Sadece 25 lira için!

Soma'nın acısı taptaze dururken şimdi Karaman'daki facia yüreklerimizi yaktı. Oysa Soma'dan sonra bundan ders alacağımızı düşünmüştük. Birçok adım da atıldı. Ama sonuç yine facia. Daha çok kazanç, daha çok üretim derdindeki patronlar iş güvenliğini asla düşünmüyor. Bugün Karaman'daki başka bir detayı anlatmak istiyorum. Karaman'daki kazada işçilerin öğle yemeklerinin kesildiği bu yüzden de madende yemek zorunda kaldıkları için faciadan kaçamadıkları anlatılıyor. Soma'nın ardından işçilerin aslında çok düşük paralarla ve fazla mesai yaptırılarak daha çok üretim için köle gibi çalıştırıldıkları ortaya çıkmıştı. Bunun üzerine torba yasaya çok önemli iki düzenleme konuldu. Birincisi işçilerin maaşı 2 asgari ücretten az olamayacaktı. Bu da 2 bin 268 lira ediyor. İkincisi ise günlük 6 haftalık 36 saatten fazla çalışmayacaklardı. Sen misin işçiye 'hak' veren. Başta Karaman ve Zonguldak olmak üzere maden sahipleri 'Bu parayı veremeyiz' diye ocakları kapatmaya başladı. İşçiler 'işsizlikle' tehdit edildi. 5 bin madenci kardeşimiz bir anda işsiz kaldı. Bunun üzerine hükümet, şartları biraz daha yumuşattı. İki asgari ücret olan en az madenci maaşı, 2 bin liraya düşürüldü. Günlük çalışma saati de 7.5 saate çıkartılıp izin 2 gün yapıldı. Ardından madenler açıldı ama 'Daha çok kazanayım' derdindeki patronlar buna da razı olmadı. Öğreniyoruz ki Karaman'da işçiye 2 bin lira vermemek için yemek ve servisleri kaldırılmış. Üstelik 3 aydır maaş ödemiyorlar.
DÜŞÜNÜN DEĞER Mİ?
Yani yasa öncesinde ortalama 30-40 lira günlük ücretle çalışan madenci kardeşimizin alacağı para yasayla 65 liraya çıktı. Aradaki fark 25 lira... Bunu vermemek için de yemek ve servis kesildi, ocaklar kapatıldı. Zaten iş güvenliği için yatırım gibi bir dert hiç yok. Şimdi bu kararı alan işletme sahiplerine sormak lazım. "25 lira için değer miydi? Bunu hangi vicdana sığdırdınız?" Madencilere dikkat edin. Yaşlarından büyük görünürler. Hangi madenciye sorsanız başka iş olsa asla yerin altına inmez. Madenleri kapatırken madenciye iş imkânı açmak gerekiyor.
KIDEM TAZMİNATI FONU
Orta Vadeli Programı değerlendirirken anlatmıştık, önceki gün Çalışma Bakanı Faruk Çelik de gündeme getirdi. Kıdem tazminatı fonu şu anki sistemin yürümediği düşünülürse şart görünüyor. Böylece çalışan herkesin tazminatı garanti altına alınacak. Kazanılmış haklar korunacağı için de şu anda çalışanlar bir hak kaybına uğramayacak. Böylece işçinin hakkının çalınması ortadan kaldırılmış olacak. İşyeri sahipleri de tazminat ödeme yüzünden yaşadıkları mali sıkıntılardan kurtulacak.
900 GÜN ŞARTI
Geçen hafta yazdım. Dul yetim maaşlarında 900 gün ve 5 yıl şartı var. Günü eksik olanın kalanlarına maalesef maaş bağlanmıyor. Üstelik borçlanma imkânı da yok. Soma özelinde bu şart kaldırılmıştı. Bu yazıyı yazdığımızda henüz madenci kardeşlerimize ulaşılamamıştı. Duamız sağ salim ailelerine kavuşması. Ama her ihtimali düşünmek gerekiyor. Karaman'da da bu şartların kaldırılması, borçlanma imkanının getirilmesi gerekiyor.
HÜKÜMLÜNÜN SİGORTASI
Cezaevinde yatılan süreler SGK'dan borçlanılıp ödenebilir mi? İsmi saklı
Prim ödemeleri için fiili çalışma gerekiyor. Bu yüzden de çalışılmayan dönemler cezaevinde de geçse, geriye doğru borçlanılamıyor. Yalnız tutuklulukta ve gözaltında geçen süreler eğer sonuçta beraat olursa borçlanılabiliyor. Hükümlüler için de vekilleri aracılığıyla isteğe bağlı sigorta yapma imkânı var.
MESAİ ÜCRETİ HAKTIR
Her hafta 7 saat fazla mesaiye kalıyorum maaş farkım verilmiyor. Ne yapmalıyım Ali D.
Resmi tatiller ve yasada belirtilen iş sürelerinin dışında çalışmanız halinde, zamlı ücret ödenir. Ödenmiyorsa işyerinin adresini, unvanını ve şikâyetinizi, ilinizdeki Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü'ne ya da ALO 170'e bildirin. Ayrıca bu haklı fesih sebebidir. Ayrılmak isterseniz 1 yıldan fazla çalışıyorsanız tazminat isteyebilirsiniz.
İSTİFA ENGELLİYOR
Bir firmada 3 yıla yakın süredir çalışmaktayım . Eğitim dolayısı ile işten kendi isteğimle ayrıldım. Kıdem tazminatı alamayacağım söylendi. Hakkım yok mu? Faruk BADI
Çalıştığınız işyerinizden kendi isteğinizle istifa ettiğiniz için kıdem tazminatı alamazsınız. Ama şirketiniz izin ve diğer parasal alacaklarınızı ödemek zorunda.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM
18.12.1984 doğumluyum. 22.04.2005 yılında işe başladım. 2007 yılında askere gittim. Ne zaman emekli olurum. Efsane BİLGİN
60 yaş ve 7 bin prim günü şartlarına tabisiniz. Askerlik borçlanması ancak priminizi artırır. Priminizi tamamlayıp 18.12.2044 yılında emekli olursunuz.
16.01.1972 doğumluyum. İşe giriş tarihim 07.01.1992. 6170 günüm var. 1994'te 18 ay askerlik yaptım. Askerlik borçlanması yaparsam emeklilik tarihim değişir mi? İbrahim İNCE
25 yıl 53 yaş ve 5600 prim günü şartlarına tabisiniz. Priminiz tamam yılınız 2017'de yaşınız 2025'te dolacak. 8 ay askerlik borçlanması yaparsanız emeklilik tarihiniz 16.01.2024 olur.
26.04.1969 doğumluyum. İşe giriş tarihim 10.12.1989. 5943 günüm var. Ne zaman emekli olabilirim? Ahmet YAVUZ
25 yıl 52 yaş ve 5525 prim günü şartlarına tabisiniz. Priminiz ve yılınız tamam yaşınız 2021'de dolacak. Askerliği eğer işe girişten önce yaptıysanız 1 ay borçlanarak emeklilik tarihinizi 26.04.2020'ye çekersiniz.
1996 Şubat ayından 2013 Ağustos ayına kadar sigortam var. Ayrıca 2012 de doğum yaptım. Prim günüm 6100. Ne zaman emekli olurum. Yeşim ANILIOĞLU
Yaşınızı yazmamışsınız. Şartlarınız 20 yıl 52 yaş ve 5825 prim günü. Priminiz tamam. Yılınız 2016'da dolacak. Doğum borçlanmasına gerek yok. Yaşınız dolunca emekli olursunuz.
SORULARINIZI BEKLİYORUZ
Sorularınızı bizesorun@sabah.com. tr ve faruk.erdem@sabah. com.tr adresine gönderebilirsiniz. Bize twitterdan ise @farukerdem adresinden ulaşabilirsiniz.
HER CUMARTESİ-PAZAR SAAT 14.15'TE AHABER'DE BİZE SORUN PROGRAMI'NDA SORULARINIZI CEVAPLIYORUZ…
Tel: 0212 300 66 66