Tankta Türkiye iddiası

Koç Holding Yönetim Kurulu Üyesi Ali Koç, bir iş gününü bana ayırdı. Nakkaştepe'deki holdinge ait pistten helikopterle hareket ettik. Sakarya'da Otokar fabrikasının bulunduğu Arifiye'ye inmemiz 25 dakikayı bile bulmadı. Bizi, Koç Holding Savunma Sanayisi, Diğer Otomotiv ve Bilgi Grubu Başkanı Kudret Önen, Otokar Genel Müdürü Serdar Görgüç ile çalışanlar karşıladı. "Anadol" markasıyla Türkiye'nin ilk otomobilini üreten Koç, bugün savunma hamlesine kalktı. Karada zırhlı araçlar, denizde de savaş gemileri üretiyor. Türkiye'nin ilk otobüsünü üreten Otokar'ın 1963'te başlayan hikâyesi ise uzun. Koç'un Garanti Bankası'yla ortaklık yaptığı dönemde portföye girmiş bir şirket Otokar. O yılları Kudret Önen anlatıyor: "Jan Nahum ile Otokar fabrikasına gittiğimizde, İstanbul Bahçelievler'de otobüs ve minibüs üretiyordu. Baktık ki minibüsümüz başarılı, otobüs teknolojisi de var ama şirketi daha da büyütmek gerekiyor askeri işlere girdik. Land Rover Defender modeli zırhlı olmayan askeri araçları yaptık."

Land Rover lig atlattı
O sırada Tuzla'daki Cip fabrikası üretime son verince Otokar'ın da önünde yeni bir fırsat belirdi. Çünkü asker, zırhlı araç talep etmişti. Hemen iyi bir tasarım ekibi kuran şirket ilk bilgisayar destekli üç boyutlu tasarımı geliştirdi. Otokar yöneticileri, 1990'ların başında İngiltere Land Rover'a gittiklerinde İngilizler onları, ileri projeler üreten atölyelerine sokmadıklarını anlatıyor. Aynı dönemde askeri fuarlara katılmaya başladıklarını anlatan Önen 25 yıl önce, "Siz dünyaya zırhlı araç mı satacağınızı sanıyorsunuz?" diyen bir Fransız gazetecinin son savunma sanayi fuarında kendisine, "25 yıllık macerayı görüyorum, harika bir yere geldiniz" dediğini anlatıyor. Otokar'ın zırhlı araçlarda ilk göz ağrısı Cobra. Gelişti, gelişti, ortaya daha büyük olan Cobra 2 çıktı. Askeri araçlara da ticari gözüyle bakan şirket Otokar, Türkiye'ye askeri satış sonrası hizmet anlayışını getirmiş.
'Milli tankımızı yapalım'
Peki, ne oldu da savunma sanayi bu kadar öne çıktı? Her şerde bir hayır var! Bu iş de aynen öyle. 1990'ların sonunda TSK bir çok tankı test etti ve Leopar'da karar kıldı. Fakat Almanya politik nedenlerle Leopar'ları vermek istemeyince, milli tank kopsepti gündeme girdi. 2000'de açılan ihaleyi Otokar'ın koordinatörlüğünde Aselsan, MKE, Roketsan, diğer alt yüklenicilerden oluşan konsorsiyum kazandı. Projenin ilk adı, "Milli imkânlarla ana muhabere tankı üretimi"ydi. Genelkurmayın isteği ile tankın adı değişti, Altay oldu. 600 mühendis çalışıyor. Otokar Genel Müdürü Görgüç, "Sadece Otokar'da yürütülen çalışmalar için 500 milyon dolar Ar-Ge harcaması yapıldı. Zırhı Roketsan, atış kontrol sistemini Aselsan, topu da Makine Kimya yapıyor. Savunma sanayisine tank üretimi gibi bir kabiliyetin olması, Altay'dan birçok yan ürün çıkaracak. Bunu sadece bir tank projesi olarak görmemek lazım" dedi.
İlk sipariş Maldivler'den...
Otokar, önce yapıyor sonra sipariş alıyor. Şirket 1997'de TSK'dan 5 yıl önce Cobra'yı Maldivler'e ihraç etti. Daha önce Maldivler'e hafif ticari araç ihraç eden Otokar, bu kez yüzen Cobra gönderdi. TSK'dan ilk sipariş 2002'de geldi.
30 ülkeye ihracat yapıyor
Otokar'ın yüzde 45'i Koç'a yüzde 25'i Ünver Holding'e ait. Yüzde 30 hisse ise halka açık.
2002-12 arasında yılda ortalama % 25 büyüdü.
2012 cirosu 1 milyon TL. Ar-Ge yatırımı ise 50 milyon TL oldu.
30'a yakın ülkeye ihracat yapıyor. 2012'de askeri araç ihracat cirosunun toplam savunma sanayisi cirosuna oranı % 59.
İşte Koç'un zırhlı araç ailesi
Arma 6x6: 2010'da üretilen araca yurtdışından sipariş var.
Ural: En yeni araç, IDEF'te sergilendi.
Tulpar: Otokar'ın ilk paletlisi. Ortadoğu ve Körfez ülkelerine de hitap ediyor.
Cobra 2: İlk zırhlı araç Cobra'dan geliştirilmiş.
Arma 8x8: 2011'de tanıtıldı. Henüz kontratı yok. 3 Koç tank ailesini genişletecek.