Özgüvenimiz yerine geldi

Demokratikleşme Paketi açıklandıktan sonra iki azınlık temsilcisinin kapısını çaldık. Biri Rum, diğeri Süryani... Laki Vingas Ruhban Okulu açılmasa da paketi gölgelememek gerektiğini düşünüyor. Vingas, "Bu hükümet bizi muhatap aldı, özgüvenimiz geri geldi" diyor. Mor Gabriel kararına sevinen Sait Susin ise "1980'lerde akşamları manastırlarda kalan fakir öğrencilerimiz hakkında kovuşturmalar yapıldı. Şimdi müteşekkiriz" yorumu yapıyor.
Süryani Kadim Meryemana Kilisesi Vakfı Başkanı Sait Susin:
Demokratikleşme Paketi övgü de aldı eleştiri de... Siz nasıl buldunuz?
Eleştirenler son 10 yıl içindeki gelişmeleri, daha önceki dönemle karşılaştırsın. Demokratikleşme için elbette atılacak birçok adım var ama yapılanları küçümsemiyoruz. Takdirle karşılıyoruz. Bakın 1980'lerde Milli Eğitim Bakanlığı'na (MEB) bağlı okullarda okuyan fakir öğrencilerimiz akşamları manastırlarda kalıyordu. Bundan dolayı haklarında kovuşturmalar yapıldı. Biz o günleri de gördük. 'Biz hakkımız aldık' diye değil herkese eşitlik sağlanmaya çalışıldığı için bu paketi önemsiyoruz. Biz bu topraklarda büyüdük ve yetiştik. Gidecek yerimiz yok. Nereye gidersek gidelim burası bizim vatanımız.
Kimliğinizi gizliyor musunuz?
Hiçbir şekilde gizlemiyoruz. 20 yıl önce isimlerimizi değiştirmek zorunda bile kaldık. Şimdi kimliğimizi de ismimizi de açıkça söylüyoruz. Özgüvenimiz geri geldi. Kamuda çalışamıyoruz ama bunun da kısa sürede aşılacağını düşünüyoruz.
Nefret suçları konusundaki düzenlemeye ne diyorsunuz?
Çok önemli ancak cezaların artırılması caydırıcılık getirmez. Eğitim çok önemli.
Avrupa'dan dönen Süryani var mı? Kesin dönüş yapan 15-20 aileyi geçmez. Çoğu yaz tatilinde gelip, köyünü ziyaret ediyor. Köylerinde villalar yaptıranlar var.
Mor Gabriel Manastırı konusunda ne düşünüyorsunuz?
Bu konuda devletimize ve Başbakanımıza bize gösterdiği kolaylıklar için teşekkür borçluyuz.
Cemaat Vakıfları Meclisi Azınlık Vakıfları Temsilcisi Laki Vingas:
Bir Rum olarak Demokratikleşme Paketi'ni nasıl buldunuz?
Pakette köy isimlerinden başörtüsüne, öğrenci andından nefret söylemine kadar demokratikleşme için çok önemli katma değerler var. Bazı şeyler gerçekleşmedi diye bunları göz ardı edemem ve gölgeleyemem. Ama daha fazla beklenti içindeydik.
Bu haliyle bile birçok kesim itiraz etti. Sanırım zihniyet dönüşümü kolay olmuyor...
Doğru, toplumun olgunlaşması gerekiyor. Bu sadece hükümetin meselesi değil. Herkesin bu işe destek vermesi gerekir. Bana göre, demokrasiden bahsedip de bunu sadece kendisi için isteyenler demokrat değil. Bana 'Ruhban Okulu açılmadı, neden paketi destekliyorsun?' diye soruyorlar. Bazı sorunlarım çözülmese de ülkenin asli bir vatandaşı olarak paketteki diğer konular beni ilgilendiriyor. Bu hükümet döneminde bana göre en önemli şey özgüvenimizin artması ve muhatap alınmamız oldu. Bundan önce hiçbir hükümet ihtiyaçlarımızı dikkate almadı, mutahap bile alınmadık. Eskiden kimliğimizi açıklamaya korkardık.
Ruhban Okulu yeni bir pakette ele alınacak...
Bu konunun siyasi kıskaca girip çözülememesi patrikhaneye zarar veriyor. Patrikhanenin yarım asırlık geleneği bozuldu. Ben Ruhban Okulu sevdalısı değilim. Ama bir okul 17 asırlık kurumu yaşatacak. Bu yüzden önemsiyorum.
Patrikhane kapanacak mı?
Hayır ama din adamı yetiştirmek adına önemli bir yer.
Darbenin tortularını atmalıyız
Laki Vingas, nefret suçlarıyla ilgili yapılacak düzenlemede uygulamanın önemli olduğunu belirterek, "Bakalım antisemitizm de girecek mi? Müeyyideler bizim rahat hissetmemizi sağlayacak adımlardır" diyor. Darbe dönemlerinin tortularını hâlâ atamadıklarını anlatan Vingas, "Bu gidenler için de çözüm geliştirilmeli. Mesela TOKİ'den ev, belli süre sağlık hizmeti gibi teşvikler verdilmeli" yorumu yapıyor.