Davos: Büyüme, işsizlik ve eşitsizlik

İlknur Menlik - Sabah.com.tr
imenlik@comart.com.tr
Konuşuldu diyorum, çünkü Davos yıllardır, çözüm yerinden ziyade sadece sorunların tanımlandığı bir zirve oldu. Nitekim bu yıl da farklı bir şey olmadı. Bana göre zirveyi özetleyen sözler ise Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) Genel Sekreteri Angel Gurria'dan geldi.
Angel Gurria bir röportajında; "Küresel büyüme yavaşlıyor, buna karşın işsizlik ve eşitsizlik büyüyor" dedi. Gurria, dünya genelinde kurumlara karşı duyulan güven kaybına da işaret etti.
Zirvede gerçekleştirilen toplantılarda genellikle küresel ekonomide iyileşmeye dair olumlu sinyaller olduğu savunulurken, buna rağmen ekonomik krizin henüz bitmediğinin de altı çizildi. Zaten Dünya Ekonomik Forumu'nun "Küresel Riskler 2014" raporu da önümüzdeki 10 yıla ilişkin mali risklere dikkat çekiyor. Bununla birlikte raporun dikkat çektiği bir başka önemli konu, küresel gelir dağılımının giderek artan bir şekilde bozulmaya devam etmesi oldu.
Aşırı olumsuz iklim koşulları da önümüzdeki 10 yılın olası risklerinin başında geliyor. Forumun konuşmacıları arasında yer alan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-moon da iklim değişikliği konusundaki küresel vizyon eksikliğine dikkat çekti.
Zirvede ayrıca "Küresel Gıda Güvenliğinin Yeniden Ele Alınışı" konusu tartışıldı. İnternet üzerinden canlı yayımlanan oturumda gıda güvenliğinin küresel içeriğini hangi çevresel, sosyal ve ekonomik güçlerin yeniden şekillendirdiği konusu ele alındı. Küresel Gıda Güvenliğinin Yeniden Ele Alınışı'nda en önemli adımın, gıda güvenliği konusunda küresel ortak bir dil oluşturulması olduğu vurgulandı.
Öte yandan dünya genelinde kullanılmayan ekilebilir arazilerin %65'inin Afrika'da olması, gelecekte kıtanın dünya gıda güvencesinin sağlanması konusunda ne denli önemli bir rol üstleneceğini ortaya koyuyor. Ancak kıtada alt yapı başta olmak üzere daha pek çok yatırıma ihtiyaç duyuluyor. Bu yatırımlar gerçekleşirse, küresel açlık ve yoksullukla mücadelede büyük ilerlemeler kaydedilebilir. Nitekim Uluslararası Gıda Politika Araştırma Enstitüsü Genel Müdürü Shenggen Fan, gıda güvenliği konusunun ekonomik bir fırsat olarak sunulabileceğine inanıyor ve "Açlık konusunda her bir dolarlık yatırım 30 dolar olarak geri dönüyor. Böyle bir geri dönüşü nerede bulabilirsiniz?" diye soruyor.
Yapılması planlanan yatırımlara ilaveten dünya gıda talebinin sürdürülebilir bir şekilde karşılanabilmesi için tedarik zincirindeki engellerin azaltılması gerekiyor. Tedarik zincirindeki yetersizlikler, her yıl 750 milyar dolar değerinde 1,3 milyar tonluk gıda kayıplarında önemli pay sahibi. Forumda sunulan "Ticaretin Etkinleştirilmesi: Değerlendirmeden Eyleme" adlı rapora göre, dünyanın yoksul bölgelerinde gıda kayıplarının ve atıklarının %94'ü tedarik zincirindeki yetersizliklerden kaynaklanıyor.
Tabii, tedarik zincirinin iyileştirilmesi yanında ticaretin önündeki engeller de kaldırılmalı. Aynı raporda, ticaretin önündeki engellerle mücadelenin milyarlarca insanın yaşam koşullarını iyileştirmeye, sera gazı salınımı ile enerji ve su kullanımının azaltılmasına yardımcı olacağı kaydediliyor. Dünya Ticaret Örgütü'nün Aralık ayında üzerinde uzlaşmaya varılan küresel ticaretin serbestleştirilmesi anlaşmasına atıfta bulunan rapora göre, tedarik zincirindeki engellerin azaltılması, dünya çapında gayrısafi yurt içi hasılayı tüm gümrük vergilerinin kaldırılmasından altı kat daha fazla arttırabilir.
Ancak ister iklim değişikliği, ister açlık ve yoksullukla mücadele isterse de ticaretin önündeki engellerin kaldırılması olsun; forumda konuşulan birçok konuda çözüm, dönüp dolaşıp politik iradenin sorunları çözmedeki kararlılığına dayanıyor. Davos çok önemli bir etkinlik; bu yıl 100 ülkeden 2 bin 500'ün üzerinde üst düzey katılım oldu. Ama bu kadar üst düzey yönetici, sadece sorunları tanımlamakla kalmamalı, çözümü için de adım atmalı.