Dilovası'nda 25 milyon dolarlık yatırım

Alçak gerilim elektrik dağıtım panoları üretmek üzere 1989 senesinde küçük bir atölyede kurulan Tempa Pano, faaliyetlerine Dilovası Makine ve İmalat Sanayicileri Organize Sanayi Bölgesi'nde 21 bin metrekare kapalı alana kurduğu yeni tesislerinde devam ediyor. Ürün yelpazelerinde duvar tipi ve dikili tip panolar, klemens kutuları, harici ortam panoları, paslanmaz panolar, elektro manyetik korumalı panolar, kumanda masaları ve operatör panelleri, ex-proof klemens kutuları, bakır bara dağıtım sistemleri ve pano tipi klimaları olduğunu belirten Tempa Pano Şirket Ortağı Nurhan Gazeryan, Makine OSB'deki 25 milyon dolar yatırımla kurdukları yeni tesisleriyle üretim kapasitelerini dört katına çıkaracaklarını söyledi. Standart ürünlerinin yanı sıra Türkiye'de üretilmeyen ex-proof panolarının ve Tembar adlı bara sistemlerinin üretimlerini de yaptıklarını aktaran Gazeryan, Keybar kanallı bara sistemi ile de panolardaki ana baralara delik açmadan montaj yapılabildiğini ve bu yeni sistemin Pano monitörlerine ciddi miktarda zaman avantajı kazandırdığını ifade etti.

Hali hazırda gelişmiş teknolojiye sahip ciddi bir makine parkuruna sahip olduklarını ve yeni yatırımlarıyla birlikte teknoloji, kalite ve kapasite anlamında büyüyeceklerini belirten Gazeryan, "Şu anki yatırımımızın ölçeği, fiziksel olarak mevcut tesisimizin 3 katı büyüklüğünde. Yeni boyahanemiz kuruldu, lazer makinemiz ise kurulum aşamasında. Makine yatırımlarımızla ve verimlilikten edineceğimiz artı etkilerle kapasitemizi 4 kat artırabileceğimiz öngörüsündeyiz" dedi.

Yeni ürünler 2014 yılında piyasaya sunulacak

Türkiye'de makine sektörünün, gelişen tüketim ve refah artışlarının enerji ihtiyaclarını sürekli arttırdığına dikkat çeken Gazeryan, bu enerji ihtiyacının iletimi ve dağıtılması gerektiğini, panonun ise bu aşamada çok önemli bir tamamlayıcı ürün olduğunu ifade etti. Panoların üretiminde kullanılan şalt malzemelerde çok uluslu firmaların hakimiyeti olduğunu ve bu firmaların aynı zamanda pano üretimi yaptığını aktaran Gazeryan, sektörlerinde yaşanan sıkıntılara rağmen ürün ve teknoloji kalitesi anlamında uluslararası rakiplerle boy ölçüşebilecek konuma geldiklerini dile getirdi. Yeni tesislerinin kendilerine esnek bir üretim imkanı da sunacağını ifade eden Gazeryan, "İklimlendirme başlığı altında yeni bir pano kliması ürettik. Dikili tip panolarla ilgili geliştirme çalışmalarımız devam ediyor. Mevcut duvar tipi panolarımızın iç dinamikleriyle ilgili iyileştirme çalışmaları yapıldı. Bunların sonuçları önümüzdeki aylarda alınacak ve piyasaya sunulacak. 2014 yılı yeni ürün lansmanlarına ağırlık vereceğimiz bir yıl olacak" dedi. Türkiye'nin hizmet ve mal üretimi açısından çevre ülkeler ve dışındaki alanlara hizmet verecek potansiyele sahip olduğunu ve bu potansiyelin pano sektörünü de daha ileriye taşıyacağını aktaran Gazeryan, sektörün ithalat oranlarının düşük, ihracat oranlarını ise yüksek olmasından dolayı önünün açık olduğunu ifade etti. Gerçekleştirdikleri yatırımla mevcut ve potansiyel müşterilerine hem fiyat hem de kalite açısından avantajlar sağlayacaklarını belirten Gazeryan, Türkiye'deki rekabetin etik kurallar içerisinde yapılması için herkesin üstüne düşeni yapması gerektiğini söyledi. Salt fiyat rekabeti ile müşterileri kendi tarafına çekmek veya rakip elemanları kendi şirketlerine transfer etmek için uygulanan yöntemlerin uzun vadede faydalı olmayacağını ifade eden Gazeryan, EPAD'ın( Elektrik Pano Üreticileri Derneği) bu konularda etkili bir platform olmadığını dile getirdi.

Ürün testlerini farklı laboratuvarlarda yaptırdıklarını ve bu anlamda TSE'nin fazla katkısı olmadığını dile getiren Gazeryan, "Tip testlerimizin ilkini Romanya'daki KMET Laboratuvarı'nda yaptırdık. Daha sonra EPAD'ın desteğiyle Boğaziçi Üniversitesi'nde bir laboratuvar kuruldu. Burada kısa devre testlerini yaptırıyoruz. Yakın zamanda ısınma testlerini de yapabilecek bir ünite devreye girecek. Diğer testler için Ankara'da bir laboratuvarla çalışıyoruz. Exproof sertifikalarımız ise İngiltere Sira Enstitüsü'nden" şeklinde konuştu.

Üretimin yüzde 40'ı ihracat

1990'lı yılların sonunda ilk ihracatlarını dünyadaki bütün üreticilerin bir arada olduğu ve rekabetin çok yoğun yaşandığı İngiltere'ye gerçekleştirdiklerini dile getiren Gazeryan, 2012 yılı itibariyle üretimlerinin yüzde 40'nı Batı Avrupa ülkelerine ihraç ettiklerini, yeni yatırımlarıyla ihracat rakamlarının daha da arttırmak istediklerini söyledi. İngiltere, Fransa, Bulgaristan ve Romanya'da kendi şirketleri ve markalarıyla faaliyet gösterdiklerini aktaran Gazeryan, "İngiltere pazarında var olabilmek için 7 yıl mücadele ettik. Aynı sıkıntıları Fransa'da yaşadık. Sıkıntıların meyvelerini toplama zamanı geldi. O nedenle de ihracat için ciddi kapasiteler ayırdık" dedi. Üretimini yaptıkları paslanmaz ürünler ve exproof panoları ağırlıklı olarak İngiltere'ye ihraç ettiklerini, dikili tip ve duvar tipi panolarının diğer Avrupa ülkelerinde rağbet gördüğünü aktaran Gazeryan, Avrupa pazarının daralmasıyla birlikte rotalarını körfez ülkeleri ve Orta Doğu'ya da çevirmeye başladıklarını aktardı. Gazeryan, "Orta Doğu'da da yine dikili tip ve duvar tipi panolara yoğun talep olacağını düşünüyoruz. Bu coğrafyada proje bazlı olarak exproof panolara ilave kapasite oluşturabiliriz. Gemi sektörü için ciddi bir üretim gerçekleştiriyoruz. Burada da kapasite olarak ilave artışlara ihtiyacımız var. Bazı büyük uluslararası firmalarla bağlantı aşamasındayız. 2014'ten itibaren bu firmalarla çalışmaya başlayacağız. Büyük firmalar, sistemimizi iyileştirmemiz ve firma kültürü açısından bize yeni ufuklar açıyor" diye konuştu. Gazeryan, ihracat ağırlıklı çalıştıkları için son yıllarda Türkiye pazarına fazla yoğunlaşamadıklarını ancak kapasite artırımıyla iç pazardaki etkinliklerinin 2014 yılından itibaren daha da artacağına dikkat çekti.

Türkiye'de yetişmiş elaman sayısının her geçen gün arttığını ve yönetim kurulunda yer aldığı Teknolojik Eğitimi Geliştirme Vakfı (TEGEV) aracılığıyla meslek okullarına destek verdiklerini anlatan Gazeryan, "Dual sistemde Alman metodolojiyle bir üniversite kurmanın planları içerisindeyiz. Finans, know-how, ihtiyaç ve talebi buluşturmak gerekiyor. Bu noktada siyasi desteğin yanı sıra sanayicinin de konuya daha fazla sahip çıkması lazım. Bizim gibi orta ölçekli kuruluşların farkındalığını artırmak gerekiyor, maalesef ki, Türkiye'de ara kalifiye eleman açığı gelişen sanayileşme temposuna ters orantılı gelişmektedir,

OSB yönetiminden izin alamadıkları için yenilenebilir enerji üretimi yönünde bir çalışma yapamadıklarını dile getiren Gazeryan , " Ancak, yeni binamızı klima kullanılmayacak şekilde tasarladık. Bu yaz ölçümler yapılacak. Klima ihtiyacımızı soğuk suyu sirküle ederek karşılamayı planlıyoruz. Çatıdan toplanan suları kuyulara alıyoruz. Burada soğuyan suları zemin altı ısıtma sistemiyle bina içerisinde dolaştıracağız. Bu da ciddi bir enerji tasarrufu sağlayacak" dedi. Gazeryan, aydınlatma sistemlerinde ise LED lambaları kullanmalarının yanı sıra binalarında bulunan sifon hatlarını yağmur suyuyla beslediklerini sözlerine ekledi.