Kazakistan devleri bekliyor

Kazakistan'ın Ankara Büyükelçisi Canseyit Tüymebayev, Türkiye'nin ilk 50'deki büyük şirketlerinin hala Kazakistan'a gelmediklerini belirtti.
AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Büyükelçi Tüymebayev ABD'li Chevron, İtalyan Eni, İngiliz BP, Alman Siemens ve Güney Koreli Samsung gibi dünya çapında firmalarının Kazakistan'a yatırım yaptıklarını, bu şirketlerin ülkede büyük tesislerinin olduğunu söyledi.
Kazakistan bağımsızlığını kazandıktan sonra Türk işadamlarının da ülkeye gelmeye başladığını, şuan 1140 civarında Türk şirketinin ülkede faaliyet gösterdiğini anlatan Tüymebayev, Türk şirketlerinin Kazakistan'da 2 milyar dolar civarında yatırımları olduğunu kaydetti.
Kazak işadamlarının Türkiye'deki yatırımlarının ise 1 milyar dolar civarında olduğunu belirten Tüymebayev, paralel olarak genellikle inşaat sektöründe faaliyet gösteren Türk şirketlerinin de ülkede 15 milyar dolardan fazla iş yaptıklarını söyledi.
Tüymebayev, sözlerini şöyle sürdürdü:
''Ama anlattığımız gibi diğer yabancı ülkelerdeki gibi Türkiye'nin büyük şirketleri, ilk 50'deki şirketler hala Kazakistan'a gelmediler. Genellikle orta düzeydeki şirketler var. Onun için zaman zaman çağrıda da bulunuyoruz. Artık Kazakistan pazar ekonomisine kavuştu. Onun göstergesi olarak büyük şirketler geldi. Türkiye'den ilk 40-50 içindeki şirketlerin gelmesini de isterdik. Kardeş ülke ve akraba topluluk olarak Kazakistan'da Türk işadamlarının yatırım yapması iki taraf için de iyi olur.
Geçen seneden itibaren Kazakistan, Rusya ve Beyaz Rusya bir gümrük birliği içinde. Sınırlar kalkıyor. Şirketler için artık 170 milyon nüfusluk pazar açılıyor. Bunun dışında Çin ile 2 bin kilometreye yakın sınırımız var. 1 milyar 300 milyon nüfuslu Çin ile de fabrika kurarak, tarım hayvancılık alanında yatırım yaparak büyük işler yapılabilir.''
Toprakların ve toprak verimliliğinin azaldığı dünyada gıda sektöründe yaşanan sorunlara dikkati çeken Tüymebayev, Kazakistan topraklarının büyük, zengin ve verimli olduğunu belirtti, bu fırsatın kullanılabileceğini dile getirdi.
Büyükelçi Tüymebayev, Kazakistan'da Industry Innovation Kalkınma Programı çerçevesinde teşviklerin verildiğini, tarım hayvancılık alanına öncelik verildiğini, bu alanda yatırım yapacaklar için hibe programlarının mevcut olduğunu kaydetti.
Petrol ve gazın yanı sıra Kazakistan'da yer altı madenlerinin bol olduğunu söyleyen Tüymebayev, bu konuda da çalışan büyük Türk şirketlerinin de halen Kazakistan'a gelmediğini vurguladı.
''DOĞALGAZ ÜRETİMİMİZ AZ''
Büyükelçi Tüymebayev Türkiye ile yürütülen enerji projelerindeki son durum hakkında da bilgi verdi.
Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattının son dönemdeki en büyük projelerden biri olduğunu, buna Kazakistan'ın da destek sağlandığını dile getiren Tüymebayev, ''Her sene Kazakistan'da petrol üretimi artıyor, boru hattına Kazakistan tarafından verilen katkı artacak'' diye konuştu.
Kazakistan'ın Nabucco doğalgaz boru hattına katkısına ilişkin olarak Kazakistan'da üretilen doğalgazın şuan için az olduğunu söyleyen Tüymebayev, kaynaklar çok olsa da üretimin ayrı bir konu olduğunu vurgulayarak, ''Çıkan gaz 30 milyar metreküp olduğu zaman dengeyi tutturmak için onun 15 milyarı tekrar yer altına alınıyor. Geri kalan 10 milyar metreküpü Kazakistan için, 4-5 milyar metreküp civarı da anlaşmalara göre komşu ülkelere satılıyor. Üretim daha arttığı zaman bu konular incelenebilir ve araştırılabilir. Nabucco halen proje halinde bitirilene kadar yeni bir şeyler olabilir'' diye konuştu.
Alternatif enerji konusunda da Türkiye ile işbirliği yapabileceklerini dile getiren Tüymebayev, Kazakistan'da atom enerjisi ve uranyum konusunda tesisler olduğunu, ülkenin bu konuda dünyada ilk 3 ülke içinde yer aldığını belirtti.
Rüzgar enerjisi konusunda Türkiye'nin büyük hedefler koyduğunu bildiklerini bu konuda da birkaç projeleri olduğunu kaydeden Tüymebayev, biyoetanol konusunda da ülkede fabrikaların yapıldığını, bu konularda beraber çalışılabileceğini ifade etti.
Türkiye ile Kazakistan arasındaki ticareti hacminin 2010 yılında 3 milyar 170 milyon dolar dolayında olduğunu belirten Büyükelçi Tüymebayev, Kazakistan'ın Türkiye'ye petrol ve yer altı madenleri ihraç ettiğini belirterek, ''Türkiye'nin Kazakistan'a ihracatı 746 milyon dolar civarında, ithalatı ise 2 milyar 424 milyon dolar civarında. Bu konularda da çok ciddi konuşmamız ve ticaret hacmimizi artırmamız lazım'' dedi.