Piyasanın çek kabusu

TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu ve İTO Başkanı Murat Yalçıntaş, ödenmeyen çekler yüzünden ticari hayatın ciddi anlamda darbe yediğini belirterek, "Bankalar başta olmak üzere ilgili tüm kurumlar bir an önce harekete geçsin " çağrısında bulundu
Vatan gazetesinden Ufuk Şanlı'nın haberine göre; ekle ilgili sıkıntılar bir türlü bitmiyor. Son üç yılda yapılan düzenlemelerle sorunlar önemli ölçüde çözülse de iş dünyasının kaygıları bir türlü ortadan kalkmadı. Şubat ayında yapılan yeni düzenlemeyle karşılıksız çek kesenlere hapis cezasının kaldırılması ve Kredi Garanti Merkezi'nin istenilen düzeyde çalışmaması iş dünyasında büyük bir kaosa neden oldu.
Merkez Bankası verilerine göre, geçen yılın ilk yarısında 267 684 çek protesto oldu ve ödenmedi. 2012 Ocak- Haziran döneminde ise bu rakam yüzde 52 oranında artışla 405 bin 840 adede ulaştı. Piyasadaki çeklerin karşılıksız çıkma oranı geçen yılın ilk yarısında yüzde 65 artışla yüzde 2.4'den yüzde 4.1'e yükseldi.
Çeklerin ödenmemesi yüzünden ticari hayat ciddi anlamda sekteye uğrarken, iş dünyasında büyük bir tedirginlik hâkim. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, piyasalarda bir süredir ciddi bir durgunluk yaşandığına dikkat çekerek, "Çeklerin ödenmemesi ve buna uygun kontrol mekanizmalarının bir türlü hayata geçirilememesi bu durgunluğun daha da derinleşmesine neden olacaktır" uyarısında bulundu.
Hisarcikloğlu'nun verdiği bilgilere göre, Mayıs ve Haziran aylarında çek kullanımında ciddi bir düşüş yaşandı. Bankalararası Takas Odaları'na ibraz edilen çek tutarı bir önceki yılın aynı ayına göre Mayıs ayında sadece yüzde 2 artarken, Haziran da yüzde 7 azaldı.
Hisarcıklıoğlu, sorunun çözümü için ilgili bakanlıklar ve Türkiye Bankalar Birliğine (TBB) zamanında işbirliği çağrısı yaptıklarını hatırlatarak şunları söyledi: "Biz zamanında tacirlerin birbirinin kredi/çek geçmişini görebilecekleri bir sistem kuralım, birlikte çalışalım. Böylece 'art niyetliler piyasadan temizlensin, çeke güven artsın' dedik. Ama olmadı. Bankalar Birliği kendi mekanizmasını kurmayı tercih etti. Kurulan sistem etkin değil. Yazılı başvuru gerekiyor. Çok ciddi bürokrasi var. Ticaret, hızlı davranmayı gerektirir. Bizim önerdiğimiz sistem SMS üzerinden işleyecekti. 2-3 dakika içinde karşı tarafın çek geçmişini görebilmeliyiz. Bunu sağlamazsak çek kullanımında sıkıntı artacak ve ticari hayat bundan olumsuz etkilenecek"
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Murat Yalçıntaş da çekin vadeli ödeme aracı olarak kullanıldığına dikkat çekerek, "Çekin güvenilir olması ekonominin rahat işlemesi açısından büyük önem taşıyor" tespitinde bulundu.
Bu yıl yapılan yasal düzenlemenin karşılıksız çek sayısında ciddi artışa neden olduğunu kaydeden Yalçıntaş, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Amacımız eskisi gibi hapis cezasını getirmek değil. Derdimiz sorunun çözümü için farklı mekanizmaların devreye sokulması. Bugün 'Çek Raporu' dediğimiz düzenleme devreye girdi ancak çok fazla bilinmediği için ticaret erbabı bundan yeterince istifade edemiyor. İstifade etmek isteyenler açısından da ciddi bir bürokrasi ve zaman kaybı söz konusu. Kredi Garanti Merkezi'nin daha hızlı çalışması ve online olarak yapılması lazım"
Hisarcıklıoğlu Erdoğan'a çekteki sıkıntıları iletti

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu'nu Başbakanlık Merkez Bina'da kabul etti. Ankara kulislerini hareketlendiren görüşmede üç ana konunun ele alındığı öğrenildi. Edinilen bilgilere göre TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu'nun yeni Türk Ticaret Kanunu (TTK) ve yeni Teşvik Sistemi için Başbakan Erdoğan'a iş dünyası adına teşekkür ederken, son dönemde büyük tartışmalara neden olan Çek Kanunu hakkındaki sıkıntıların çözülmesi için de yardım istedi.