10 ressama hamilik yapıyor

Moiz Zilberman 30 yıllık sanayici, 20 yıllık koleksiyoner ve üç yıllık galerici. Beyoğlu'ndaki Casa Dell'Arte'ın sahibi. Gerçi yarından itibaren galerinin adı Galeri Zilberman olarak değişecek. Galerisini 'Sanat Yönetim Merkezi' olarak nitelendiren Zilberman, genç sanatçılara verdiği destekle sanat camiasında örnek teşkil eden işadamlarımızdan. Öyle ki CDA Projects ismini verdiği ikinci sanat mekanında tam 10 genç sanatçıya para ödüyor ve onların maddi sıkıntı çekmeden sanatsal faaliyetlerini yürütebilmeleri için ihtiyaç duydukları olanakları sağlıyor. Malzemelerini alıyor, atölye için gerekli sözleşmeyi sağlıyor ve mütevazı bir hayat sürdürebilmelerine yetecek kadar da ödeme yapıyor.

ART BASEL'E GÖTÜRÜYOR
Takdire değer bir davranış şüphesiz. Zilberman sadece güncel sanatın genç isimlerine sergi yapabilecekleri bir alan sağlamakla kalmıyor, geçinmeleri için de maddi destek veriyor. Beyoğlu'ndaki galerisinde buluşuyorum Moiz Bey'le. Konu elbette ilk olarak desteklediği çağdaş sanatçılardan açılıyor. Onlar için yıllık ne kadar bütçe ayırdıklarını soruyorum. "Rakam vermek doğru olmaz. Ama her ay belli bir parayı garanti ediyoruz. Bu para, onların mütevazı bir hayat sürdürmelerine yardımcı oluyor. Böylece geçim sıkıntısı çekmiyorlar" yanıtını veriyor. Elbette sanatçılar eser sattıkça da aldıkları parayı geri ödüyorlar. Yaptığı bir nevi avans ödemesi anlayacağınız. Yine de genç isimlerin daha fazla üretebilmeleri için oldukça büyük bir adım. Zilberman'ın genç sanatçılara katkısı bununla da sınırlı değil. Her yıl dünyanın önde gelen sanat fuarlarından Art Basel'e ortalama altı-yedi sanatçıyı ücret almadan götürüyor. Zilbeman: "Güncel sanatın ne kadar hızlı değiştiğini ve geliştiğini çıplak gözle görüyorlar ve yapılabilecek şeylerin nasıl sınırsız olduğunu bir kez daha keşfediyorlar. Kitap okursunuz ama göz kilometresi çok önemli. Gezip görmek vizyonunuzu geliştirir. Geçen yıl oraya giden arkadaşlarımız önemli gelişmeler kat ettiler. Bu yıl Basel'e farklı arkadaşlarımızı götüreceğiz."
Sanat fonları atağa kalktı
Zilberman, kısa süre içinde Türkiye'de sanat fonlarının yayılacağını söylüyor: "Henüz ülkemizde kurulmuş bir fon yok. Ama bazı koleksiyonerler bir araya gelip havuz oluşturup resim alıyorlar. Bu oldukça yaygın bir uygulama. 'Arkadaş kulübü' adı altında fon oluşturuyorlar. Bu kötü bir şey değil. Piyasanın büyümesine katkı sağlıyor."
'Bana prim yapacak bir resim lütfen'
Moiz Zilberman Sanat Yönetim Şirketi'nde aynı zamanda koleksiyonerlere ve yeni başlayacak olanlara danışmanlık yapıyor. 25-45 yaş arasında gençlerin koleksiyon yapmaya başlamalarını ekonomideki olumlu gelişmeye bağlayan Zilberman, zaman zaman yatırım amaçlı eser almak için kapısını çalanlar olduğunu söylüyor. "Galeriye gelip üç ay sonra yüzde 100 prim yapacak eser isteyenler oluyor. Bana da ara sıra geliyorlar ama benim tavrım belli. Resim bunun için alınmaz" diyor.
Yüzde 10 fiyatına bir yıllık resim kiralama
Zilberman, Bodrum'daki sanat oteli Casa Dell'Arte'ın açılışı için Botero'nun 'Şişman Kadın' tablosunu altı aylığına kiralamıştı. Peki ama Botero gibi değeri altı sıfırlı rakamları bulan bir resmi kiralamanın bedeli ne kadar? Zilberman'dan bu sorunun yanıtını almaya çalışıyorum. Yıllık kira bedelinin resmin değerinin yüzde 10'u ile 12'si arasında değiştiğini söylüyor: "Bir kurum gidip bir resme 1 milyon euro vereceğine 100 bin euro verip kiralıyor. Hem ertesi yıl resmi değiştirebiliyor hem de masraf yazıp vergiden düşüyor. Dünyada uygulaması her geçen gün artan bir yöntem bu."
Galeri açmak moda oldu
Zilberman, günümüzde galeri açmanın da moda olduğunu söylüyor. "Sermaye bu işin içine girdi. Eskiden galericiliği parasal gücü olmayan kişiler yıllarca çok zor koşullarda yaptılar. Şimdi ise imkanı olan kişiler galeri açıyor. Maddi gücü olan kişiler galeri kurdukça piyasa büyüyor. Ama mutlaka bir arınma olacaktır" diyen Zilberman, genç sanatçıların eserlerini çok büyük bir hızla sürdürülemez fiyatlara yükselten ve sonra büyük indirimlerle satmaya çalışan galerilere ise temkinli yaklaşıyor.