Liberal nesil iktidarda

Mao Zedong'un 1949'da uzun yürüyüşle yaptığı Çin devrimi devam ediyor. Ancak bu kez ekonomide... Dünyanın gözü Çin Halk Cumhuriyeti'ni kuran Çin Komünist Partisi'nin 18. Ulusal Kongresi'nde seçeceği 25 yeni liderin yapacağı ekonomik reformlarda. 1980'lerde dışa açılmaya başlayan Çin'in beşinci nesil liderleri ülkenin değişimine tanıklık eden ve liberal felsefe ile daha fazla iç içe olan bir profil çiziyor. 14 Kasım'da resmi olarak ilan edilecek bu neslin, ülkenin önümüzdeki 10 yılda ekonomik ve finansal alanda önemli reformlar atması bekleniyor. Hu Jintao devlet başkanlığı görevini yardımcısı Şi Cinping'e devrederken önemli de bir miras bırakıyor. Sıcakkanlı ve sempatik bir lider olarak görülen Şi, 1985 yılında ABD'ye giderek kısa bir süre yaşadı. Piyasa ekonomisine sıcak bakan yeni Çin Lideri, yolsuzluk karşıtı sert duruşa ve kimseye düşman olmamaya özen gösteren ihtiyatlı bir siyasi yaklaşıma sahip.
TEKELLER BÖLÜNECEK
Dünyanın en büyük ikinci ekonomisinin reform ajandasında, devlet kontrollerindeki tekellerin bölünmesinden kredi oranlarının düşürülmesi ve doğal kaynaklarda fiyat düzenlenmesi yapılmasına kadar bir dizi değişiklik bulunuyor. Ancak en önemli konuların başında kur sistemi geliyor. Kur savaşlarının olduğu bir ortamda yuana yeni bir sistem getirilmesi gündeme gelecek.
BÜYÜKLER EZİYOR
Birçok Çinli ekonomistin bugünlerde kafalarını meşgul eden konuların başında ise bankaların verdiği krediler geliyor. Bankaların verdiği kredilerin özellikle büyük petrol ve telekom şirketleri tarafından yutulması üzerine daha yaratıcı ve gelişime açık olan küçük şirketlerin gelişmesi imkânsız hale geliyor.
KAMU BANKASINDAN UCUZ KREDİ VERİLİYOR
Kamu şirketlerinin mevcut durumunun devam etmesini isteyenler de var. Devlet şirketleri bir yandan mavi yakalılara iş sağlarken bir yandan da 8 bin okul, halk merkezi ve hastaneye sahip. Kamu firmalarının görece yüksek olan fiyat politikası ve devlet bankalarından ucuza kredi alması da bu yapının çözülmesini zorlaştırıyor.
Büyük sektörlerde liberalizasyon yolda
Çin'de büyük kamu şirketlerinin başındakiler bile kendi kurumları hakkında çok iyi şeyler söylemiyor. Ülke ekonomisinin yüzde 35 gibi büyük bir oranı devletin kontrolünde. Devlet Denetleme ve Yönetim Komitesi Direktörü Wang Yong, hazırladığı son raporunda merkezi hükümete bağlı olan şirketler hakkında "Enerji, telekomünikasyon, petrol ve petrokimya alanlarında daha fazla reform yapılmalı. Bu sektörlerin gelişimi için piyasaya girişin daha serbest hale gelmesi gerekiyor" değerlendirmesinde bulundu.