Rusya fırsatı iyi değerlendirilmeli

İlknur Menlik - Sabah.com.tr
imenlik@comart.com.tr
Putin tarafından 6 Ağustos'ta imzalanan Bakanlar Kurulu Kararı'nda Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Avrupa Birliği (AB), Kanada, Avustralya ve Norveç'in ismi geçiyor. Cuma günü Rus Resmi Gazetesi'nde yayınlanan kararname ile adı geçen ülkelerden gıda ve tarım ürünleri ithalatı durduruldu. Yasaklar listesinde; meyve – sebzeden, süt ve süt ürünleri, kanatlı, su ve kırmızı et ürünlerine kadar pek çok ürün yer alıyor. Yaptırımlar, Cuma gününden itibaren resmen devreye girdi.
Rusya, geçen yıl 40 milyar doları aşan tarım ve gıda ürünü ithalatının yarısını bu ülkelerden yaptı. Bu ülkelere Japonya'yı da eklemek gerekiyor ama Japonya henüz Rusya tarafından herhangi bir yaptırıma uğramadı.
Gelişmelerin ardından geçen haftadan bu yana Türk ve Rus yetkililerin görüşme trafiği hızlandı. Rusya Federal Bitki Koruma ve Karantina Servisi (Rosselhoznadzor) Başkanı Sergey Dankvert, Türkiye'den süt ve süt ürünleri alacaklarını ifade etti. Dankvert, Türkiye'den meyve ve sebze ithalatının artırılmasına ilişkin konuyu da Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Pakdil ile görüşeceklerini söyledi. Açıklamalara göre Çarşamba günü (13 Ağustos) Rusya'dan bir heyet, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı yetkilileriyle görüşmeye gelecek.
Bu görüşme öncesinde Rosselhoznadzor Başkan Danışmanı Aleksey Alekseyenko da bir açıklama yaparak, Türkiye'den sebze-meyve ve tavuk eti ithalatını da arttırmayı planladıklarını belirtti. Türkiye'nin önündeki Rusya kapısı, bu gelişmeler ve yapılan açıklamalar sonrasında ardına kadar açıldı. Üstelik bu gelişmeler, Haziran ayında gerileyen ihracatımız Temmuz ayında es yapmışken ve Ağustos ayı da Irak ve IŞİD yüzünden umut verici değilken gerçekleşti.
Ancak şunu da belirtmek lazım ki Rusya'nın görüştüğü tek ülke Türkiye değil. Brezilya, Arjantin ve Şili de görüşülen ülkeler arasında. İran gibi başka ülkeler de var tabii görüşülen ama bu ülkeleri özellikle sayıyorum. Çünkü Brezilyalı ve Arjantinli şirketler, bu yeni durumu avantaja çevirmek için görüşmelere başladılar bile. Son yasak kararının ardından Brezilya'nın Rusya'ya tavuk eti ihracatındaki artış beklentisi, şimdiki ihracat rakamının neredeyse 4 katı. Brezilya'nın, kanatlı ürünlerini bizden daha ucuza dünya pazarına ve Rusya'ya sunduğuna dikkat çekmek isterim. Diğer taraftan Arjantinli işadamları, ülke yönetiminin et ihracatına getirdiği yasağa rağmen Rusya'ya istisna tanınması ve görüşmelerin bir an evvel başlaması çağrısında bulundular.
Şuna da dikkat çekmek gerekir, Rusya'nın getirdiği yasaklar sadece bir yıl için geçerli. Batı ile Rusya arasındaki karşılıklı hamlelerin nerede duracağını ya da nereye kadar gidebileceğini henüz bilemiyoruz. Çünkü karşılıklı yaptırımların her iki tarafa da olumsuz etkileri olacağı kesin.
Bu nedenle bizim, bu yeni durum karşısında acilen iyi bir planlama yapmamız, bunu yaparken de özel sektör ile sivil toplum kuruluşlarının da iş birliği ile hızlı bir strateji oluşturmamız gerekiyor. Rusya bildiğimiz bir pazar olmasına ve şimdilerde ihtiyacı nedeniyle Türkiye'ye yönelmesine karşın, bugüne kadar sebze-meyve dışında pazarda kalıcı olamadık. Şimdi, Rus pazarında et, süt, kanatlı ve su ürünleri temelinde kalıcı olmak için önümüzde bir fırsat var ve bunu kısa zamanda doğru bir strateji ile çok iyi değerlendirmeliyiz.