Dünyayı Cern dönüştürecek

Siyasi, ekonomik ve enerji krizlerinin küreyi zora soktuğu dönemde, sorunlara bilim üzerinden çözüm arayanların değeri belirginleşmeye başladı. Avrupa Nükleer Araştırmalar Merkezi CERN, bu platformlardan biri… Türkiye CERN'e mayısta yüzde 10 ortak oldu. 110 ülkeden 11 bin bilim insanı evrenin nasıl çalıştığını araştırırken, binlerce teknolojik gelişmeyi sağladılar. Nobellerin yeni adresi CERN, malzeme biliminden uzaya dek, fizikçilerin en gözde mekânı… Son çeyrek yüzyıldaki dönüşümde payı bulunan World Wide Web (WWW) dahi, buradaki bilim insanlarının haberleşme ihtiyaçlarını karşılamak için geliştirilmiş ancak CERN'in tünellerinden bütün dünyaya yayılmış… MR teknolojisinden süper iletkenliğe dek pek çok alanda "sıçramalara" kuluçkalık yapan CERN'e Türkiye'nin de yüzde 10 ortak olması, büyük şans. Bilim insanlarımız için CERN, yeni ufuklar sunuyor. Enerjide dışa bağımlı isek, güneşin füzyonunu neden Turkiye'd??e üretemeyelim ki…Türkiye'nin, artık ortağı olduğu CERN'e daha fazla ilgi göstermesi halinde, sıkışıp kaldığımız orta gelir tuzağından kurtulacak endüstride nitelik sıçramasını da başarabileceğiz. CERN'i Higgs Bozonu arama deneyi diye bildik. Bulabildik mi? Emin değiliz. Ama şairin dediği gibi; "Leyla Leyla derken, mevlâyı buldum." Nitekim popüler kültür CERN'e "Tanrı parçacığının arandığı yer" diyor zaten…
EVRENİN 'NASIL'INI ARAŞTIRIYORUZ
Uluslararası Uzay İstasyonu'nda yer alan AMS (Alpha Magnetic Spectrometre) projesinde de yer alan ve zamanının yüzde 40'ını CERN'de geçiren ODTÜ'lü Doç. Dr. Bilge Demirköz; burada 60 yıldan beri 274 atom altı parçacığı tanımlandığını söylüyor. Demirköz "Biz burada evrenin nedenini değil, nasıl çalıştığını araştırıyoruz" diyor. Türkiye'nin yıllık 2.8 milyon euroyla yüzde 10 katıldığı CERN ile ortaklık anlaşması, TBMM'de onaylanınca devreye girecek. Dr. Demirköz, CERN'e bilim insanlarımızın ve okullarımızın daha fazla ilgi göstermesi gerektiğini düşünüyor.
YERİN ALTINDA 27 KM HADRON ÇARPIŞTIRICISI
Cenevre 2 yönüyle dünya gündeminde… İlki, Birleşmiş Milletler… İkincisi de Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi CERN. Kentin altında 27 km'lik çember tünel döşenmiş. İçinde ışık hızına yakın parçacıklar yol alıyor ve kafa kafaya çarpıştırılıp sonuçları inceleniyor.
HİGGS BOZONU İÇİN BÜYÜK PATLAMA ORTAMI
HiggS Bozonu, evrenin başlangıcındaki büyük patlama sırasında enerjiden maddeye geçerken atomların nasıl olup da kütle kazandığını açıklayan teorinin kilit noktası. 16.8 milyar $ harcanarak bu dev çarpışma ünitesinde bozon arandı. Sonuç, "İzine rastladık ama daha fazla deney yapılmalı…"