Dünya rezervinin beşte biri bizde

Yaklaşık 300 milyon tonla dünya rezervinin yüzde 20'si Türkiye'de bulunan söz konusu maden, özellikle Tokat, Edirne, Çankırı, Ordu, Giresun ve Konya'daki rezervlerden çıkarılarak ihraç ediliyor. Kedi kumu olarak da kullanılan ve bir çeşit kil olan bentonitten, ilaç, kağıt, lastik sanayinde dolgu maddesi, çimento ve seramik sanayinde ise katkı maddesi olarak yararlanılıyor.
Bentonit, yemeklik sıvı yağların ağartılması, şarap ve meyve sularının berraklaştırılması, sondaj, kozmetik, boya, tekstil, döküm ve inşaat alanlarında da yaygın kullanılıyor.
Türkiye dışında ABD, Rusya, İngiltere, Yunanistan, Almanya, Japonya, İtalya ve İspanya, önemli rezervlere sahip diğer ülkeler olurken, özellikle ABD, İngiltere, Almanya ve Japonya madeni çıkartmak kadar işlemekte de dünyada önemli yere sahip bulunuyor.
Birçok ülkede bentonit madenlerini işleten ABD, Alman ve İtalyan şirketleri, dünya rezervinin 5'te 1'ine sahip Türkiye ile de yakından ilgileniyor. Almanya merkezli Süd-Chemie AG Ordu-Fatsa'daki, ABD merkezli Amcol International Edirne Enez'deki rezervleri işletirken, bazı İtalyan şirketlerinin Ankara'da yeni açılacak sahayı işletmek için girişimlere başladıkları, satın almalarla ilgili oldukları öğrenildi.

"EN DEĞERLİSİ SODYUM BAZLI"

Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Maden Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali İhsan Arol, bentonitin sodyum ve kalsiyum olmak üzere iki çeşidinin bulunduğunu belirterek, bunlardan en değerli ve en zor bulunanın sodyum bazlı bentonit olduğunu söyledi.
Sodyum bazlı bentonit yataklarının çok büyük bölümünün Tokat'ın Reşadiye ilçesinde yer aldığını ve bu yatakların bir Türk şirketi olan Samaş AŞ tarafından işletildiğini bildiren Arol, "Bentonit kendi ağırlığının 6-7 katı miktarda suyu içerisinde tutabilen bir özelliğe sahip. Bundan dolayı eski dönemde çocuk bezi olarak da kullanılırmış. Günümüzde ise yaygın olarak ürünlerde kıvamlaştırıcı olarak yararlanılıyor" diye konuştu.
Türkiye'nin bentonitten yeterince faydalanamadığını dile getiren Arol, hammadde olarak çıkan bentonitin işlenerek ülkeye geri geldiğini, bunun da ciddi katma değer kaybına neden olduğuna dikkati çekti.