Hayali ithalat skandalı

Türk ekonomisinin yumuşak karnı olarak görünen cari açık rakamlarının gerçeği tam olarak yansıtmadığı ortaya çıktı. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK), turizm rakamlarında yaptığı düzeltmenin ardından gözler ithalata çevrildi. Çünkü bu kalem, doğrudan cari açık rakamlarını etkiliyor. Türkiye'de ithalatçıların özellikle Uzakdoğu'dan düşük fiyata ithal ettikleri malları, daha yüksekten göstermesi cari açığa milyarlarca dolar ek yük getiriyor.
SADECE ÇİN 6 MİLYAR $
Referans fiyat uygulaması ile 50 cent'e alınan bir mal, limit olarak belirlenen 1 dolardan gösteriliyor. Bu durum, TÜİK'in açıkladığı ithalat rakamlarıyla malın geldiği ülkenin verileri arasında büyük fark yaratıyor. Sistem, ağırlıklı olarak Uzakdoğu'dan yapılan ithalatlarda uygulanıyor. Gümrük İdaresi, çok ucuz mallarda rakamın doğruluğundan emin olamadığı için uygulamayı kullanıyor. Bu durum, sadece 2011'de Çin'den yapılan ithalatı 6 milyar dolar yüksek gösterdi.
AÇIĞIN YÜZDE 10'U
Dış ticaret açığındaki oynamalar, direkt olarak cari açığı büyütüyor. TÜİK verilerine göre Türkiye 2011'de Çin'den 21.7 milyar dolarlık ithalat yaptı. Çin İstatistik Enstitüsü'nün rakamlarına göre ise ithalatımız 15.6 milyar dolar oldu. Aradaki fark ithalatın yüzde 30'una denk geliyor. Çin'in rakamları 77.2 milyar olan 2011 cari açığını yüzde 10 düşürüyor.
ÜÇ KRİTER BELİRLENDİ
İstanbul Gümrük Müşavirleri Derneği Genel Sekreteri Necati Albayrak, referans fiyatın üç kritere dayandırıldığını hatırlatarak, "Kilo, ton ve birim fiyata göre değerlendirme yapılıyor" dedi. Derneğin eski Başkanı Cihangir Önger ise uygulamanın tekstil ve oyuncakta ağırlıklı kullanıldığını söyledi.
FAİZEDE FATURA ÇIKIYOR
Referans fiyat uygulamasıyla ortaya çıkan ithalat faturası yüksek faiz yoluyla vatandaşı da etkiliyor. İthalat rakamlarının yüksek gösterilmesi nedeniyle cari açık fiktif olarak fazla görünüyor. Bu da Merkez Bankası'nın faizleri indirmemesine neden oluyor.
SÜLEYMAN HOCA YAZMIŞTI
SABAH yazarı Süleyman Yaşar geçtiğimiz hafta hayali ithalat konusuna değinerek, Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz'ın sözlerine yer vermişti. Yaşar, ithalatta referans fiyat uygulaması konusunda Ekonomi ve Kalkınma bakanlıklarının ortak bir çalışma yaptıklarını yazmıştı.