İhracatta İstanbul zirvede

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerinden derlediği bilgilere göre, bu yılın ocak-haziran döneminde gerçekleştirilen 74,7 milyar dolarlık ihracatın 3,2 milyar dolarlık kısmı ihracatçı birlikleri kaydından muaf olarak yapıldı. Kalan yaklaşık 71,4 milyar dolar ihracatın il bazında dağılımına bakıldığında ilk sırada 31,2 milyar dolar ile İstanbul yer aldı.
İstanbul'un ihracatı, geçen yılın ilk 6 ayına kıyasla yüzde 3,1 artarken, hazır giyim ve konfeksiyon 6,2 milyar dolar ile en fazla ihracat yapılan sektör oldu. İstanbul, bu dönemde Almanya'ya 3,1 milyar dolarlık ihracat yaptı. Böylece Almanya, İstanbul'un en fazla ihracat gerçekleştirdiği ülke olarak kayıtlara geçti.

İSTANBUL'UN İHRACATI KARADENİZ BÖLGESİ'NİN 18 KATI

Türkiye'nin ilk 6 aydaki toplam ihracatının yaklaşık yüzde 42'sini gerçekleştiren İstanbul'un ihracatı, Türkiye'nin diğer bölgelerindeki toplam ihracat rakamlarıyla karşılaştırılığında, 1,7 milyar dolar ihracat yapan Karadeniz Bölgesi'nin tamamının ihracatının yaklaşık 18 katı olarak hesaplandı.
Bölgesel bazda değerlendirildiğinde ise Marmara Bölgesi ocak-haziran döneminde toplam 46,2 milyar dolarlık ihracat yaparken, Karadeniz Bölgesi ile arasındaki fark 26,8 kat oldu.

EN HIZLI ARTIŞ MUŞ'TAN, TUNCELİ İHRACAT LİGİNDE

Öte yandan, kayıtlara göre yılın 6 ayında ihracatı en hızlı artan il Muş oldu. Muş'un ihracatı, yıllık bazda 30 kattan fazla (yüzde 3035) artarak 28,2 milyon dolara çıktı. Geçen yılın ocak-haziran döneminde 899 bin dolar ihracat yapan Muş'un ihracatının tamamına yakını çelik sektörü tarafından Irak'a gerçekleştirildi.
Söz konusu dönemde ihracatı en fazla düşen illere bakıldığında Gümüşhane, bu anlamda ilk sırada yer aldı. İlin ihracatı 2012 yılının ilk 6 ayına göre yüzde 99,6 azalış göstererek, 5 milyon 348 bin dolardan 20 bin dolara düştü.
Geçmiş yıllarda ''Türkiye'de ihracat yapamayan tek il'' olarak anılan Tunceli, yılın ilk yarısında yaptığı 6 bin dolarlık meyve-sebze mamulleri ihracatı ile bu unvanını geride bıraktı. Tunceli'nin, söz konusu ihracatın tamamını Hollanda'ya gerçekleştirilmesi dikkati çekti.

İLLERİN İHRACATINDA ÇELİK ZİRVEDE

Sektörel açıdan kıyaslandığında 81 ilin ihracatında 20 farklı sektör ilk sırada yer alırken, çelik 11 ilin toplam ihracatı içinde zirveye yerleşti. Bu sektörü sırasıyla maden ve metaller ile hazır giyim ve konfeksiyon ihracatı izledi.
Hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri kalemi 6 ilin ihracatında ilk sırada bulunan sektör olarak kayıtlara geçerken, kimyevi maddeler ve mamulleri, taşıt araçları ve yan sanayisi ile ağaç mamulleri ve orman ürünleri 5'er ilin ihracatında en önemli kalem oldu.

KİLİS'TEN SURİYE'YE 5,3 MİLYON DOLARLIK İHRACAT

Ülkeler bazında ihracat rakamları açısından bakıldığında yılın ilk yarısında en fazla ihracat, yaklaşık 6,5 milyar dolar ile Almanya'ya yapıldı. Almanya, 13 ilin ihracatında ilk sırada yer alırken, 5,5 milyar dolar ile Türkiye'nin fazla ihracat yaptığı ikinci ülke konumundaki Irak, 19 il ile en fazla sayıda ilin ihracatında zirvede yer alan ülke oldu.
Almanya ve Irak'ın yanı sıra İran, Rusya, İtalya, Fransa, Çin gibi ülkeler geçen yıl illerin ihracatında ilk sırada bulunan bazı ülkeler olarak kayıtlara geçerken, uzun süredir iç savaşın yaşandığı Suriye'ye Kilis'in gerçekleştirdiği 5,3 milyon dolarlık ihracat dikkati çekti.

BÖLGELER ARASINDA EN ÇOK ARTIŞ DOĞU ANADOLU'DA

Bölgelerin ihracat performansı karşılaştırıldığında Marmara Bölgesi'ndeki 11 ilin toplam ihracatı yılın 6 ayında geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 3 civarında artarak, 44,9 milyar dolardan 46,2 milyar dolara ulaşırken, Marmara Bölgesi'nin toplam ihracatı içinde İstanbul'un payı yüzde 67,4 olarak belirlendi.
Doğu Anadolu Bölgesi, 607 milyon dolar ile Türkiye'nin en az ihracat yapan bölgesi olmasına karşın, yıllık bazda yüzde 37,9 artış ile ihracatını en hızlı artıran bölge olarak kayıtlara geçti. Bölgede en fazla ihracat yapan il,185,1 milyon dolar ile Malatya oldu.
Ege Bölgesinin toplam ihracatı yüzde 0,6 düşerek 8 milyar 491 milyon dolara geriledi. Ege Bölgesi'nin ihracatında en önemli payı 4,4 milyar dolarlık ihracatla İzmir aldı.
İç Anadolu Bölgesi'ne bakıldığında, bölgenin ihracatı bu yılın ocak-haziran döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5,7 artış göstererek, 5,6 milyar dolardan 5,8 milyar dolara çıktı. Bu bölgede de Ankara 3,5 milyar dolar ile bölgenin ihracatına önemli katkı sağladı.
Akdeniz Bölgesi'nin ihracatı da söz konusu dönemde yüzde 9,1 artarak, yaklaşık 3,7 milyar dolardan 4 milyar dolara ulaştı. Akdeniz Bölgesi'nde ihracata en önemli katkıyı 1,1 milyar dolar ile Hatay yaptı.
Güneydoğu Anadolu toplamda 4,5 milyar dolar ile ülke ihracatına katkıda bulunurken, yıllık bazda bölgenin ihracatı yüzde 12,2 artış gösterdi. Gaziantep, 3,1 milyar dolar ile bölgenin dış satımında ön plana çıkan il olarak belirlendi.
Karadeniz Bölgesi ise ihracatı en fazla azalan bölge oldu. Buna göre, bölgenin ihracatı ilk 6 aylık dönemde yıllık bazda yüzde 21 civarında gerileyerek 2,2 milyar dolardan, 1,7 milyar dolara düştü. Kastamonu, bu dönemde ihracatı yaklaşık 4 katına çıkarak (yüzde 307,9) bölgede ihracatı en fazla artan, Gümüşhane ise yüzde 99,6 ile hem bölgede hem de Türkiye'de ihracatı en fazla düşen il olarak kayıtlara geçti.
Bu yılın ocak-haziran döneminde il bazında ihracat rakamları (bin dolar) ve geçen yılın aynı dönemine göre değişim şöyle:
İLLER 2012 Ocak-Haziran 2013 Ocak-Haziran Değişim (yüzde) En çok ihracat yapılan sektör En çok ihracat yapılan ülke
Adana 883.582 919.411 4,1 Tekstil ve hammadeleri (205,4 milyon dolar) Irak (170,8 milyon dolar)
Adıyaman 31.547 42.260 34 Hazır giyim ve konfeksiyon (24,5 milyon dolar) Almanya (13,2 milyon dolar)
Afyon 149.017 182.623 22,6 Maden ve metaller (86,3 milyon dolar) Irak (48,4 milyon dolar)
Ağrı 21.412 26.574 24,1 Kimyevi maddeler ve mamulleri (7,9 milyon dolar) İran (17,8 milyon dolar)
Amasya 11.805 22.798 93,1 Hazır giyim ve konfeksiyon (8,2 milyon dolar) Ukrayna (3,1 milyon dolar)
Ankara 3.342.916 3.548.660 6,2 Kimyevi maddeler ve mamulleri (650,4 milyon dolar) Irak (306,4 milyon dolar)
Antalya 522.443 609.418 16,6 Yaş meyve ve sebze (232,9 milyon dolar) Rusya (129,6 milyon dolar)
Artvin 38.495 27.865 -27,6 Çelik (11,9 milyon dolar) Gürcistan (25,8 milyon dolar)
Aydın 263.186 262.970 -0,1 Maden ve metaller (54,6 milyon dolar) Çek Cumhuriyeti (29,9 milyon dolar)
Balıkesir 225.972 317.711 40,6 Su ürünleri ve hayvancılık mamulleri (91,7 milyon dolar) Irak (56,6 milyon dolar)
Bilecik 23.434 39.661 69,2 Demir ve demir dışı metaller (15,2 milyon dolar) Kanada (8,2 milyon dolar)
Bingöl 3.354 3.432 2,3 Maden ve metaller (2 milyon dolar) Irak (1,6 milyon dolar)
Bitlis 10.202 1.707 -83,3 Savunma ve havacılık sanayi (1,2 milyon dolar) İtalya (510 bin dolar)
Bolu 49.520 69.270 39,9 Su ürünleri ve hayvancılık mamulleri (40,9 milyon dolar) Irak (34,2 milyon dolar)
Burdur 72.732 65.840 -9,5 Maden ve metaller (44,2 milyon dolar) Çin (14,3 milyon dolar)
Bursa 6.167.817 6.601.940 7 Taşıt araçları ve yan sanayi (4,2 milyar dolar) Almanya (963 milyon dolar)
Çanakkale 31.083 34.224 10,1 Ağaç mamulleri ve orman ürünleri (9,9 milyon dolar) İtalya (4,6 milyon dolar)
Çankırı 23.139 34.145 47,6 Hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri (22,4 milyon dolar) Angola (8,6 milyon dolar)
Çorum 68.325 84.959 24,3 Makine ve aksamları (37 milyon dolar) Mersin Serbest Bölgesi (12,6 milyon dolar)
Denizli 1.322.888 1.479.023 11,8 Hazır giyim ve konfeksiyon (528,4 milyon dolar) Almanya (173,6 milyon dolar)
Diyarbakır 91.716 101.810 11 Maden ve metaller (42,1 milyon dolar) Irak (55,7 milyon dolar)
Edirne 19.559 13.534 -30,8 Hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri (7,6 milyon dolar) Filipinler (2,7 milyon dolar)
Elazığ 23.418 125.671 436,6 Maden ve metaller (116,6 milyon dolar) Çin (42,5 milyon dolar)
Erzincan 1.151 1.541 33,9 Meyve ve sebze mamulleri (1,1 milyon dolar) Fransa (548 bin dolar)
Erzurum 17.852 16.819 -5,8 Ağaç mamulleri ve orman ürünleri (2,5 milyon dolar) Azerbaycan-Nahcıvan 8 milyon dolar)
Eskişehir 397.654 385.906 -3 Savunma ve havacılık sanayi (110 milyon dolar) ABD (103,6 milyon dolar)
Gaziantep 2.803.155 3.143.889 12,2 Hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri (754,8 milyon dolar) Irak (1 milyar dolar)
Giresun 74.259 67.778 -8,7 Fındık ve mamulleri (56,4 milyon dolar) Almanya (12,5 milyon dolar)
Gümüşhane 5.348 20 -99,6 Ağaç mamulleri ve orman ürünleri (14 bin dolar) Azerbaycan-Nahcıvan 14 bin dolar)
Hakkari 148.640 142.452 -4,2 Çelik (26,5 milyon dolar) İran (130,5 milyon dolar)
Hatay 1.029.657 1.148.864 11,6 Çelik (570,8 milyon dolar) Irak (138,8 milyon dolar)
Isparta 83.428 89.663 7,5 Çimento, cam seramik ve toprak ürünleri (22,6 milyon dolar bin dolar) Libya (14,9 milyon dolar)
İçel (Mersin) 631.335 659.532 4,5 Yaş meyve ve sebze (220,7 milyon dolar) Irak (181,5 milyon dolar)
İstanbul 30.248.098 31.176.022 3,1 Hazır giyim ve konfeksiyon (6,2 milyar dolar) Almanya (3,1 milyar dolar)
İzmir 4.327.734 4.416.563 2,1 Kimyevi maddeler ve mamulleri (755,6 milyon dolar) Almanya (507,8 milyon dolar)
Kars 517 150 -71 Su ürünleri ve hayvancılık mamulleri (150 bin dolar) Almanya (150 bin dolar)
Kastamonu 26.673 108.798 307,9 Maden ve metaller (89,7 milyon dolar) Çin (85,7 milyon dolar)
Kayseri 762.247 849.303 11,4 Ağaç mamulleri ve orman ürünleri (147,1 milyon dolar) Irak (142,1 milyon dolar)
Kırklareli 66.403 80.814 21,7 Hazır giyim ve konfeksiyon (43,8 milyon dolar) İspanya (13,1 milyon dolar)
Kırşehir 103.914 104.982 1 Taşıt araçları ve yan sanayi (90,3 milyon dolar) Mısır (9 milyon dolar)
Kahramanmaraş 366.844 415.688 13,3 Tekstil ve hammadeleri (306,2 milyon dolar) İtalya (116,6 milyon dolar)
Kocaeli 6.788.253 6.540.572 -3,6 Kimyevi maddeler ve mamulleri (2,6 milyar dolar) Mısır (729,1 milyon dolar)
Konya 655.552 650.380 -0,8 Makine ve aksamları (144,7 milyon dolar) Irak (101,8 milyon dolar)
Kütahya 80.707 82.013 1,6 Çimento, cam seramik ve toprak ürünleri (56,9 milyon dolar) Fransa (6,7 milyon dolar)
Malatya 161.631 185.086 14,5 Kuru meyve ve mamulleri (88,7 milyon dolar) Irak (30,7 milyon dolar)
Manisa 2.183.257 1.812.759 -17 Elektrik-elektronik (1 milyar dolar) Almanya (318,9 milyon dolar)
Mardin 442.375 467.711 5,7 Hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri (155,2 milyon dolar) Irak (451,4 milyon dolar)
Muğla 129.039 130.098 0,8 Su ürünleri ve hayvancılık mamulleri (86,6 milyon dolar) İtalya (20 milyon dolar)
Muş 899 28.181 3035 Çelik (27,4 milyon dolar) Irak (28,1 milyon dolar)
Nevşehir 23.703 30.153 27,2 Halı (9,2 milyon dolar) Japonya (8,7 milyon dolar)
Niğde 33.636 28.361 -15,7 Kimyevi maddeler ve mamulleri (8,7 milyon dolar) Rusya (7,3 milyon dolar)
Ordu 100.647 89.416 -11,2 Fındık ve mamulleri (70,6 milyon dolar) Almanya (28,2 milyon dolar)
Rize 192.885 173.900 -9,8 Maden ve metaller (123,5 milyon dolar) Çin (61,9 milyon dolar)
Sakarya 1.011.310 926.045 -8,4 Taşıt araçları ve yan sanayi (725,7 milyon dolar) Fransa (127,6 milyon dolar)
Samsun 212.200 203.113 -4,3 Çelik (31,8 milyon dolar) Almanya (25,7 milyon dolar)
Siirt 1.636 1.856 13,4 Taşıt araçları ve yan sanayi (1,1 milyon dolar) Irak (1,2 milyon dolar)
Sinop 8.899 12.839 44,3 Yaş meyve ve sebze (4,1 milyon dolar) Ukrayna (3,1 milyon dolar)
Sivas 39.758 40.470 1,8 Maden ve metaller (19,6 milyon dolar) Çin (13,9 milyon dolar)
Şanlıurfa 60.983 102.658 68,3 Çelik (22,6 milyon dolar) Irak (55,5 milyon dolar)
Tekirdağ 293.670 328.670 11,9 Hazır giyim ve konfeksiyon (77,7 milyon dolar) Almanya (52,9 milyon dolar)
Tokat 18.532 17.029 -8,1 Meyve ve sebze mamulleri (7,6 milyon dolar) Almanya (2,8 milyon dolar)
Trabzon 572.477 529.492 -7,5 Fındık ve mamulleri (319 milyon dolar) Rusya (152,2 milyon dolar)
Tunceli 0 6 Meyve sebze mamulleri (6 bin dolar) Hollanda (6 bin dolar)
Uşak 84.127 124.970 48,5 Hazır giyim ve konfeksiyon (34,7 milyon dolar) Hollanda (14 milyon dolar)
Van 8.601 8.313 -3,3 Makine ve aksamları (2,5 milyon dolar) İran (4,7 milyon dolar)
Yozgat 9.228 11.668 26,4 Demir ve demir dışı metaller (4,9 milyon dolar) Suudi Arabistan (4,9 milyon dolar)
Zonguldak 160.595 147.821 -8 Çelik (91.5 milyon dolar) Romanya (26,7 milyon dolar)
Aksaray 30.559 35.711 16,9 Makine ve aksamları (16 milyon dolar) Ukrayna (3,4 milyon dolar)
Bayburt 242 63 -74 Taşıt araçları ve yan sanayi (50 bin dolar) Lübnan (50 bin dolar)
Karaman 127.654 144.559 13,2 Hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri (128,4 milyon dolar) Irak (26 milyon dolar)
Kırıkkale 3.023 5.194 71,8 Hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri (3 milyon dolar) İran (1,2 milyon dolar)
Batman 20.617 19.202 -6,9 Maden ve metaller (6,8 milyon dolar) Irak (16,4 milyon dolar)
Şırnak 525.750 584.212 11,1 Çelik (326,5 milyon dolar) Irak (568,2 milyon dolar)
Bartın 10.697 12.608 17,9 Hazır giyim ve konfeksiyon (7,9 milyon dolar) Almanya (9,1 milyon dolar)
Ardahan 472 223 -52,8 Çimento cam seramik ve toprak ürünleri (186 bin dolar) Azerbaycan-Nahcıvan 143 bin dolar)
Iğdır 42.112 66.905 58,9 Çelik (21,5 milyon dolar) Azerbaycan-Nahcıvan (55,2 milyon dolar)
Yalova 43.980 185.136 321 Gemi ve yat (172,1 milyon dolar) Norveç (140,4 milyon dolar)
Karabük 96.434 103.616 7,4 Çelik (95,9 milyon dolar) Fas (21,4 milyon dolar)
Kilis 16.736 13.779 -17,7 Hazır giyim ve konfeksiyon (4,5 milyon dolar) Suriye (5,3 milyon dolar)
Osmaniye 79.053 94.122 19,1 Çelik (61,2 milyon dolar) Peru (16,9 milyon dolar)
Düzce 50.616 56.878 12,4 Ağaç mamulleri ve orman ürünleri (14,1 milyon dolar) Özbekistan (6,6 milyon dolar)
TOPLAM 68.815.016 71.420.078 3,8
Not: İhracatçı birlikleri kayıtlarından muaf olan 3,2 milyar dolarlık ihracat toplama dahil edilmemiştir.