Babalar gibi fiyatı şişirdiler

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın yerli otomobil için çağrıda bulunduğu 'babalar'ın raporundaki 3.4 milyar euroluk (4.6 milyar dolar) yatırım maliyeti tartışma yarattı. Türkiye'de üretim yapan fabrikaların yatırım maliyetlerine bakıldığında Otomotiv Sanayicileri Derneği'nin (OSD) fiyatı şişirdiği izlenimi görülüyor. Tofaş, Renault, Ford, Toyota ve Hyundai'nin bulunduğu 5 büyük fabrikanın son 15 yılda yaptığı yatırım ancak yerli oto için öngörülen maliyet kadar. 5 büyüğün yenileme, kapasite artırımı dahil yaptığı yatırım tutarı 5 milyar dolar civarında.

TOYOTA 450 MİLYON EURO
1994'te üretime başlayan Japon Toyota'nın Adapazarı'nda yaptığı yatırım 450 milyon euroydu. 150 bin kapasiteli fabrika için yapılan bu yatırım o tarihte Türkiye otomotiv sektöründeki en büyük yatırımdı. Toyota'nın 17 yılda fabrikasına yaptığı yatırım 1 milyar euronun biraz üzerinde. O tarihlerde Türkiye'de yatırım yapan bir başka otomotiv şirketi ise Hyundai'ydi. Şirket fabrikayı sadece 180 milyon dolara kurdu. 14 yılda Hyundai'ın yaptığı yatırım tutarı ise 900 milyon doları ancak buldu.
HONDA 50 MİLYON $'A KURULDU
Honda'nın Türkiye'de kurduğu fabrikanın kurulma maliyeti ise bu tartışmayı daha da alevlendirecek gibi görünüyor. Çünkü, şirket 50 bin kapasiteli fabrikanın arazi, inşaat, makine için yaptığı toplam yatırım 50 milyon dolar.
Kim o kadar yatırım yapmış?
BİLİM, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün de OSD'nin bulduğu maliyeti eleştirdi. SKY Türk'e konuşan Ergün, "Bugün otomobil üreten firmalarımızdan bir tanesi yeni bir marka, model ortaya koymak için bir yatırım yapsalar 2.5 milyar euroluk yatırım mı yapacaklar? Öyle bir yatırım yapmayacaklar. Raporda ortaya çıkan rakam, sanki hiçbir şey yokmuş gibi Türkiye'de otomotiv sektörüne ve bir markayı oluşturmaya ve üretmeye, iç pazara bunu sunmaya sıfırdan başlanacakmış gibi. Yani güçlü bir yan sanayinin olduğu varsayılmadan, 50 yıllık birikim bir şekilde varsayılmadan, sıfırdan bir şeye başlanırsa 'nasıl olabilir'in hesabı bir anlamda yapılmış" dedi.
Ford'un değeri 1.8 milyar euro
BORSAYA açık Ford'un piyasa değeri incelendiğinde rapordaki yüksek maliyet görünüyor. 320 bin kapasiteli hazır durumdaki Ford'un piyasa değeri 1.8 milyar euro.
Tofaş'ın değeri 1.3 milyar euro
360 bin kapasiteli Tofaş'ın piyasa değeri ise 1.3 milyar euro. Türkiye'de gelişmiş bir otomotiv yan sanayisi olduğu için yatırımı birçok ülkeden daha ucuza mal etmek mümkün oluyor.
200 milyon $'a bile olabilir
FİZİBİLİTE yapıldığında daha düşük bir rakamın ortaya çıkacağını söyleyen Bakan Ergün, "Siz ayrıca motor, kaporta, fren, far fabrikası kurmayacaksınız. Yan sanayinin gücünü kullanacaksınız. Onun için 2.5-3 milyar euroluk bir yatırımın söz konusu olmayacağını düşünüyoruz. Böyle yatırımı ölçeğine göre 500 milyon dolara da yapabilirsiniz, 200 milyon dolara, 250 milyon dolara da yapabilirsiniz, 1 milyar dolara da yapabilirsiniz. Hangi ölçekte kaç model için bir kurgu yaptığınıza göre değişir hadise" dedi.
Ekonomi yorumcuları savaş muhabiri gibi
BAKAN Nihat Ergün TÜRKONFED'deki konuşmasında ise ekonomi yorumcusu ve yazarlarını eleştirdi. Ergün, şöyle konuştu: "Ekonomi yorumcuları, ekonomi yorumcusu değil mübarek savaş muhabiri sanki, savaş muhabiriymiş gibi ekonomik gelişmeleri anlatıyor. Yorumcular ekonomideki gelişmeleri, 'şuraya bomba düştü, burada patladı, şurada adam ölecek' gibi yorumluyor. Herkesi paniğe sevk etmenin ekonomi yorumcusunun yapacağı iş olmadığını bilmek lazım."