Balıkçılıkta Avrupa ikincisiyiz

Akdeniz'in en uzun karasularına sahip ülkelerinden olan Türkiye, 2000'li yılların başında başladığı kültür balıkçılığı serüveninde hedefine ulaştı.
Çipura, levrek ve alabalık üretimiyle en yakın rakibi Yunanistan'ı geride bırakan Türkiye, 650 bin tonluk üretimle dünyanın da en büyüğü olan Norveç'in ardından 70 bin tonla ikinci sıraya ulaştı.
Türkiye Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçı Birlikleri Sektör Kurulu Başkanı Sinan Kızıltan, AA muhabirine yaptığı açıklamada Türkiye'nin uzun sahilleriyle potansiyel bir balık üreticisi olmasına rağmen ancak son 10 yılda balık çiftliği yatırımlarına başlayabildiğini, sektörün devlet tarafından sağlanan desteklemeler ve ihracat pazarlarında elde ettiği başarılarla kısa sayılabilecek bir zamanda Avrupa'nın en büyükleri arasına girdiğini kaydetti.
Kızıltan, Türkiye'deki üreticilerin özellikle çipura, levrek ve alabalık üretimini hızla artırdığını, çipura ve levrekte iddialı olan Yunanistan'ı temmuz ayı itibarıyla geride bıraktıklarını kaydederek, şöyle konuştu:
''Temmuz ayı itibarıyla yıllık olarak Türkiye'de 70 bin ton çipura ve levrek üretilirken komşumuz ve en büyük rakibimiz olan Yunanistan'da üretim 65 bin ton civarında kaldı. Böylelikle ilk kez Yunanistan'ı geride bırakmış olduk. Balık üretiminde bir dünya devi olan Norveç'in ardından ikinci sıraya yerleştik.
Eskiden Avrupa'da Yunan Balığı olarak tanınan çipura ve levrek artık Ege Balığı olarak tanınır hale geldi. Türk balıkçısı, Avrupa'daki satış ve dağıtım kanallarında da etkili hale geldi. Çoğu firma kendi markasıyla satış kanallarına girmeyi başardı.
Kültür balıkçılığı ihracatın yıldız sektörü haline geldi. Yıllık ihracat 500 milyon dolar seviyesine ulaştı. Canlı hayvan ve su ürünleri sektörü olarak 2023 yılı için 2,5 milyar dolarlık bir hedef koyduk. Türkiye'nin 100. yıl hedeflerine önemli oranda katkı yapmayı hedefliyoruz.''
ÇEVRE SORUNLARI

Sektörün Avrupa'da pazar liderliğine ulaştığını ancak bu pazarların doyuma ulaştığını ifade eden Kızıltan büyümenin sürdürülebilmesi için Su Ürünleri Tanıtım Grubu'nun organizasyonuyla doğu ülkelerine ağırlık verme kararı aldıklarını dile getirdi.
Kızıltan, bu kapsamda Hong Kong, Singapur ve Japonya gibi Uzakdoğu pazarları ile Türk Cumhuriyetleri'ne ağırlık vereceklerini, Türkiye'yi bu sektörde dünyada bir marka haline getirmeye çalışacaklarını söyledi.
Balık çiftliklerinin sıklıkla çevre sorunlarıyla birlikte ele alındığını, geçmişte bu anlamda çeşitli tartışmaların yaşandığını belirten Kızıltan, Türkiye'nin şu anda kültür balıkçılığı mevzuatı en sert olan ülke olduğunu iddia etti.
Yunanistan'da balık çiftliklerine kıyıdan 50 metre açıkta olma şartı getirilirken, Türkiye'de bu sınırın bin 150 metre olduğunu, bir çok alanda Norveç, Japonya gibi balıkçı ülkelere göre daha yüksek standartlar getirildiğini belirten Kızıltan, şu anda çevresel bir sorun yaşanmadığını, yatırım ortamının iyileşmesi nedeniyle yabancı yatırımcı ilgisinde de artış görüldüğünü kaydetti.
Kızıltan, sektörde son dönemde bazı yabancı fon ve grupların, yerel şirketlerden hisse alımı gerçekleştirdiğini, yeni ortaklıklar için de ABD, Avrupa ve Arap ülkeleri menşeli firmalarla görüşmelerin sürdüğünü sözlerine ekledi.
FİYATLARDA DÜŞÜŞ SİNYALİ

Türkiye'de çipura, levrek ve alabalıkta yaklaşık bin 500 firma faaliyet gösteriyor. Bu firmaların yaklaşık 100 tanesi ihracat yapıyor. Sektörde üretimin AB standartlarında olması nedeniyle ihracatta sorun yaşanmıyor. Bu nedenle ihracatçı sayısının hızla artması bekleniyor.
Uygun yatırım koşulları ve pazar şartları nedeniyle çiftlik yatırımlarının yanında 40'a yakın paketleme tesisi yatırımının devam ettiği, bunların devreye girmesiyle 2011 yılı sonunda kapasitenin daha artacağı hesaplanıyor. İhracatın artmasıyla birlikte kapasitenin artmasının ise iç piyasada da fiyatları dengede tuttuğu belirtiliyor.
Halen çipura ve levrekte kilogramı 10-15 lira arasında olan kültür balığı market satış fiyatının deniz balığında 30-50 lira arasında olduğu belirtiliyor.
Son olarak balık çiftliklerinin ödediği yüzey kiralarının Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından belirlenmesi kararı sonrası kira bedellerinin yüzde 90 oranında düştüğü, bu düşünün 1 yıllık süreçte balık fiyatlarına da yansıyacağı belirtiliyor.