Türk girişimcilere Arap Baharı dersi

Orta Doğu ve Kuzey Afrika'da 2011 yılı içerisinde cereyan eden olaylar Türk yatırımcı, ihracatçı ve müteahhitlerle bu firmalara lojistik, insan kaynakları, kiralama gibi destek hizmetleri veren firmaları zarara uğrattı. Zarar tanımının yapılan işin türüne göre değişebildiğini belirten AON Türkiye Ülke Yöneticisi ve CEO'su Nejat Tolunay, "Öncelikle problem yaşanan ülkelerde mal varlığı olan firmalar silahlı saldırılar sonucu yangın, infilak, yıkım ile yağmalama, gasp gibi olaylara bağlı fiziksel kayıplar sonucu maddi zarara uğradı." dedi. Zarara uğrayan firmaların bu kayıplarını mevcut sigorta programları kapsamında tazmin ettirmek üzere sigorta şirketlerine başvurduğunu hatırlatan Tolunay şu değerlendirmeyi yaptı: "Yangın poliçelerinden tazminat talebinde bulunan firmaların çoğu, sadece Türkiye'de değil tüm dünyada benzer uygulamalar olduğu için olumsuz yanıtla karşılaştılar. Talepler poliçelerdeki 'Grev, lokavt, kargaşalık, halk hareketleri, kötü niyetli hareketler ve terörizm' teminat klozu kapsamında yapıldı ancak aynı klozun çoğu poliçede olduğu haliyle 'savaş, istila, yabancı düşman hareketleri, iç savaş, ihtilal ve bunların gerektirdiği askeri hareketler' içerikli istisna bölümü sebebiyle reddedildi. Ticari kayıplar ise Türkiye'deki pek çok firmanın bu riskleri kapsayan geleneksel olmayan sigortalara sahip olmamalarından dolayı tazmin edilemedi."
Fİrmalar ne yapabİlİrlerdİ?
"Öncelikle firmalar geçmiş kendi kurum tecrübeleriyle sınırlı kalmayıp, hiç ihtimal vermedikleri olaylara ya olursa yaklaşımıyla bakıp risklerini daha dikkatli belirlemeli ve bu risklerin transferi için bütçe ayırıp araştırma yapmalıydı" diyen Tolunay şöyle devam etti: "Zaten başta ihtimali düşük görülen riskler de sigortacılar tarafından kolay kabul görür ve ucuza satın alınır. Yukarıda bahsi geçen geleneksel sigorta teminatları dışında kalan sigortalar için henüz ülkemizde bir sigorta marketi yok, dünyada da mal varlığı sigortası yapan sigorta şirketleri bu riskleri satın almıyor. Ancak politik riskler ve iç savaş ihtilal ayaklanma ve terörizm riskleri için dünyada ayrı sigorta piyasaları var. Kısaca özetlemek gerekirse mal varlığı riskleri; harp teminatı istisnalarını kaldıran terörizm ve politik şiddet, ticari kayıplar ise politik risk olarak tecrübe edeceğimiz "Political Risks" sigortaları kapsamında temin edilebiliyor."

Firmalar bundan sonra ne yapmalı?
"Şirketlerin risk değerleme ve risk yönetim çalışmasını başlatıp Aon gibi firmalardan profesyonel danışmanlık hizmeti almalarını öneririz. Türk firmalarının faaliyet gösterdiği bazı ülkelere politik risk sigortası satın almak için geç değil. Politik risk sigortası, ülke dışına para transferinin engellenmesi veya zorlaştırılması, verilen işletme haklarının askıya alınması, el koyma, devletleştirme, ithalat ve ihracata ambargo konulması gibi geniş teminatlar veren bir poliçe. Aon'un yayınladığı "Terrorism and Political Violence" haritası şirketlere tavsiye ettiğimiz çalışmayı başlatmaları için iyi bir kaynak olabilir: www.aon.com/risk-services/ terrorism- risk-map/register. jsp"