Trilyonluk Türkiye

Türkiye artık trilyon liralık bir ekonomi. Verilere göre Türkiye, ilk çeyrekteki 11.7'lik gelişme hızının ardından ikinci çeyrekte de yüzde 10.3 büyümeyi yakaladı ve 1 trilyon 26 milyar liralık gayri safi yurt içi hasıla (GSYH) ile tarihi büyüklüğe ulaştı. Böylece 2010 sonunda ulaşılması beklenen trilyon liralık milli hasıla ilk altı ay sonunda yakalanmış oldu. İşin ilginci eğer liradan 6 sıfır atılmasaydı Türkiye'nin milli gelirini 'kentilyon' ile ifade edecektik. Bir başka deyişle Türkiye ekonomisinin büyüklüğü 13 değil 19 haneli olacaktı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Nisan-Haziran 2010 dönemi GSYH rakamlarını açıkladı. GSYH artışı ikinci çeyrekte yüzde 10.3 ile yüzde 7-9 aralığındaki tahminleri fazlasıyla aştı. Türkiye ekonomisi iki çeyrek üst üste çift haneli büyümeyi 1998 bazlı yenilenmiş verilerde ikinci kez görüyor. Daha önceki gerçekleşme 2004'ün ilk ve ikinci çeyreğinde (yüzde 10 ve 11.9) olmuştu. İlk 6 aylık büyüme ise yüzde 11 oldu.


ÇEYREK BAZDA DA REKOR
Bu oranlarla birlikte GSYH'deki rakamlara gelince; Türkiye ekonomisi ikinci çeyrekte 268.5 (173.8 milyar dolar) milyar liralık bir gelir yarattı. Bu, çeyrekler bazında Türkiye ekonomisinin gördüğü en yüksek rakam. 2010'un ilk altı ayında yaratılan hasıla ise 510.8 milyar TL olurken son bir yılda (Haziran 2009-Haziran 2010) ortaya çıkan GSYH 1 trilyon 26 milyar TL oldu. Yakında tahminlerinde revizyon yapması beklenen hükümetin halihazırda 2010 sonu GSYH tahmini 1 trilyon 96 milyar lira. Böylece yıl sonu rakamı yılın ilk çeyreğinde neredeyse yakalanmış oldu. Takvim etkisinden arındırılan GSYH de yüzde 10.3 arttı. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılan GSYH'nin artış hızı ise ilk çeyreğe göre yüzde 3.7 yükseldi.
SANAYİ YÜKSELDİ, İNŞAAT COŞTU
GSYH'de biraz da detaylara bakalım: Türkiye ekonomisi gelirin dörtte birini sanayiden yaratıyor. Verilere göre, imalat sanayii ikinci çeyrekte yüzde 15.4 büyüdü. İmalat sanayii ikinci çeyrekte yarattığı 43.6 milyar liralık gelirle tarihinin en yüksek değerini yarattığını hatırlatalım. İnşaat ise geçmişteki parlak günlerine dönüş işaretleri verdi ve özellikle projelerin tekrar ivme kazanmasıyla sektör yüzde 21.9 büyüdü. Zaten büyüme tahminlerinin beklentileri aşmasının en büyük nedeni de inşaat sektöründeki bu yüksek oranlı artış oldu.

ŞİRKETLER TEDİRGİNLİĞİ ATTI, YATIRIMLAR COŞTU
Türk halkının tüketim harcamaları son bir yıllık bazda 770 milyon lirayla tarihinin en yüksek değerine ulaştı. Dolar bazında ise harcamalar 509.4 milyar dolar. Ancak yine de tüketim kriz öncesindeki 565 milyar doların altında olduğunu hatırlatalım. Yine de 2008'lerde tüketimin dolar bazında yüksek görünmesinde doların 1.20 TL'lerde seyretmesinin etkisi olduğunu hatırlatalım. Tüketimde en heyecan verici gelişme yatırımlarda yaşanıyor. Verilere bakarsak; ikinci çeyrekte vatandaşın harcamaları yüzde 6.2 artarken şirketlerin yatırım harcamaları yüzde 32.1 arttı. Bu şu anlama geliyor; 10.3'lük GSYH artışına halkın yaptığı harcamalar 4.4 puan, özel sektör yatırımları 6.4 puanlık katkı yaptı. Bir başka deyişle özel sektör de kriz ortamından yavaş yavaş uzaklaşarak yatırımlara kaldığı yerden devam etmeye başladı.

ERGÜN: NOTUMUZ ARTAR
Sanayi Bakanı Nihat Ergün, Türkiye ekonomisinin 2010'un tamamında yüzde 6'nın da üzerinde yüzde 7'ler seviyesinde büyüme gösterebileceğini bildirdi. Ergün "Türkiye krizin etkilerini üzerinden çok hızlı şekilde atıyor. Bu da ülkenin dinamiklerinin ne kadar güçlü olduğunu ortaya koyuyor. İçeride de büyük bir canlanmanın var olduğunu görüyoruz. Önümüzdeki süreçte Türkiye'nin kredi notu daha da yükselecek" değerlendirmesinde bulundu.

'YÜZDE 6'YI YAKALARIZ'
Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, yıl sonunda rahatlıkla yüzde 6'lık büyüme rakamının yakalanacağını söyledi. Çağlayan, 1 Ocak-13 Eylül tarihleri arasında ihracatın 76 milyar doları geçtiğini de kaydetti. Çağlayan, Türkiye ile Kanada arasındaki ticari ilişkileri geliştirmek için serbest ticaret anlaşması (STA) imzalamak istediklerini söyledi.

TÜSİAD BÜYÜME TAHMİNİNİ % 5.5'TEN 7'YE YÜKSELTTİ
TÜSİAD büyümenin beklentilerin üzerinde gelmesi nedeniyle yıl sonu büyüme tahminini yüzde 5.5'ten yüzde 7'ye revize etti. Yazılı bir açıklama yapan TÜSİAD, büyümenin bu denli güçlü olmasında baz etkisinin yanı sıra, iç talebin canlılığı ve özel sektörün yatırım harcamalarında görülen hızlı artışın temel etkenler olduğu belirtildi.