Dünyayı kıskandıran rekor büyüme: % 4.4

Türkiye ekonomisi üçüncü çeyrekte yüzde 4.4 büyüdü. Bu oranla Türkiye, dünyanın en hızlı büyüyen 10 ülkesinden biri olurken, G20 ve AB ülkelerini kıskandırdı. Üst üste 16 çeyrektir büyüyen ekonomi, 9 ayda 2012'ye göre yüzde 9.7'lik artışla 1 trilyon 153 milyona ulaştı. İlk 9 ayda büyüme yüzde 4 oldu. Dolar bazında ise yüzde 6.2 büyüme ile milli hasıla 619 milyar dolara çıktı. Üçüncü çeyrek büyümesi iç talep ve özel sektör yatırımlarından kaynaklandı. İhracatın büyümeye negatif katkısı azaldı. İç talep büyümeye üçüncü çeyrekte 6.5 puan katkıda bulundu.
KAMU HARCAMALARI HIZ KESTİ
Bir önceki çeyrekte 3.4 puan negatif katkıda bulunan dış talebin (ihracat) olumsuz etkisi 2.2 puana indi. Geçen yıl yüzde 3 olan ithalatın katkısı bu yıl yüzde 6'ya yükseldi. Hanehalkının yurtiçi tüketimi 3'üncü çeyrekte yüzde 5.1 oranında arttı. 2012 yılı boyunca daralan hanehalkının tüketimi bu yılın 9 ayında yüzde 4.7 artış gösterdi. Hanehalkı tüketiminin büyümeye katkısı 3.2 puan oldu. Buna karşılık kamu harcamaları üçüncü çeyrekte hız kesti. Özel sektör yatırımları altı çeyreklik daralmadan sonra yüzde 5.3 ile büyümeye geçti. Bu da iç tasarrufların arttığına işaret ediyor. Beklentilerin üzerinde gelen çeyrek büyümesi yıl sonunda oranın yüzde 4'e yaklaşacağına dair umutları da güçlendirdi.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın "faiz lobisi" diye eleştirdiği finans sektörü yine büyüme şampiyonu oldu. Finans sektörü üçüncü çeyrekte yüzde 11 büyürken, iç talepte bu oran yüzde 5.1 oldu. Kamu yatırımları yüzde 9.1, özel sektörünküler ise yüzde 5.3 büyüdü.
BAKANLAR NE DİYOR ?

Ali BABACAN / Başbakan Yardımcısı
OVP tahmini ile uyumlu
Ekonomi, 2009 yılının son çeyreğinden itibaren sürdürdüğü kesintisiz büyüme sürecine devam ediyor. Yüzde 4'lük oran Orta Vadeli Program'ın (OVP) 2013 yılı büyüme tahmini ile uyumlu. Üçüncü çeyrekte geçen yılın aynı dönemine göre ilave 593 bin kişiye istihdam sağlandı.
Zafer ÇAĞLAYAN / Ekonomi Bakanı
Dört dörtlük büyüme
3'üncü çeyrek büyüme rakamları dört dörtlük. Türkiye, 16 çeyrektir kesintisiz büyüyor. 4'üncü çeyrek büyümesi biraz daha düşük gelebilir. Ama yine de yılı yüzde 3.6 olan OVP hedefinin üzerinde tamamlayacak gibi görünüyoruz. 2014'te negatif etkisi olan net ihracat, büyümeye yeniden pozitif katkı verecektir.
Nihat ER GÜN / Sanayi Bakanı
Yüzde 4'ü yakalarız
Rakamlar Türkiye'nin OVP revizyonundan önceki hedef olan yüzde 4 büyümeyi yakalayacak bir performansa sahip. Türkiye ekonomisinin büyüme istikametindeki yoluna devam ettiğini gösteren bir tablo ile karşı karşıyayız.
EKONOMİSTLER NE DİYOR?

Cevdet AKÇAY / Yapı Kredi Başekonomisti
Gezi olmasaydı 4.8'i devirirdik
Büyüme rakamlarını değerlendiren Yapı Kredi Başekonomisti Cevdet Akçay ilginç bir yorumda bulunarak "Gezi Parkı olayları olmasaydı yüzde 4.8'i devirirdik" dedi. Yılbaşında yüzde 4.8'lik tahminleri nedeniyle kendileriyle dalga geçildiğini söyleyen Akçay, "'Nereden uçuyorsunuz, nasıl bu kadar büyüyecek' denildi. Gezi ve Fed'in varlık alımlarını durdurması operasyonu birleştiğinden itibaren Türkiye ekonomisinde varlık fiyatlarında sıkıntı çektik. Yoksa daha fazla büyürdük" dedi. Garanti Yatırım Başekonomisti Gizem Öztok Altınsaç da yılsonunda yüzde 4'lük büyümeye kolaylıkla erişilebileceğini belirtti. SETA Ekonomi Direktörü Prof. Dr. Erdal Tanas Karagöl ise yılın 9 ayındaki büyüme rakamlarına bakıldığında 2013 sonu hedefinin aşılabileceğinin ortaya çıktığını söyledi.
İŞADAMLARI NE DİYOR?

MEHMET BÜYÜKEKŞİ / TİM BAŞKANI
İhracatçıların beklentisini aştı
3 ayda bir İhracatçı Eğilim Anketi düzenliyoruz. Orada tahminimiz yüzde 3.7'ydi. Büyüme yüzde 4.4 gelerek ihracatçıların beklentisini aştı. Büyümeye toplam net ihracatımız, ne yazık ki yeterli katkıyı veremedi. Altın ihracatında yaşanan düşüşler bunda etkili oldu. Net ihracatın büyümeye 2.2 puan negatif katkı verdiğini görüyoruz. Önümüzdeki yıl katkının artacağını bekliyoruz.
RDAL BAHÇIVAN / İSO BAŞKANI
2014'te daha iyi olacak
Açıklanan son rakamlar, ekonomide yüzde 4'lük büyümeye yakın bir büyüme performansının sürdüğüne olan inancımızı perçinlemiştir. Temennimiz, büyüme ivmesinin 2014 yılında imalat sanayinden ve ihracattan daha güçlü destek alarak yüzde 4 ve daha da üzerine çıkarılmasıdır.
BRAHİM ÇAĞLAR / İTOBAŞKANI
İş âlemi geleceğe güveniyor
Bu rakam iş aleminin geleceğe güvenle baktığını gösteriyor. Detaylara bakıldığında özel sektörün yatırım harcamalarında önemli bir artış görülüyor. 6 çeyrekten sonra ilk defa pozitif yükselişe geçti. 2014'ün daha iyi geçeceğine dair umutlarımız arttı. Bu büyümenin dış dünyadaki olumsuz koşullara rağmen gerçekleşmiş olması da çok önemli.
NAİL OLPAK / MÜSİAD BAŞKANI
Büyüme kompozisyonu değişiyor
Büyüme rakamı 2013 yılı için öngörülen yüzde 4'lük büyümeyi destekler nitelikte. Özellikle büyümenin kompozisyonunda özel sektör yatırımlarının lehine bir gelişme olması önemli. Büyümeyi son 6 çeyrektir negatif yönde etkileyen özel sektör yatırımları 3'üncü çeyrekte yüzde 5.2 arttı. Kamu yatırımlarında ikinci çeyrekteki yüzde 37.7'lik artış, bu dönemde yüzde 9 olarak gerçekleşti. Bu da kamu-özel sektör yatırımlarının dengelendiğini gösteriyor.
MUSTAFA KOCA / ASKON BAŞKANI
Büyüme hepimize iyi geldi
Ülkemiz ekonomisinin üçüncü çeyrekte yüzde 4.4 büyüme göstermesi hepimize iyi geldi. Gelişmiş ülkelerin hâlâ 2008 krizinden tam olarak çıkmayı başaramamış olmaları karşısında, ülkemizin bu performansı doğrusu kıskandıracak kadar iyi bir sonuç. Muhtemelen yüzde 4'lük bir büyüme ile hem dördüncü çeyreği hem de 2013 yılını kapatırız.
İLK DÖRTTEYİZ
Türkiye büyümede Avrupa'nın zirvesine dünyanın da ilk 4'üne yerleşti. Bu dönemde Euro Bölgesi'nin en büyük ekonomileri dahi büyümede yüzde 1'i dahi bulamadı.
İLK İKİ ÇEYREĞE REVİZYON
İlk çeyrek büyümesi yüzde 2.9'dan 3'e, ikinci çeyrek büyümesi ise yüzde 4.4'ten 4.5'e revize edildi.