Hayali ithalat yararlı mı zararlı mı?

SABAH'ın gündeme getirdiği cari açığı balon gibi şişiren hayali ithalat skandalı giderek büyüyor. İthalatçıların referans fiyat engelini aşmak için düzenledikleri yüksek faturaların kapsadığı ülkeler Çin'le sınırlı değil. SABAH, dün sadece Çin'den yapılan ithalatın 6 milyar dolar daha yüksek gösterildiğini yazmıştı. Ancak aynı durumun Hindistan, Tayland, Malezya ve Vietnam gibi ülkelerden yapılan ithalatlarda yaşandığı ortaya çıktı. Buna göre sadece 2011'de hayali ithalat 10 milyar doları buldu. Böylece cari açığın milli gelire oranı suni olarak 1.3 puan yükseldi.
FAİZ GİDERİ ARTIYOR
Hayali ithalat cari açığı fiktif olarak yüksek gösterdiği için Merkez Bankası faizleri indirmiyor. Bu da bankaların kredi faizlerini yüksek tutmasına neden oluyor. Bu nedenle devlet, sanayici ve tüketicilerin faiz giderleri artırıyor. Bu durum enflasyonu da körüklüyor. Ancak işin ilginç tarafı dış ticaret, cari açık, enflasyon, faiz ve büyüme rakamlarını olumsuz etkileyen hayali ithalata neden olan referans fiyat ekonomiyi korumak için uygulanıyor. Özellikle Uzakdoğu'dan çok düşük fiyatlara satılan ürünlerin Türkiye'ye daha az girmesi için bu sistem kullanıyor. Aynı zamanda bu yöntem yerli üreticiyi korumak için tarife dışı engel oluşturuyor. Sistem sayesinde belirli sayıda ürüne ithalat taban fiyatı getiriliyor. Çin'den 30 cente alınan bir ürünün 1 dolardan aşağı fiyatla Türkiye'ye girmesi yasak. Ancak ithalatçılar vergisini ödeme pahasına malı gümrüğe 1 dolara fatura ediyor. Bu ithalatçıların maliyetini artırsa da fiyat hâlâ çok düşük olduğu için sistem uygulanmaya devam ediyor.
SKANDAL BÜYÜYOR
Türkiye'nin sadece beş ülkeden yaptığı hayali ithalat 10 milyar doları buluyor. Türkiye İstatistik Kurumu ile söz konusu ülkelerin resmi rakamları arasında büyük bir uçurum var. Bu konudaki en çarpıcı örnek ise Çin. Bu ülkeyle hayali ithalatımız 6 milyar doları bulurken, ikinci sırada 3 milyar dolarla Hindistan yer alıyor. Referans fiyat uygulamasının neden olduğu hayali ithalata konu olan ülkeler genelde Uzakdoğu'da. Örneğin Tayland'da veriler arasındaki fark 343 milyon dolar olurken Vietnam'da bu rakam 237 milyon dolara çıkıyor. Malezya'da tespit edilen fark 565 milyon dolar.