Cari açığı tıkır tıkır bitirecekler

Yıl içinde Türk makine üreticilerinin kurduğu Makine Tanıtım Grubu'nun 'tıkır tıkır' kampanyasını hatırlıyor musunuz? Reklamları için; Mustafa Koç, Güler Sabancı, Bülent Eczacıbaşı, Erdoğan Demirören ekran karşısına geçmişti.
Türk makineciler 26 milyar dolarlık üretim ile Avrupa'nın 6'ncı büyüğü.... Türk makinecilerin 9-10 milyar dolar civarında ihracatına karşılık Türkiye 23-25 milyar dolarlık ithalat yapıyor. Bir başka deyişle 10-15 milyar dolarlık bir açık verildi/veriliyor. Trajik olan ithal edilen makinelerin yüzde 70'i Türkiye'de de üretilebilmesi.
Peki niye anlattık bu kadar bilgiyi? Malumunuz geçen hafta Merkez Bankası "Fiyat yanında 'finansal istikrar' da benim için önemli" dedi ve büyüyen cari açık tehlikesine dikkat çekerek bir dizi önlem açıkladı. Önlemler cari açığı ve açığın finansmanındaki bozulmayı engellemek üzerine kurulu. Cari açığın tek nedeni dış ticaret açığı. Bunu azaltmak için Merkez Bankası'nın alacağı önlemler yeterli olmayacaktır. Reel sektör ve bankalar ve hatta biz tüketiciler de bu sürece destek olması gerekecek. Hükümetin cari açığı azaltmak için ithalatı kısıcı ya da içteki üreticiyi koruyucu önlem alması yasak. Dünya Ticaret Örgütü izin vermiyor; "Korumacılık yapmayın" diyor kısaca ülkelere.
Bu noktada kulağıma Halkbank'ın yeni bir kredi vermeye başladığı bilgisi geldi. Halkbank Genel Müdürü Hüseyin Aydın doğruladı, Halkbank Genel Müdür Yardımcısı Taner Aksel ise konuyu detaylandırdı. Aksel "Yerli makine imalatı sanayine destek paketi" dese de bana göre bu kredi cari açığa güzel bir darbe vurma planı. Aksel'in verdiği bilgilere göre Halkbank, makine üreticisi ile alıcısını aynı anda kredilendirerek cari açığa ilaç olacak yeni bir program başlatmış. Kredi programındaki en önemli vurgu; desteklenecek makinenin Türkiye'de üretilme şartı. Avrupa ve ABD'nin kendi üreticisi için yaptığını nihayet bizde yapmaya başlıyoruz.
Aksel'in anlattıklarını özetleyelim:
"Makine üreticisi elindeki özkaynakla en fazla 2-3 makineyi finanse edebiliyor. Üstelik bu makineleri uzun vadeli satıyor. Doğal olarak sonrasında iflahı kesiliyor ve finansman sıkıntısına düşüyor. Biz imalatçıya hem makinesini hem de üretim sırasında gereken işletme giderleri (işçi alımı, hammadde alımı gibi) için kredi veriyoruz. Makinesi için; 2 yılı ödemesiz 10 yıl, işletme giderleri için de 6 ay ödemesiz 4 yıl vadeli kredi seçeneği var. Ödemeler nakit akışına göre düzenleniyor. Hatta ar-ge kredisi de sağlanıyor. Üretilen makineyi satın alanlara da 2 yılı ödemesiz 10 yıl vadeli kredilendiriliyor. Bu işletmelere de 6 ayı ödemesiz 4 yıl vadeli kredi veriliyor. Bu kredi hem vade olarak avantajlı hem de yurtdışındaki rakibine göre daha düşük fiyatlı olan yerli makinenin daha da ucuza üretim ve alımını sağlayacak."
Cari açığı ortadan kaldıracak büyük proje
Halkbank bu kredi için Orta Anadolu Makine ve Aksamları İhracatçıları Birliği (OAİB) ile işbirliği yapıyor. OAİB ve Makine Tanıtım Grubu Başkanı Adnan Dalgakıran, "Cari açığı ortadan kaldıracak en önemli projelerden biri" diye tanımlıyor krediyi. Dalgakıran, dünyada devlet ve bankalar makine sektörünü stratejik görerek 2-3 yıl ödemesiz uzun vadeli krediler verdiğini Türkiye'de ise 3 – 4 ay vade tanındığına dikkat çekiyor. Türk Eximbank'ın yurtdışındaki makine alıcısına kredi vermeye başladığını hatırlatan Dalgakıran Halkbank'ın da yurtiçindeki üreticiyi kredilendirmesiyle eksik ayağın tamamlanacağına inanıyor. Aslında iki kredi şekliyle bir taşla 2 kuş vurulacak; Eximbank kredisiyle yurtdışında makine alıcısına finansmanı hazır makine satılacağı için ihracat artışı sağlanacak Halkbank kredisiyle de dışarıdan ithal edilen makine yerine yerli makine alımı teşvik edilerek ithalat dolayısıyla dış ticaret açığı azaltılacak. Kendilerinin de 10-15 büyük makine üreticisi olarak birlikte makine kampanyası yapacaklarını söyleyen Dalgakıran yakında bunun da duyurusunu yapacakları bilgisini paylaştı.
Toplantılar başlıyor
Halkbank Genel Müdür Yardımcısı Aksel, duyurusu yapılmamasına karşın 10-15 gün önce ilkini Adapazarı'nda yaptıkları toplantıyla kredi vermeye başladıkları anlattı. Sırada IMES (İstanbul) Kayseri, Konya, Gaziantep, Çorum ve Bursa'nın olduğunu ve tüm makine üretim bölgelerini dolaşacaklarını anlatan Aksel "Bu sektör kredi kullanmayı bilemiyor. İmalatla başlayıp herkesi buluşturarak hatta belki o buluşmalarda makine sattırarak kredi kullandıracağız" dedi. 50 milyar dolarlık bir sektörde bir büyük bir fırsat gördüklerine dikkat çeken Aksel, makine sektörüne verdikleri 1 milyar liralık kredinin hızla artacağını tahmin ettiklerini söyledi.