Tablo asmak bir sanattır

Picasso, Rembrandt, Dali, Van Gogh... Özel müzeler artık dünyaca ünlü sanatçıların eserlerini Türk sanatseverlerle buluşturuyor. Sanat fuarları, bianeller, sergiler, galeriler ve müzeler yüz binlerce ziyaretçinin ilgisini çekiyor. İlgi arttıkça düzenlenen sergilerin niteliği ve niceliğinde de artış gözlemleniyor. Üstelik artık sadece özel müzeler değil yeni girişimciler de sanat pazarında yer almaya başladı. Yurtdışından sergileri ülkemize getiren pek çok kültür-sanat şirketi yeni oyuncular olarak bu pazara dahil oldu. Sanat pazarı genişledikçe yeni sektörlere duyulan ihtiyaç da elbette paralel şekilde artıyor. Bu durum da sanat eseri nakliyesinden sigortasına farklı alanlarda hizmet veren firmaların doğmasına neden oluyor. Öyle ki sanat eserini sadece taşımak ya da sigortalamak değil asmak bile başlı başına bir iş kolu haline geldi. Müzelerde, galerilerde sergilenen ve değerleri 100 milyon liraları bulan eserlerin taşımasını ve montajını sıradan ustalar yapmıyor. Bu iş mutlaka profesyonellik gerektiriyor. Türkiye'de bu işi yapan en bilindik şirket ise Sergikur. 2003 yılında Şener Çardak tarafından kurulan Sergikur, Pera Müzesi'nden İstanbul Modern'e, 12. İstanbul Bienali'nden Dali sergisine kadar birçok büyük serginin asma işlemlerini gerçekleştiriyor. İşe başladıkları 2003 yılında yılda beş sergi yapan Sergikur'un 2011 yılında hazırladığı sergi sayısı ise 80. Sırf bu rakam bile Türkiye'de artan sanat ilgisinin başlıca ispatı gibi. Sergikur'un bugüne dek çalıştığı sergi sayısı ise 700'ün üzerinde. Yıllarca Yapı Kredi Kültür Sanat'ta çalıştıktan sonra Türkiye'de sergi asma konusunda bir eksik olduğunu fark eden Şener Çardak, bu noksanlığı gidermek amacıyla kurmuş Sergikur'u. O yıllarda "İşiniz tablo mu asmak" diye alay edenlerin şimdi yaptıkları işin ne denli önemli olduğunu kavradıklarını anlatıyor Çardak. Çünkü bir sanat eserini asmak bilgi, eğitim ve beceri istiyor. Şener Çardak'la Beyoğlu'ndaki ofisinde bir araya geliyorum ve resim asarken nelere dikkat etmek gerekiyor bunları bizzat uzmanından dinliyorum. ye'de bu işi yapan en bilindik şirket ise Sergikur. 2003 yılında Şener Çardak tarafından kurulan Sergikur, Pera Müzesi'nden İstanbul Modern'e, 12. İstanbul Bienali'nden Dali sergisine kadar birçok büyük serginin asma işlemlerini gerçekleştiriyor. İşe başladıkları 2003 yılında yılda beş sergi yapan Sergikur'un 2011 yılında hazırladığı sergi sayısı ise 80. Sırf bu rakam bile Türkiye'de kiyor bunları bizzat uzmanından dinliyorum.
Aydınlatma çok önemli
Şener Çardak eser asarken dikkat edilmesi gereken unsurları şöyle sıralıyor: "Etrafında esere hükmedecek başka malzeme olmamalı. Örneğin yanında kırmızı bir vazo olmazsa iyi olur. Renkli iş asarken duvar renkli olmamalı. Resim haricinde hiçbir şey patlamamalı. Aydınlatma çok önemli. Bugün sadece sanat eseri aydınlatması üreten firmalar var. Çok yüksek ışıklar esere zarar verebilir. Aydınlatma en yüksek 5 bin kelvin olmalı. En az zarar göreceği aydınlatma ise 50 lüks yani düşük ışık. Işığın açısı izleyicinin gölgesini hedef almayacak şekilde ayarlanmalı."
Altından daha değerli
Şener Çardak sanatın iyi bir yatırım enstrümanı olduğu fikrinde: "Türkiye'de yatırım amaçlı eser alan çok kişi var. Eserler depoda ya da merdiven altlarında bekliyor. Bu tarz alım yapanlar için sanat depolarının kurulması şart. Sanat eseri altından bile daha değerli. Bu yıl aldığınız eser seneye çok farklı bir noktaya gelebiliyor. Bu da sanat eserini cazip hale getiriyor.
Koleksiyonerlere de hizmet veriyorlar
Sergikur koleksiyonerlere de hizmet veriyor. Evlerdeki eserlerin teşhir amaçlı sergilenmesini düzenliyorlar. Koleksiyonerlerin ev ve ofislerindeki tabloları yerleştiriyor, robotlarla eserleri kaldırıyor, lazerlerle milimetrik asımlar gerçekleştiriyor, çalışma sırasında iz bırakmayan eldivenler kullanıyorlar.
Bütçeler 20-500 bin TL arasında değişiyor
Sergikur'un 11 personeli var. Fuar zamanlarında bu sayı 30'a kadar çıkıyor. İstanbul'un farklı noktalarında büroları var. Personellerine herhangi bir sanatsal eğitim vermiyorlar. Ekibin içinde 3-4 yıl deneyim kazanmaları sağlanıyor. İşin bütçesi çalıştıkları mekandan sanat eserinin değerine kadar farklı etkenlere göre hesaplanıyor. Fiyatlandırma 300 liradan başlıyor 20 bine kadar yükseliyor. Bir örnek vermek gerekirse; 800 eseri yerleştirdikleri İstanbul Bienali'nin bütçesi 17 bin lira idi. Bugüne kadar astıkları en önemli eser ise Pera Müzesi tarafından alınan Osman Hamdi'nin Kaplumbağa Terbiyecisi isimli resmi.
Heykel duvar dibine konmamalı
Tablo yerleştirmek kadar heykel yerleştirmek de özen istiyor. Özellikle ahşap ve fiber heykellerin bulunduğu odanın sıcaklığına dikkat etmek gerekiyor. Şener, bir de heykellerin duvar diplerine konmaması gerektiği konusunda uyarıyor: "Üç boyutlu eserlerden bahsediyoruz. Sanatçı bunu yaparken arka tarafını, orada anlatmak istediği düşünceyi de planlıyor. Bu yüzden heykel mutlaka arkasından dolaşılabilecek bir mesafeye konmalı."