STA ihracatın ilacı oldu

Türkiye'nin dış pazarlara girmek için önemli bir yol olarak gördüğü Serbest Ticaret Anlaşmaları (STA), son yıllarda ihracata önemli katkı yaptı. Türkiye'nin 2000-2012 döneminde genel ticaret hacmindeki artış yüzde 373 olurken, bu oran, STA imzalanan ülkeler açısından yüzde 400'e ulaştı. Böylece Türkiye'nin anılan ülkelerle toplam dış ticaret hacmi 5 milyar dolar seviyesinden 25 milyar dolara çıktı. En fazla ihracat artışı kaydedilen STA ortakları, 2011-2012 verilerine göre Ürdün, Mısır ve EFTA ülkeleri oldu. Türkiye'nin geçen yıl en fazla ihracat yaptığı ilk 40 ülke içinde STA imzalanmış 7 ülke bulunuyor. Mısır ile yapılan anlaşmanın 2007 yılında yürürlüğe girmesinin ardından bu ülkeye ihracat 5 yıl içinde 4 katına çıkarak 2012 sonunda 3.6 milyar dolara ulaştı. Aynı şekilde Ürdün'le yapılan ve 2011'de yürürlüğe giren STA, söz konusu ülkeye ihracatın yüzde 52 artmasını sağladı.

DIŞ TİCARET FAZLASI
Sağladığı tercihli pazara giriş olanakları sayesinde STA imzalanan ülkelere yapılan satışların genel ihracata oranla daha hızlı arttığı görülüyor. Bu kapsamda, 2000-2012 döneminde, genel ihracat artış oranı yüzde 446 iken, STA ülkelerine ihracat yüzde 551 arttı.
GÜMRÜK BİRLİĞİ ÖZGÜR BIRAKMIYOR
Ortak gümrük tarifesine ve ortak ticaret politikasına uyum şartı olmaması nedeniyle STA'da taraflar, Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) yükümlülükleri çerçevesinde ve kendi ekonomik öncelikleri doğrultusunda üçüncü ülkelere karşı gümrük vergilerini belirleme ve değiştirme olanağına sahip. Devlet yardımları ve gümrük uygulamaları bakımından uyum yükümlülüklerinin minimum düzeyde tutulduğu bir STA, tarafların bu alanlardaki düzenlemelerini kendi ticari öncelikleri çerçevesinde bağımsızca belirliyor. Gümrük Birliği, STA'lara kıyasla daha ileri bir ekonomik entegrasyon modeli olarak kabul ediliyor
KRİZ İLİŞKİLERİ TAZELEDİ
Küresel ekonomik krizi aşmaya yönelik çabalar da STA'ların sayısının ivme kazanan bir hızda artmasıyla sonuçlandı. Türkiye açısından değerlendirildiğinde halihazırda yürürlükte bulunan STA sayısı, Güney Kore STA'sının 1 Mayıs 2013'te, Morityus'un da 1 Haziran 2013'te yürürlüğe girmesi ile 18'e ulaşacak. Ayrıca Lübnan STA'sının iç onay süreci devam ederken, 14 ülke ve ülke grubu ile müzakereler yürütülüyor. Bu yıl içinde Ukrayna, Kosova ve Moldova ile STA imzalanması bekleniyor. ABD, Japonya ve Kanada'nın da aralarında bulunduğu 13 ülke ve ülke grubu nezdinde STA müzakerelerine başlama girişiminde bulunuldu.