Yalanlar Atlasjet'i kurtaramaz

Isparta'daki kazada arızalı uçak nedeniyle 5'i nükleer fizikçi 57 kişinin ölümüne yol açan Atlasjet, SABAH'ın son olarak ortaya çıkardığı "öğrenci pilotla uçak kazası" haberinin ardından suskunluğunu koruyor. Şubat ayında KKTC'den kalkıp, İzmir'e iniş sırasında kokpitte hiç olmaması gereken öğrenci pilot Maya Ciulla tarafından kuyruğu yere çarpıtılan Atlasjet uçağıyla ilgili ortaya çıkan son belgeler skandalın boyutunu daha da büyütüyor. Kendi uçuş okulu AFA'daki öğrencileri ikinci pilot koltuğuna oturtarak yasalara aykırı hareket eden ve bu yüzden kaza geçiren ETS Grubu'na bağlı Atlasjet'le ilgili tek açıklama Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'nden (SHGM) geldi. Ancak kurumun yaptığı açıklama Atlasjet kazasının bir kez daha üstünün örtülmesi izlenimi yarattı. SHGM önceki gün Anadolu Ajansı'na yaptığı açıklamada SABAH'ı "yalan, yanlış ve mesnetsiz" haber yapmakla suçladı. Ancak ortaya çıkan belgeler ve kendi açıklamalarındaki çelişkiler asıl SHGM'nin Atlasjet'i kayırmak için kazayı örttüğünü ve olayların aynen SABAH'ın yazdığı gibi olduğunu gösterdi.
20 MART
SHGM ilk açıklama
17 Şubat 2012 tarihinde meydana gelen hadise telefon ve emaille Atlasjet Havacılık tarafından bildirilmiş ve ardından yazı ile söz konusu kuyruk çarpması Genel Müdürlüğümüze resmi olarak da iletilmiş. Bunun ardından FDR ve CVR içerisindeki verilerin koruma altına alındığı, kayıt yapan hafızanın Airbus'a gönderildi ve Airbus tarafından download edilen verilerle uçuşun simülasyonu yaptırıldı. Uçuş ekibinin kurallar çerçevesinde yetkilerinin olduğu fakat kuyruk sürtmesinin fazla bir açıyla iniş yapılmadan kaynaklandığı tespit edildi. Olayın tekrarlanmamasına yönelik gerekli bildirimler de yapıldı.
9 NİSAN
SHGM ikinci açıklama
İlgili uçuşta yaşanan 'kuyruk çarpma' hadisesinin her iki pilotun inişte kumandalara 5 saniye süresince ortak müdahalesi sonucunda, uçak kontrol sisteminin ortak müdahaleyi toplayarak kumandaya aktarmasından ve dolayısı ile aşırı kumanda verilmesinden kaynaklandığı anlaşılmış olup, konu hakkında benzer kumanda olayının tekrarlanmaması için işletmeye uyarı yapılmıştır. Haberde 'öğrenci' diye bahsedilen pilot Maya Ciulla, İtalya Sivil Havacılık Otoritesi tarafından JAR Lisansı ile lisanslandırılmıştır. Yazıda bahsedilen kuyruk çarpma olayının 15 Ocak 2012 tarihinde olduğu dikkate alındığında pilot Maya Ciulla'nin lisansının ve validasyonun geçerli olduğu görülmektedir.
ÖĞRENCİ PİLOT OLDUĞU KESİNLEŞTİ
SHGM açıklamasında şubat ayında Atlasjet uçağının kuyruğunu piste çarpmasına neden olan Maya Ciulla'nın İtalyan Sivil Havacılık Otorositesi'nden JAR lisansı aldığı belirtilerek, "Pilotun yetkileri var" denildi. Oysa JAR denilen lisans kaza yapılan uçağı uçurmaya yeterli değil.
AİRBUS'U UÇURAMAZ
Bunun üzerine SABAH dün İtalyan Havacılık Otoritesi ENAC'a ulaşıp Maya Cuilla'nın lisanslarını sordu. ENAC'ın basın sözcüsü Ufficio Stampa'dan gelen cevapta Ciulla'nın 'JAR, FCL ve CPL" lisanslarının olduğu belirtildi. Söz konusu lisanslar yolcu uçağı pilotu olmaya yetmiyor. Yolcu uçağını uçurmak için ek olarak 'ATPL' lisansı ve A320 uçaklarına özel "type rating" belgesi alınması gerekiyor. Ciulla'nın kaza döneminde bu belgelere sahip olmadığı belirtiliyor. Öte yandan S ABAH'ın elindeki uçuş listelerine göre ilgili şirketin birçok uçuşunda AFA Uçuş Okulu öğrencilerinin yer aldığı görülüyor. Firma henüz 200 saatlik uçuş tecrübesi olan öğrenci pilotları yardımcı pilot koltuğuna oturtuyor.
KARAKUTU YİNE KAYIP
SHGM, şubat ayındaki kazanın ardından, konuyu soran SABAH'a, 20 Mart'ta verdiği cevapta uçağın karakutu cihazının (CVR ve FDR) olayın incelenmesi için üretici firma olan Airbus'a yollandığını açıkladı. Aynı açıklamada kazanın 'hava olayı' kabul edildiği belirtildi. Ancak Airbus firması Atlasjet'in İzmir'de kaza yapan uçağının karakutusunun kendilerine ulaştırılmadığını belirtti. Konunun SABAH tarafından haberleştirilmesi üzerine önceki gün (9 Nisan) SHGM yeni bir açıklama daha yaptı. Açıklamada ne karakutudan ne de Airbus'tan bahsedildi. SHGM açıklamasında "FDM cihazını (kumandanın altındaki beyin) kendimiz söküp simüle ederek kazanın nedenini araştırdık" dedi. SHGM aynı açıklamada 'hava olayı' ifadesini de geri çekmek zorunda kaldı.
MEVZUATTA HEPSİ YAZIYOR
Mevzuata göre, hava olayı (türbülans, korsanlık vb) olması durumunda farklı, kaza olması durumunda farklı araştırma yapılması gerekiyor. 2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu'nun ve bu kanuna ilişkin olarak yayımlanan Sivil Hava Araç Kazaları Soruşturma Yönetmeliği'nde kuyruk çarpması kaza olaram kabul ediliyor. İlgili maddede şu ifadeye yer veriliyor? ""Küçük kaza" terimi; uçuş harekatı esnasında bir veya daha fazla hava - aracının hafif hasara uğraması ile sonuçlanan hasarları kapsar." Aynı yönetmeliğe göre, kaza sonrasında, önce Kaza Kırım Ekibi'nin oluşturulması, ilgili pilotların sorgulanması ve karakutunun sökülerek Airbus'a yollanması gerekiyor. SHGM ise olayın nasıl yaşandığını ortaya çıkartacak karakutu kayıtlarının nerede olduğuna hiç değinmiyor. Konuyla ilgili ortaya atılan bir başka iddia da karakutunun Atlasjet tarafından Airbus'a yollandığı yönünde. Ancak yine aynı yönetmeliğe göre kaza olaylarında tek yetkili SHGM. Atlasjet'in kendisinin karakutuyu sökme ve gönderme yetkisi bulunmuyor.
KAPTAN PİLOT KONUŞTU
Kazada kaptan pilot olarak görev yapan Adnan Kul, olaya ilişkin açıklama yapmaktan kaçındı. Ancak yardımcı pilot koltuğunda oturan Maya Cuilla'nın geçerli lisansı olup olmadığı sorusuna, "Bilmiyorum, ben görmedim" açıklaması yaptı.
KAZA NE ZAMAN OLDU?
SHGM'nin İzmir kazasının tarihine ilişkin açıklamaları da tartışma konusu. Kurum SABAH'a yaptığı ilk açıklamada kazanın 17 Şubat'ta olduğunu belirtti. 9 Nisan'daki açıklamasında ise tarihi 15 Şubat olarak değiştirdi. Birkaç saat sonra bu tarihi de düzeltip yeni bir açıklama yaptı ve İzmir kazasının tarihi 15 Ocak olarak belirtildi. Türk sivil havacılığında otorite durumundaki kurumun kazaya ilişkin net bir tarih koyamaması, kurumun ciddiyetinin de sorgulanmasına neden oldu.