Petrol ekonomik riski büyütüyor

Ata Yatırım Başekonomisti Nurhan Toğuç, şubat ayında cari açığın bu kadar artmasının temel nedeninin petrol fiyatlarındaki artış olduğunu belirterek, ''Türkiye'nin cari açığı hakikaten yapısal bir sorun, bunun çözülmesi için öncelikle nükleer enerji sorununun çözülmesi gerekiyor'' dedi.
Toğuç, piyasalarda bu hafta beklenen gelişmelere ilişkin AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, geçen haftanın en önemli rakamının enflasyon olduğunu, enflasyonun Türkiye'de yeni bir trendin başlamasına neden olduğunu kaydetti.
Amerikan Merkez Bankasının (FED) faiz artırmama kararı almasının ve bu durumun bir süre daha devam ediyor olmasının tekrar likiditenin gelişmekte olan ekonomilere yönelmesine neden olduğunu anlatan Toğuç, Türkiye'nin gelişmekte olan ülkeler arasında en fazla ilgiyi çeken ülke olduğunu anlattı.
Toğuç, Türkiye'nin cari açık tarafının biraz sıkıntılı olduğunu, bunun da bugün açıklanan şubat ayı cari açık rakamlarında görüldüğüne değinerek, şubat ayında petrol fiyatlarının 100 dolardan 117 dolara çıkmış olmasının Türk Lirası üzerinde bir miktar baskı oluşturduğunu söyledi.
Bono oranlarında yüzde 8,77 seviyelerinin en yüksek seviyeler olduğunu ifade eden Toğuç, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda da zaman zaman düzeltmelerin olabileceğini, ama borsanın yukarı yönlü trendinin devam edeceğini belirtti.
Toğuç, Türkiye'nin en büyük sıkıntısının ara malı ithalatındaki artış olduğuna işaret ederek, Türkiye'nin yüksek oranda büyümeye devam ettiği sürece ithalat rakamlarının arttığını ve durumun Türkiye'yi zor durumda bırakan faktörlerden biri olduğunu dile getirdi.
Şubat ayında cari açığın bu kadar artmasının temel nedeninin petrol fiyatlarındaki yükselmesinden kaynaklandığına işaret eden Toğuç, şunları söyledi:
''Petrol 100 dolardan 110 dolarlara, ay sonu itibariyle de 117 dolarlara gelmiş. En büyük faktör bu. Tabii ki Ortadoğu ve Kuzey Afrika Bölgesi'ndeki (MENA) sıkıntılar nedeniyle petrol fiyatlarında ciddi bir artış olmuştu. Cari açığın en olumsuz yönü, Türkiye ekonomisi açısından finansman bulma sıkıntısıydı. Ancak görünen o ki muhtemelen MENA bölgesinden kaçan para bize girmiş. Dolayısıyla burada da bir sıkıntı yaratılmasına engel olmuş.
Türkiye'nin cari açığı hakikaten yapısal bir sorun, bunun çözülmesi için öncelikle bu nükleer enerji sorununun çözülmesi gerekiyor. İthal girdi malı kullanımının önüne geçilmesi gerekiyor. Teknolojik yatırımların Türkiye'de yapılmasını doğrudan yabancı girişimci ile teşvik etmek gerekiyor. Türkiye'nin ithalat yaptığı sektörlere özellikle yabancı yatırımcının teşviki ile söz konusu olacak. Petrol fiyatlarına karşı Türkiye'nin cari açığı her zaman çok kırılgan, ne zaman büyürsek o zaman cari açığımız artıyor. Şubat ayı itibariyle bakıldığında petrol fiyatlarındaki artıştan ve dış ticaret açığından kaynaklanmış gibi gözüküyor.''
Nurhan Toğuç, şubat ayında dolar-TL'nin 1,60 lira seviyelerinde olduğunu anımsatarak, mart ayından itibaren dolar-TL'nin daha da düştüğünü, Türkiye'nin bu kadar hızlı büyümeye devam etmesi halinde cari açığın daha da büyüyebileceğini anlattı.
Toğuç, Merkez Bankasının ekonominin genelini finansal istikrarsızlığa karşı korumakla yükümlü olduğunu, bankacılık sektörünün karlarını olumsuz etkileyebilecek munzam karşılık artışlarının yapıldığını, bunun tepkilerle de karşılandığını anlattı.
''EMTİA FİYATLARINDAKİ HIZLI ARTIŞLAR ÇOK TEHLİKELİ...''
Emtia fiyatlarındaki hızlı artışların çok tehlikeli olduğuna işaret eden Toğuç, çünkü G8 ülkelerinin büyüme kapasite olan ülkeler olmadığını, artık gelişmekte olan ekonomiler büyüyecek, gelişmekte olan ülkelerden de Brezilya ve Rusya'nın emtia üreticisi olduğunu, Türkiye ve Çin gibi petrolü dışardan alan ülkeler için petrol fiyatlarının bu seviyelere çıkmasının büyümeyi tehdit ettiğini anlattı.
Toğuç, ''Bu durum gelişmekte olan ülkelerin büyümesini zora sokuyor. G8 ülkeleri de zaten büyüyemiyor. O zaman kim büyüyecek? Bu dünya ekonomisi açısından bir sorun oluşturuyor. Ancak FED'in zayıf dolar politikası devam ettiği sürece ve petrol fiyatları da dolarla fiyatlanmaya devam ettiği sürece de bu kaçınılmaz bir son olarak karşımıza çıkıyor. Bu aslında siyasi düzeyde eğilinmesi gereken bir durum. Petrol fiyatlarının bu seviyelere çıkması ekonomik riski aşmış, siyasi ve sosyal riskler haline geliyor'' diye konuştu.
Burada alınacak önlemlerin belli olduğunu ifade eden Toğuç, ''Ya petrolü dolarla fiyatlandırmayacaksınız, barter sistemine geçeceksiniz. Yani ne kadar su, o kadar petrol, ne kadar gıda, o kadar petrol şeklinde anlaşmalar yapacaksınız bu tip fiyat artışından etkilenmemek için veya dolarla fiyatlanan bir petrol olmaması gerekiyor ki o da siyasi birtakım kararlar... Eğer FED dolara sahip çıkıp da faiz oranlarını artırmaya karar verirse o zaman Brent'te yükselişler sona erer'' dedi.