Yaşlılar ekonomide gençlerden daha akıllı

California Üniversitesi Riverside kampüsü İş Yönetimi Okulu'ndan Doçent Dr. Ye Li başkanlığındaki bilim ekibinin yaptığı araştırma, beyinleri yavaşlasa da yaşlıların, hayat boyu edindikleri tecrübeyle gençlerle aralarındaki farkı kapattıklarını, hatta bunun da ötesine geçerek ekonomik konularda karar vermede daha akıllı hale geldiklerini gösterdi
Araştırma, "akıcı" ve "kristalleşmiş" olarak adlandırılan iki ayrı zeka tipine bakarak, kişilerdeki hayat boyu karar verme yeteneğini ölçmeye yönelik şimdiye kadar yapılmış, bilinen ilk bilimsel çalışma olması bakımından önem taşıyor.
"Akıcı zeka", öğrenme ve bilgiyi işleme yeteneği, "kristalleşmiş zeka" ise tecrübe ve bilgi birikimi olarak tanımlanıyor. Daha önce bu konuda yapılan bilimsel çalışmalar, yaşlanmayla birlikte kişilerin akıcı zekalarında gerileme olduğunu göstermiş ancak yaşlanmanın karar verme yeteneklerinde azalmaya yol açıp açmadığına ilişkin belirgin bir sonuç ortaya koymamıştı.
Yaşları 18 ile 29 arasında değişen 173 gençle, yaşları 60 ile 82 arasında olan 163 kişinin katıldığı bilimsel çalışmada, iki ayrı yaş grubuna ekonomik karar verme özelliklerini ölçen sorular yönelten araştırmacılar, ayrıca katılımcılara akıcı ve kristalleşmiş zeka seviyelerini belirlemeye yönelik bir dizi test uyguladı.
Araştırmada, ekonomik karar verme özellikleri, kişilerin gelecekteki kayıplarını ve kazançlarını ne kadar iyi ölçebildiğine ilişkin "geçici hesaplama", kayıpların aynı boyuttaki kazançlardan ne ölçüde ağır bastığının değerlendirilmesine ilişkin "hoşnutsuzluk kaybı", mali konudaki bilgi ve kararları kavrayışla ilgili "mali konularda okuduklarını anlama" ve borç sözleşmeleri ve faiz oranlarını kavrayışa ilişkin "borç konularında okuduklarını anlama" olarak 4 ayrı konuda değerlendirildi.
Bilimsel çalışmada, yaşları büyük katılımcıların ekonomik karar verme önlemlerine ilişkin bu 4 konuda da en az gençler kadar ve hatta daha başarılı oldukları gözlemlendi. Araştırma, yaşlılar grubundakilerin "geçici hesaplama" konusunda daha sabırlı davrandıklarını ve mali ve borç konularında okuduklarını anlamadaysa gençleri geride bıraktığını ortaya koydu. Araştırmacılar, yaşlı katılımcıların "hoşnutsuzluk kaybı" konusunda gençlerin biraz gerisinde kalmalarına karşın aradaki bu farkın istatistiki açıdan önemli olarak kabul edilecek seviyelere ulaşmadığını bildirdi.
Söz konusu bilimsel çalışma, Psychology and Aging adlı bilimsel dergide, "Tamamlayıcı Kavrayışla ilgili Yetenekler: Ekonomik Karar Verme ve Yaşlanma" başlığıyla yayımlandı.
Araştırmayı yürüten ekibin başı Li, bilimsel çalışmaya ilişkin yaptığı açıklamada, "Bulgularımız, tecrübenin ve hayat boyu verilen kararlarla edinilen bilginin, yeni bilgi öğrenmede görülen geriliği dengelediğine ilişkin hipotezimizi teyit etti" ifadesini kullandı.
Araştırmanın sonuçlarının, yaşlılara, önemli mali kararlar alma aşamasındayken, hesap makinası veya bir danışman sağlanarak, akıcı zekalarındaki düşüşün üzerlerinde yarattığı yükün azaltmasında daha çok yardımcı olunabileceğini gösterdiğine işaret eden Li, gençlerin de gerçek dünyada karşılaştıkları önemli mali konulara ilişkin kararlar almadan önce tecrübe kazanmak amacıyla finansal eğitim almalarının faydalı olabileceğini belirtti.