ediyor. Arındırılmış verilere göre üretim bir önceki aya göre yüzde 1.6 oranında arttı ve krizin miladı sayılan Eylül 2008 seviyesinin üzerinde çıktı.
İMALAT CANLANDI
Sanayi üretiminin ana alt kalemlerine bakıldığında en yüksek artışın sermaye malı imalatında olması dikkat çekiyor. Sermaye malı imalatı yüzde 32.9 oranında arttı. Ara malı imalatı yüzde 23.2, dayanıklı tüketim malı imalatı yüzde 28, dayanıksız tüketim malı imalatı yüzde 12.7, enerji yüzde 1.8 arttı. İmalat sanayi üretim endeksi alt gruplarının Şubat ayında, 2009'un aynı ayına göre yüzde değişim oranları incelendiğinde en yüksek artış, yüzde 71 ile motorlu kara taşıtı, römork ve yarı römork imalatında görüldü. Bunu yüzde 47.7 ile ağaç ve ağaç mantarı ürünleri imalatı, yüzde 35.1 ile makine ve techizat hariç metal ürünleri imalatı, yüzde 31.6 ile plastik ve kauçuk ürünleri imalatı izledi. Öte yandan diğer ulaşım araçları imalatında yüzde 23.9, tütün ürünleri imalatında yüzde 20.1 düşüş gözlendi.
ENFLASYON:
Mart ayı enflasyon rakamları talepte canlanmanın ipuçlarını vermişti. Tüketici fiyatları martta yüzde 9.56 ile tek haneye gerilese de çekirdek enflasyon hızlı yükseldi. Çekirdek enflasyon yüzde 4.1'den yüzde 5.4'e fırladı. Ayrıca, haberleşme, lokanta-otel, giyim, eğlence kültür gibi kalemlerde görülen fiyat artışları talebin canlandığına işaret etti.
KREDİLER:
Krizde hazine bonosu alıp, kredi vermemekle eleştirilen bankacılıkta işler tersine dönüyor. Son veriler bankaların menkul kıymet yatırımlarında frene basmaya başladıklarını, yerine kredi vermeyi tercih ettiklerini gösteriyor. Toplam krediler mart sonunda 420 milyar lirayı aştı. Bankaların menkul değerler cüzdanı büyümeye devam etse de artış hızı düşüyor.
İHRACAT:
İç talep gibi dış talepte de olumlu gelişmeler var. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre ihracattaki hızlı yükseliş martta da sürdü. İhracat geçen yıla göre yüzde 34'e artışla 9.6 milyar dolara çıktı. İlk 3 ayda gerçekleştirilen 25.7 milyar dolarlık ihracat ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 22'lik artışa işaret ediyor.
EKONOMİ GENİŞLEME SÜRECİNDE:
İmalat sanayideki aktivitenin gücünü gösteren Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) ekonomide genişleme sürecinin devam ettiğini ortaya koyuyor. Martta endeks 55'e çıkarak son 4 yılın en yüksek performansını gösterdi. Endeksin 50'nin üzerinde olması imalat sanayinde genişlemeye, altında kalması ise daralmaya işaret ediyor.