Gurbetçiye kolay emeklilik

Resmi rakamlara göre, yurtdışında yaklaşık 4 milyon vatandaşımız yaşıyor. Bunların 3 milyondan fazlası Avrupa'da. Kesin dönüş yapan 3-4 milyon vatandaşımızı da düşünürsek yaklaşık 8 milyon Türk yurt dışında yaşamış veya çalışmış. Tabii bunların önemli bir kısmı şimdi emekli olmak istiyor.
ŞARTLAR ZOR DEĞİL
Hemen söyleyelim; yurtdışında geçen yıllarınız boşa gitmiyor. Bu yılları belli şartlarda emeklilik için borçlanabiliyorsunuz. Hele ev kadınları 18 yaşından sonra yurt dışında çalışmadan geçirdikleri sürenin tamamını borçlanarak emekli olabiliyor. Erkeklerin ise çalışması gerekiyor. Belli şartlar var dedik, özetleyelim. Çalışanların bunu belgelemeleri lazım. Ayrıca çalışmalar arasındaki işsizlik sürelerinin de 1 yıla kadar olan kısmı alınıyor. Tabii Türk vatandaşı olmak şart. İşte bu sürelerin tamamını ya da bir kısmını borçlanarak hizmetlerinize saydırıyorsunuz. Gitmeden önce bir sigortalılığınız varsa oradaki süreleri buraya aktarabilirsiniz. 25 ülkeyle bu tür anlaşmalarımız var. Ama yoksa ya kalan kısım için isteğe bağlı sigortalılık devam ettirebilir ya da tekrar sigortalı olarak Türkiye'de çalışabilirsiniz. Türkiye'deki sigortalılıktan önceki süreler borçlanılmış ise sigortalılığın başlangıç tarihi borçlanılan gün sayısı kadar geriye gidiyor. Böylece birçok gurbetçi için erken emeklilik imkanı da doğuyor. Emekli maaşı bağlanması için kesin dönüş yapılması lazım. Bu bir taşınma değil, yurtdışında çalışmamak ve ödenek almamak anlamına geliyor.
BORÇLANMA HESABI
Brüt asgari ücret: 1.071 TL
Borçlanma tavanı: 6.961.5 TL
En az borçlanma (% 32): 342.72 TL
En yüksek borçlanma (% 32): 2.227.68 TL
ARTIK DÖVİZ YOK
Eskiden yurt dışı borçlanma dövizle yapılıyordu. 2008 reformuyla sistem değişti. Asgari ücretin yüzde 32'si ile yine asgari ücretin 6.5 katının yüzde 32'si arasında bir miktar belirleniyor. Bu yıl temmuza kadar aylık 342.7 TL ile 2.227.7 TL arasında olacak. Yurt dışında 4 yıl kalan birisi en az 48 x 342.7 = 16.449.6 TL ödeyecek.
BANKALARDA KORKUTMA TAKTİĞİ BAŞLADI
Bankaların aldıkları ücret ve komisyonlarla ilgili çok fazla şikayet alıyorum. Biliyorsunuz 60'tan fazla haksız ücret var ve kimse de bunu engelleyemiyor. Bankalara gidip hakkını arayanlara, "Sakın dava açma kaybedersin, avukat masrafını da alırız" türü engellemeler yapıldığı bilgisi geliyor. BDDK'nın ücret listesini yayınlamasına kadar başta dosya masrafı ve kart aidatı olmak üzere haksız ücretler için hakem heyetlerine başvurun. Öncesinde bankaya bir talep dilekçesi yazmak işinizi kolaylaştıracaktır. Size zorluk çıkaran banka ve bankacıları da Türkiye Bankalar Birliği ve BDDK'ya, hatta Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'na şikâyet edin.
YETİM MAAŞI ALINMAZ
Sigorta emeklisi babam 1998'de vefat etti. Eşimden ayrıldım. SSK emeklisiyim. Yetim maaşını alabilir miyim? Elif TURAN
Maalesef evli olmamanıza rağmen yetim maaşı alamazsınız. Eğer babanız Emekli Sandığı emeklisi olsaydı, yetim maaşı alma hakkınız olacaktı.
VERGİ DAİRESİNE BİLDİRİN
Taşeron işçiyiz. Asgari Geçim İndirimi ödemiyorlar. Maaşımız da asgari ücretin altında. Ne yapalım? (Bir grup işçi)
Asgari Geçim İndirimi işçinin hakkıdır. Ödenmiyorsa bulunduğunuz ildeki vergi dairesine ya da defterdarlığa bildirin. İşverene ceza uygulanır. Ayrıca durumu ALO 170 ile SGK'ya da ihbar edin.
DÜZENLİ ÖDEME HESAPLANIR
1000 TL aylık, 400 TL sorumluluk ödeneği alıyorum. Tazminatım neye göre hesaplanır? Oktay KURT
Tazminatta maaşa, düzenli ve nakit olarak yapılan tüm ödemeler ekleniyor. Aldığınız 400 lira düzenli ise bu miktar da maaşınıza eklenmek zorunda. Kıdem tazminatı brüt ücret üzerinden hesaplanıyor.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM
10.05.1969 doğumluyum. 01.09.1988 sigorta başlangıcım. 3460 günüm var. 2 doğum borçlanıp, kalanı isteğe bağlı ödersem, nereden emekli olurum? Nermin IRMAK
45 yaş, 5300 prim günü şartlarına tabisiniz. 1840 güne daha ihtiyacınız var. 2 doğum borçlanması ile 1440 gün kazanırsınız. Kalan 400 günü de isteğe bağlı ödeyerek SSK'dan emekli olursunuz.

22.09.1981 doğumluyum. 1999'dan itibaren sigortalı çalışmaktayım. Toplam günüm 2287. Ne zaman emekli olabilirim? Berna KARTAL
Gün, ay bilgisi yok ama en az 55 yaş ve 5975 güne ihtiyacınız var. Bu şartlarda 22.09.2036'da emekli olursunuz.

15.07.1967 doğumluyum. Bağ-Kur başlangıcım 05.07.1988. 18 ay askerlik ödedim. Ne zaman emekli olabilirim? Yiğit ATİK
Bağ-Kur başlangıcınızdan bugüne kadar hizmet sürüyorsa, askerlikle beraber 9000 prim ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Prim günü tamamlanmış ancak 50 yaşınız 2017 yılında dolacak. Emeklilik talebi verebileceğiniz tarih 15.07.2017 olacaktır.
SORULARINIZI BEKLİYORUZ
Her cumartesi bu köşede çalışma hayatıyla ilgili sorunlarınızı gündeme getiriyoruz. Sorularınızı bizesorun@sabah.com.tr ve faruk.erdem@sabah.com.tr adresine sine gönderebilirsiniz
A HABER HAFTA İÇİ HER GÜN SAAT 15.25'TE AHABER'DE BİZE SORUN PROGRAMI'NDA SORULARINIZI CEVAPLIYORUZ… Tel: 0212 300 66 66