Bilim ataşelikleri geliyor

Dışişleri Bakanı Davutoğlu ile Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nda ''Bilim Diplomasisi'' faaliyetlerinin geliştirilmesine ilişkin işbirliği protokolü imzaladı.
Davutoğlu, imza töreni öncesinde yaptığı konuşmada, bir akademisyen ve bilim adamı olarak, bilim dünyasıyla siyaset yapıcıları ve diplomatlar arasında çok yakın işbirliği kurulmasına önem verdiğini söyledi.
İmzalanan protokolün diplomasi ve bilim dünyasının geleceğini etkileyecek büyük bir adım olduğuna işaret eden Davutoğlu, bilim ve teknoloji alanında dünyadaki gelişmeleri her an takip edebilecek bir kadro oluşturmayı hedeflediklerini söyledi.
Bu kadroyu diplomasinin ayrılmaz bir parçası haline getirmeyi ve diplomasiye bu anlamda yeni bir boyut kazandırmayı amaçladıklarını dile getiren Davutoğlu, "Artık diplomasi klasik mahiyetini, yani siyasi diplomatik müzakereler yürüten mahiyetini çok değiştirdi. Ticaret diplomasisi, ekonomi diplomasisi, finansal diplomasi, bilim diplomasisi, kültürel diplomasi var. Bütün bu diplomatik faaliyetlerin entegre bir bütün içinde görülmesi lazım" diye konuştu.
Şu ana kadar yurt dışındaki kadrolarda bilim ataşeliğinin, bilim müşavirliklerinin bulunmaması, bilim diplomasisinde gerekli adımların atılmamasının büyük bir eksiklik olduğunu ifade eden Davutoğlu, bugün atılan adımla bu eksikliğin giderildiğini belirterek, şunları kaydetti:
"Bilim diplomasisi yoluyla dünyanın hangi köşesinde olursa olsun bilim alanında yapılan her türlü gelişmeyi yakından takip etme imkanı bulacağız. Bir ülke, ekonomisiyle, siyasetiyle, dış politikasıyla, kültürüyle gelişirken aslında bütün bunun altyapısı bilimsel gelişmelerle dokunur. Dolayısıyla Türkiye, bugün yükselen bir güç olarak, sadece bu gücün yansıdığı diplomatik ve ekonomik alanlarda değil, bu gücün altyapısını oluşturan bilimsel alanda da büyük bir atılım yapmak durumundadır. Şimdiye kadar bu atılımı Türkiye'deki üniversitelerimizle, TÜBİTAK'la, ilgili bütün kurumlarla olgunlaştırmaya çalıştık ama bundan sonra yurt dışındaki mevcudiyetimizle, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızın atayacağı bilim müşavirleri üzerinden bunu sağlayacağız. Üniversitelerdeki, bilim hayatındaki her türlü gelişmeyi ülkemize en doğru kanalla aktarmanın bir aracı olacak bu yeni bilim diplomasisi alanı."
"Kurumsal ilişki derinleşecek"
Protokolle birlikte "bakanlıklar arasındaki kurumsal ilişkinin de derinleşeceğine" dikkati çeken Davutoğlu, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı görevlilerinin Dışişleri Bakanlığı'nın Diplomasi Akademisi'nde eğitim almalarına imkan sağlanacağını bildirdi.
ULAKBİM gibi veritabanlarının Dışişleri Bakanlığı tarafından etkin bir şekilde kullanılmasını temin edeceklerini belirten Davutoğlu, bu şekilde Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın bilimsel altyapısı ile Dışişleri Bakanlığı'nın diplomatik altyapısının bir bütün haline geleceğini kaydetti.
Yurt dışındaki Türk bilim adamlarının, etkin bir bilimsel çevre olarak, evrensel bilim faaliyetlerindeki etkisini de artırmayı amaçladıklarını ifade eden Davutoğlu, "Artık Türkiye sadece 1950'lı, 1960'lı yıllarda olduğu gibi fiili emek gücü ile yurt dışında mevcudiyetini sürdüren bir ülke değil. Şu anda bütün dünyanın her yerinde, nereye giderseniz gidin, yaptığı çalışmalarla bulunduğu ülkelerde çok önemli katkılarda bulunmuş, etkin bir bilim adamları çevremiz var" dedi.
Çeşitli ülkelerdeki bilim adamalarının faaliyetlerinin koordine edilmesi ve Türk bilim adamlarının yurt dışındaki bilinirliklerinin artırılması gerektiğine işaret eden Davutoğlu, bu konunun kendilerinin yurt dışındaki temsilciliklere verdikleri en önemli talimatlardan birisi olduğunu kaydetti.
Bir milletin gücünün sadece devletin dışarı yansıyan unsurlarıyla değil, o milletin insanlarının, bireylerinin tek tek uluslararasında yaptığı faaliyetlerle ölçüldüğünü söyleyen Davutoğlu, "Gönül ister ki değişik Nobel alanlarında ödül kazanmış bilim adamlarımız olsun. Gönül ister ki birbirini destekleyerek, güçlü bir bilim adamları camiası oluşturan bir potansiyelimiz ortaya çıksın. Ben akademik hayattan biliyorum, birçok diaspora birbirini destekleyerek akademik hayatta şöhret yaparlar" diye konuştu.
Artık Türkiye'nin üniversite sayısı, öğrencisi ve öğretim üyesiyle dünyanın önde gelen ülkelerinden biri olmaya aday olduğunu ifade eden Davutoğlu, Türkiye'deki bilimsel üretimin de yurt dışında tanınması gerektiğini söyledi. Bu konudaki faaliyetlerin altyapısını daha da güçlendirmeye kararlı olduklarını belirten Davutoğlu, bu yaz yurt dışından gelen 100'e yakın bilim adamıyla bir çalıştay yapılmasının planlandığını bildirdi.
Davutoğlu, "Bütün bunların hepsi Türkiye'nin ekonomisinde, sanayisinde, kültüründe, diplomasisinde yaptığı o büyük atılımların, bilimsel faaliyetlerle de destekleneceğinin işaretleri" diye konuştu.
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Ergün

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün, yurt dışında Bilim ve Teknoloji Müşavirleri atanacağını, gönüllü Bilim ve Teknoloji Temsilcileri görevlendirileceğini bildirerek, ''İlk olarak ABD'de San Francisco ve Boston'da, Japonya Tokyo'da ve Almanya Berlin'de açılacak 'bilim ateşelikleri'ni daha sonra Los Angeles, Londra, Pekin, Seul, Moskova ve Hindistan'da da yaygınlaştırmayı planlıyoruz'' dedi.
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı toplantı salonunda Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ile ''Bilim Diplomasisi'' protokolü imza töreni öncesinde konuşma yapan Ergün, protokolün amacının bakanlıkların ortak görev alanına giren konularda etkin bir işbirliği sağlamak ve Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın yurt dışında yürüteceği bilim diplomasisi faaliyetlerini geliştirmek olduğunu söyledi.
2023 yılında, yıllık 500 milyar dolar ihracat yapma ve dünyanın en büyük 10 ekonomisinden biri olma hedefine ulaşmak için bilime ve teknolojiye önem verilmesi, bilgi üretilmesi, ürettiği bilgiyi ticarileştirmesi, Ar-Ge harcamalarının milli gelire oranının yüzde 3 seviyesine çıkarılması ve dünyaca kabul edilmiş küresel markalar oluşturulması gerektiğini dile getiren Ergün, bakanlığın uygulayacağı politikaların, bu hedeflere ulaşmada kilit rol oynayacağını bildirdi.
Bilim ve teknolojiyle ilgili çalışmaların diğer ülkelerle entegre bir anlayış içinde sürdürülmesi, dünyadaki gelişmelerin, yurt dışındaki bilim insanlarının çalışmalarının yakından takip edilmesi gerektiğini dile getiren Ergün, ''Dünya ülkeleriyle, karşılıklı menfaat teminine ve kazan-kazan anlayışına dayalı ilişkiler kurmak istiyoruz. Dünya genelinde, askeri ve emperyal araçlarla değil, 'yumuşak güç' diye tarif edilen ticari, diplomatik, kültürel ve bilimsel çalışmalarla söz sahibi olmak istiyoruz'' diye konuştu.
Dünyada gerçekleşen bilimsel gelişmeleri yakından izleyen, bu çalışmalara katkı sağlayan, yön veren, özgün düşünce ve teknolojik yenilikler için cazibe merkezi olan bir Türkiye hayaliyle çalıştıklarını belirten Ergün, bu nedenle, dost ve müttefik ülkelerle diplomasiye, bilim ve teknoloji kanalının da eklenmesi gerektiğini kaydetti.
Bilim diplomasisinin, bilimin insanlık lehine sonuçlar üretmesi için önemli bir etkinlik olduğunu ifade eden Ergün, bilim diplomasisinin ilgi alanına giren gıda, su ve enerji güvenliği, fakirlik ve hastalıklarla mücadele, iklim değişikliği ve nükleer silahsızlanma gibi küresel sorunların, bu konunun önemini gösterdiğini söyledi.
''Güçlü bir zemin''
Bugün imzalanan protokolle, Türkiye'nin yeni başlayacağı bilim diplomasisi faaliyetleri için güçlü bir zemin oluşturulacağına dikkati çeken Ergün, şöyle konuştu:
''Böylece yurt dışında Bilim ve Teknoloji Müşavirlikleri oluşturup, atayabileceğiz, gönüllü Bilim ve Teknoloji Temsilcileri de görevlendirilecek. Bilimsel ve teknolojik gelişmelerin takibi ve raporlanması, ilgili ülke ile Türkiye arasında geliştirilebilecek potansiyel işbirliği alanlarının tespiti, Türk ve yabancı akademisyen, işadamları için tanışma ve çalışma toplantıları düzenlemek gibi etkinlikler gerçekleştirilecek. Bilim ve teknoloji temsilcileri, bulundukları bölgede ve üniversitelerde teknoloji yatırımcılarına yönelik temsil, tanıtma ve network ilişkilerini geliştirmek amacıyla gönüllülük esasına göre çalışacaklar.''
''Bilim ve Teknoloji Konseyi kurulacak''
Teknogirişim sermayesinden yararlanan kişilerin bazılarını, bir süreliğine ABD'de Silikon Vadisi'ndeki kuluçka merkezlerine göndereceklerini bildiren Ergün, ''Başta Harvard Üniversitesi olmak üzere yurt dışındaki üniversitelerle öğrenci değişimi başta olmak üzere işbirliği alanlarını geliştirmek istiyoruz. Türkiye'deki ve yurt dışındaki sivil ve kamusal güçleri bilim, teknoloji ve yenilik faaliyetleri zemininde bir araya getirmek amacıyla, Bilim ve Teknoloji Konseyi oluşturuyoruz. Her yıl, dünyadaki Türk bilim insanlarını ülkemizde buluşturan toplantılar düzenleyeceğiz. Bunların ilkini Temmuz ayında İstanbul'da gerçekleştireceğiz. Böylece yurt dışındaki akademisyenler, teknoloji yoğun sektörde çalışan vatandaşlarımız ile bakanlığımız ve üniversitelerimiz arasında network kurmuş olacağız. Yurt dışı bilim temsilcilerinin kuruluş ve örgütlenmesinde, ilk etapta bilim ve teknoloji potansiyeli yüksek, Türk bilim insanları ve girişimcilerinin yoğun olarak yaşadığı ülke ve şehirler seçilecek'' diye konuştu.
İlk olarak ABD'de San Francisco ve Boston'da, Japonya Tokyo'da ve Almanya Berlin'de başlatılacak bu faaliyetleri, daha sonra Los Angeles, Londra, Pekin, Seul, Moskova ve Hindistan'da yaygınlaştırmayı planladıklarını kaydeden Ergün, imzalanan protokolle Dışişleri Bakanlığı'nın, kadro, ofis ve fiziki mekan tahsisi konusunda, uzun vadede ihdas edilmesi planlanan yurt dışı teşkilatların kuruluş çalışmalarında, uluslararası kuruluşlarla ve yabancı ülkelerle yürütülecek çalışmalarda destek vereceğini söyledi.
Dışişleri Bakanlığı'nın, ''Dünyadaki Türk Bilim İnsanları'' veri tabanının hazırlanması ve güncellenmesinde bakanlığa yardımcı olacağını belirten Ergün, dünyada ne kadar Türk bilim insanı varsa hepsine ulaşıp, en kısa sürede bu veri tabanına dahil etmek istediklerini dile getirdi.
Bakanlık ve bağlı kuruluşların, haberleşme güvenliğinin sağlanması, güncel teknolojik gelişmeler konusunda danışmanlık hizmeti verilmesi gibi konularda Dışişleri Bakanlığı'na destek vereceğini anlatan Ergün, ''Bilim Diplomasisi konusunda attığımız bu adımlar, Türkiye'nin nasıl değiştiğini, proaktif bir tutum içinde olduğunu, hedef büyüttüğünü göstermektedir. Geçmişte komşularıyla bile ilişki kurmaktan kaçınan Türkiye, artık diplomasinin bütün kanallarında aktif bir şekilde yer almaktadır. Bilim diplomasisi alanında yapacağımız çalışmaların, ülkemizdeki bilim ve teknoloji kültürünün ve etkinliklerinin artmasına vesile olacağını umuyorum'' dedi.
Konuşmaların ardından Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ile Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün, protokolü imzaladı.