Uçak kalkışa geçti

Yaklaşık 35 milyar dolarlık bir büyüklük ve 15 bin işletme ile Türkiye'nin önde gelen iş dünyası örgütlerinden Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Başkanı Ömer Cihad Vardan önümüzdeki yıl için beklentilerini SABAH'a değerlendirdi. 20'nci yılını dolduran derneğin başkanı Vardan'a göre Türkiye 2010'daki ayrışmasına devam etmek için çalışmayı sürdürmeli. 'Daha çok ev ödevimiz var' diyen Vardan'ın bir beklentisi de istikrarın devamı. Vardan Sanayi Strateji Belgesi'ne inanıyor ve uygulanması haline Türkiye'nin önünün açık olduğundan da emin. Vardan da herkes gibi cari açıktan endişeleniyor ve reçete olarak da ihracatta yeni politikaları gösteriyor. Vardan'a göre ihracatta pazarlar çeşitlenmeli ve ihraç ürünleri katma değerli hale getirilmeli. Eksen kaymasından da umutlu olan Vardan'ın bölgeden beklentileri de oldukça fazla. Ömer Cihad Vardan'ın kafasında siyasi açıdan güçlü bir Türkiye'nin ekonomik anlamda da bölgeden çok şey alabileceği bir model var.
2010'da yaşanan hızlı toparlanmanın ardından ekonominin aynı hızda ilerleyeceğini öngörüyor musunuz? 2011'de ekonomide neler olacak?
2011'de yüzde 5-6 civarında dengeli ve mütevazi bir büyümenin gerçekleşeceğini düşünüyoruz. Bu dalgalı süreçte gemiyi istikrarlı bir şekilde yüzdürmeye devam ettirmeli ve elde etmiş olduğumuz küresel aktör durumumuzu pekiştirmeliyiz. Dört çeyrektir büyüme gösteriyoruz. 2010'da da büyümelerle pozitif olarak ayrıştık. 2010'dan 2011'e geçişte ise 2009'dan 2010'a geçişte olduğu gibi hızlı bir büyüme beklemiyoruz. Bunun nedeni de ABD ve Avrupa Birliği'ndeki toparlanmanın yavaş olacağı beklentisi.
Seçimlerin ekonomiye bir etkisi olur mu sizce?
Seçimleri dönüm noktası olarak görüyorum. Türkiye tarihinin en önemli seçimlerinden biri. Ekonomi iyi yönde ilerliyor. Uçağımız kalkışa geçti. Bir daha geçmişteki kötü günlere dönmeyelim. 10 yıl öncesine 20 yıl öncesine gitmeyelim. İstikrar sağlandı ama her şey bitmiş değil. Yapmamız gereken ev ödevlerimiz var.
Dünyadaki özellikle de Avrupa'daki gelişmeler Türkiye'yi nasıl etkileyecek?
Hâlâ rayına oturmayan ülkeler Avrupa'da diğerlerini de etkileyecek. İhracatının yüzde 46'sını AB'ye yapan bir ülke olarak etkileneceğimizi düşünmemiz gayet normal. Bizim ihracatımızda miktar anlamında bir daralma var ama euronun değer kazanmasıyla birlikte ihraç ettiğimiz malların bedellerin TL karşılığında azalması gibi bir sıkıntı var.
İhracattaki bu yapıyı değiştirmek için neler yapılmalı?
İhracatta kabuk değişmeli. Düşük katma değerli ürünlerden yüksek katma değerli ürünlere geçmeliyiz. Sanayi Strateji Belgesi'nde de olduğu gibi ne tür yatırımların yapıldığına bakılması lazım. Türkiye bundan 10-20 yıl öncesi Türkiye değil ama buna rağmen yine de sanayinin niteliğini değiştirmede sıkıntılarımız var.
Sıcak para akışının aynı şekilde devam edeceğini düşünüyor musunuz?
Sıcak paranın akışını durdurmak için Merkez Bankası çeşitli önlemler aldı. Hem genişletici hem de daraltıcı bir politika oldu. Bu politikanın başarılı olması halinde dünya literatüründe yeni bir model oluşacak. Cari açığın finanse edilebilir düzeyde olması önemli deniyor ama ithalatın artış hızı çok fazla. İhracatın artış hızı da görece olarak daha düşük olduğu için açık veriyoruz. Genele baktığımız zaman iç piyasa canlı ama bunun ne kadar devam edeceğine bakmamız lazım.
Bu yıl yeni şubeler açmayı düşünüyoruz
MÜSİAD'ın 2011'de gündeminde neler var? Yeni projeler olacak mı?
Rutin çalışmalar dışında 2011'de yeni şubelerimizin açılışı var. Bunun yanı sıra IBF toplantılarının bölgesel olanlarını yapmayı planlıyoruz. Aynı zamanda sektörel olarak da düzenleyeceğiz. Daha küçük kapsamlı toplantılar olacak. Rapor çalışmalarımız da devam ediyor 2011 ile alakalı olarak yeni raporlar hazırlanacak. MÜSİAD İnşaat Sektör Kurulu vasıtasıyla İstanbul'da "MÜSİAD 20. Yıl Evleri Projesi" başlıyor 2011'de.
Yabancı yatırımcı 2011'de gelecek
2011'de büyümede en temel etkenlerden biri de yabancı yatırımlar olacak. Yabancı firmalarının Türkiye'ye göz kırptığını görüyoruz. Birleşme ve satınalma yoluyla bir para akışı olmasını öngörğyoruz. Biz fians pazarına gelmesinden ziyade bu tür doğrudan yatırım şeklinde gelmesini istiyoruz. 2011'de bunları göteceğiz. Ekonomiye olumlu etkileri olacak. Doğrudan yabancı yatırım geleceğini bekliyoruz.
Politikamız sadece karşı komşuya değil her yere ihracat
İhracat pazarlarının değişmesi konusunda yeni gelişmeler var. Eksen kayması politikası da var. Sizce bu ihracatta bir çözüm olabilir mi?
Bunu zaten genel anlamda yapmamız lazım. Bizim pazarımız sadece karşı sokağımızdaki insanlar mı? Ya da mahallemizdeki kendi köyümüzdeki insanlar mı? Yakın pazarlara mı ihracat yapacağız sadece. Yoksa her yere mi ihracat yapmalıyız. Bugüne kadar bunu yapabiliyor muyduk? Yapamıyorduk. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu 'Yangınları çıkaran değil, söndüren bir ülke olacağız. Türkiye'nin sözünün bulunduğu bölgedeki ülkelerde geçmesi önemli. Zaten bunun da meyvelerini yiyiyoruz. Türkiye'nin dışarıdan görünürlüğü çok önemli. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Avrupa Birlği, AGİT'te görev alması Türkiye'nin ekonomisine de olumlu etkisi olmasını umut ediyoruz.
İşte Vardan'ın sürdürülebilir başarı için reçetesi:
TBMM'DE çıkmayı bekleyen, TTK, Borçlar Kanunu gibi ticaret hayatı açısından elzem olan kanunların herhangi bir siyasi rekabete kurban gitmeden çıkarılması şart
SANAYİ Strateji Belgesi'nin, somut başarı kıstasları tanımlanmış olarak uygulanması
MEVCUT yatırım teşviklerinin en az iki yıl daha uzatılması gerekli.
TÜRKİYE'NİN ithalata, fasonculuğa ve montajcılığa değil, yerli üretime dayalı bir ihracat modelinin benimsenmesi de, yeni dönemin stratejilerinden olmalı.
KOSGEB'in değişen yüzü ve nitelikli destekleri artırılarak devam etmeli.
BÜYÜK projelere odaklı ve doğrudan yabancı yatırımcıyı çekmeye yönelik çalışmalara ağırlık verilmeli.
KALKINMA ajanslarının aktif olarak ve karşılıklı işbirliği içerisinde devreye girmesi oldukça önemli
ULUSAL İstihdam Stratejisinin yürürlüğe konularak işsizliğin azaltılmasına devam edilmeli.
CARİ açığın en büyük nedenlerinden biri olan enerjide dışa bağımlılıktan kurtulmak adına, yenilenebilir enerji ve özellikle nükleer santral projelerinin bir an önce hayata geçirilmeli.
UYGULANAN para politikaların etkinliğini artırmak üzere, Maliye Bakanlığı, yakalanan performanstan da yararlanarak, uzun vadeli tahvil ihraç etmeli.