Zenginlerin parası batıyor

Küresel finansal sistemdeki açıkların 2008 krizinin ardından ortaya çıkmasıyla Euro Bölgesi'ndeki mali kriz öyle büyük boyutlara ulaştı ki ne iflasın eşiğindeki ülkeler ne de bu ülkelerin tahvillerini satın alan kreditörler işin içinden çıkabiliyor. Yunanistan, Portekiz, İrlanda İtalya ve İspanya'nın durumu küresel piyasaları tedirgin ederken, ülkelerin borçlanma kâğıtlarının temerrüde karşı sigorta maliyeti olarak sunulan CDS'lerdeki (Credit Default Swap) belirsizlik ise bir başka büyük krizi gündeme getiriyor. Çünkü hisse senedi piyasalarında en önemli göstegeler arasında yer alan CDS'ler o kadar başıboş ve bankalararası tezgâhüstü trade haline geldi ki bu sigortaları satanların elinde, olası iflaslarda bu zararları karşılayabilecek sermaye yok. Bu da CDS satan çok sayıda finansal kurumun yeni bir iflas dalgası oluşturabileceği anlamına geliyor.
26 TRİLYON $'LIK HACİM
Bank for International Settlements'a (BIS) göre 2010'da 26.3 trilyon dolar olan CDS hacminin yüzde 75'i tahvillerin finansal riskten korunmasını sağlayacak düzeyde değil. Yani kısacası karşılığı yok. İşte bu yüzden CDS'lerin ödenememe riskini engellemek için ülkelerin iflası yerine Yunanistan'da olduğu gibi şartlı temerrüt seçeneği üzerinde duruluyor. Ancak burada da bir sorun var. Çünkü CDS'lere 2 tip yatırımcı yatırım yapıyor. Bunlardan birisi hedge fonlar. Zengin müşterilerin paraları hedge fonlar aracılığıyla son yıllarda oldukça kârlı olan bu alana girdi. İkincisi ise varlık yönetimi ile uğraşan büyük bankalar. Deutsche Bank, JP Morgan gibi bankalar riskli ve yüksek faiz veren İtalyan ve Yunan bonolarını alıp, karşılığında CDS ile sigortaladı. Bu iş de son kriz dönemine kadar kârlıydı. Ancak CDS piyasasına yaklaşık 6 ay önce bir açıklama bomba gibi düştü. Uluslararası Swap ve Türev Ürünler Birliği (ISDA), Yunanistan'ın borçlarının yarısını silerek yeniden yapılandırılması çabalarına karşı, söz konusu adımların iflas sigortasına girmeyeceğini yani CDS'lerin bunu karşılamayacağını açıkladı. Bu açıklama, CDS'lerin devre dışı kalarak zengin müşterilerin para kaybetmesine yol açması anlamına geliyor. Bilindiği üzere, Türkiye'den de birçok zengin CDS'lere para yatırmış durumda.