Takviye edici gıdalara yeni düzenleme

Yayımı tarihinden itibaren 3 ay sonra yürürlüğe girecek düzenlemeyle takviye edici gıdaların ithalatı, üretimi, işlenmesi ve piyasaya arzına ilişkin usul ve esaslar belirlendi.

Buna göre, takviye edici gıdalar onay alınmadan üretilemeyecek, işlenemeyecek, ithalatı yapılamayacak ve piyasaya arz edilemeyecek.

Bakanlık tarafından onaylanan takviye edici gıdaların listesi ile bu gıdaları üreten, işleyen ve ithal eden gıda işletmeleri, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın resmi internet sitesinde güncellenerek yayınlanacak.

Düzenlemeyle Takviye Edici Gıda Komisyonu (TEGK) ve Uzman Veri Tabanı oluşturulacak. TEGK, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'ndan 6, Sağlık Bakanlığı'ndan 3 temsilci, her iki Bakanlıkça ayrı ayrı seçilecek 3'er bilim insanı olmak üzere takviye edici gıda konusunda deneyimli 15 üyeden oluşacak.

Bakanlık, yönetmelik kapsamında TEGK'nin yapacağı çalışmalarına uzman desteği sağlamak amacıyla uzmanların uzmanlık alanlarını ve iletişim bilgilerini içeren verilerin yer aldığı Takviye Edici Gıda Uzman Veri Tabanı oluşturacak.

Bakanlık, ithal edilen, üretilen, işlenen ve piyasaya arz edilen herhangi bir takviye edici gıdanın insan sağlığı üzerinde zararlı bir etkisinin olması ihtimalinin belirmesi, bilimsel belirsizliklerin devam etmesi ve mevcut tedbirlerin yetersiz kalması durumunda, kapsamlı bir risk değerlendirmesine imkan sağlayacak daha fazla bilimsel veri elde edilinceye kadar geçici olarak üretimin veya ülkeye girişin durdurulması, piyasaya arzının ve kullanımının yasaklanması, tüketiminin engellenmesi ve toplatılması gibi ihtiyati tedbirlere başvurabilecek.

Takviye edici gıdalar, ''Normal beslenmeyi takviye etmek amacıyla, vitamin, mineral, protein, karbonhidrat, lif, yağ asidi, amino asitler gibi besin ögelerinin veya bunların dışında besleyici veya fizyolojik etkileri olan bitki, bitkisel kaynaklı maddeler, biyoaktif maddeler ve benzeri maddelerin konsantre veya ekstrelerinin tek başına veya karışımlarının, kapsül, tablet, pastil, tek kullanımlık toz paket, sıvı ampul, damlalıklı şişe ve diğer benzer sıvı veya toz formlarda hazırlanarak doz halinde sunulan ürün'' olarak tanımlanıyor.

BAKAN EKER: SIKI BİR TAKİP MEKANİZMASI GETİRDİK

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, yeni yönetmelikle takviye gıda üreten işletmecilerin, her ürün için Bakanlıktan onay alacağını, onay almadan işlem gerçekleştiremeyeceklerini bildirdi.

"Takviye Edici Gıdaların İthalatı, Üretimi, İşlenmesi ve Piyasaya Arzına İlişkin Yönetmelik" ile ilgili Bakanlıkta basın toplantısı düzenleyen Eker, birtakım bitki ekstraktlarının satışına gıda takviyesi olarak izin verildiğini ancak amacı dışında pazarlandıklarını, ilaç gibi sunulduklarını söyledi.

Bu ürünlerin tüketicileri olumsuz etkileyebildiklerine dikkati çeken Eker, "Bundan sonra bu tür takviye edici gıda üreten işletmeciler, her ürün için piyasaya arz etmeden önce Bakanlığımızdan onay alacaklar. Onay almadan hiçbir şekilde bir işlem gerçekleştiremeyecekler" diye konuştu.

Takviye edici gıdalar için onay sürecinin, Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı temsilcilerinden oluşan 15 kişilik komisyon tarafından takip edileceğini anlatan Eker, karekod uygulaması ile Bakanlığın denetim elemanları ve cep telefonu bulunan vatandaşların, ürünün gerçek mi sahte mi olduğunu izleyebileceğini kaydetti.

"Reklamlarını sınırlamak için yasal değişiklik olabilir"

Eker, bu konuda bundan sonra ağır müeyyideler uygulanacağını bildirerek, ürün toplatma, iş yerini kapatma, faaliyetten men etme ile adli yargıya sevk etme, para cezası ve teşhirin yürürlükte olduğunu ifade etti. Vatandaşları takviye edici gıdaların ilaç olmadığı konusunda uyaran Eker, şöyle devam etti:

"Fakat maalesef oradaki problem şu, bunlar bazen televizyonların bazı programlarını kiralamak suretiyle, oralara reklam vermek suretiyle, bazen izlenemeyen internet sitelerinden bu tür ürünlerin satış ve pazarlamalarını yapabilmekte. Bir taraftan da mevcut mevzuat çerçevesinde hem Ulaştırma Bakanlığımızla hem RTÜK ile bilgi alışverişinde bulunmak suretiyle bunları izliyoruz. Bundan sonraki süreçte bu izleme sistemi biraz daha ayrıntılı, titiz olacak. Hatta ilgili kurum ve kuruluşlarla görüşüp bunların reklamlarına birtakım sınırlamalar getirmek için zorda kalırsak, bir yasal değişikliğe başvuracağız. Bunları çok mecbur kalınmadığı sürece yapmak doğru değil ama eğer toplum sağlığı söz konusuysa, başka türlü bunlarla mücadele edilemiyorsa, sadece yasayla yapılabilecekse o konuda bir çalışma yapılabileceğini ifade etmek istiyorum."

"Sıkı takip mekanizması getirdik"

Bakan Eker, takviye edici gıda onayı için içeriğindeki maddeler, miktarları ve oranları ile bunların insan sağlığı için tehlike oluşturmadığına dair raporların yer alması gerektiğini anlattı.

Bu tür ürünlere yönelik ilginin her geçen gün arttığını vurgulayan Eker, Türkiye'de üretilen ve ithal edilen takviye edici gıda miktarının yıllık 8 bin ton civarında olduğunu söyledi. Eker, "Onun için bu alanın mutlaka iyi takip edilmesi, iyi regüle edilmesi ve toplum sağlığına zarar verebilecek uygulamalardan kaçınılması gerekiyor. Bunun için sıkı bir takip mekanizması getirdik. Bugün 22 maddelik bir yönetmelik yayımlandı. Bundan sonraki süreçte takviye edici gıdalarla ilgili çok daha sıkı kurallar getiriyoruz" dedi.

Hiç kimsenin vatandaşın sağlığı ile oynamaya hakkı olmadığına dikkati çeken Eker, bu konuda Sağlık Bakanlığı ile işbirliği yaptıklarını belirtti.