Engelliye erken emeklilik

Yasalarımız çeşitli kesimlere erken emeklilik imkânı tanıyor. Erkekler askerlik, kadınlar ise doğum borçlanmasıyla bu imkâna kavuşuyor. Yine bazı meslek gruplarının yıpranma avantajları da erken emeklilik sağlıyor. Engelli vatandaşlarımız için de erken emeklilik şansı söz konusu. 3 Aralık Dünya Engelliler Günü çeşitli etkinliklerle kutlandı. Engellilerin çalışma koşulları ve emeklilik kriterleriyle ilgili birçok soruya buradan yanıt vererek biz de bu sürece katkıda bulunmak istedik. Engellilik oranına göre çalışma gücünü yüzde 80 kaybedenler birinci derece engelli, yüzde 60'ını kaybedenler ikinci derece engelli yüzde 50 ve altındakiler ise üçüncü derece engelli sayılıyor. 2008'den sonra ise bu oranlar 60 ve üzeri, 50-59 ve 40-49 olarak belirlendi. Engellilik oranı en az yüzde 40 olan SSK'lı ve memur çalışanlar vergi indiriminden faydalanarak erken emeklilik imkânına kavuşuyor. Burada yaş şartı aranmazken sigortalılık süreleri 15-20 yıl arası, prim gün sayısı da 3600 ile 4400 arasında değişiyor. Bağ-Kur'lulara ise 2008'den sonra bu hak tanınıyor. Erken emeklilikten yararlanmak için öncelikle vergi indirimi almak gerekiyor. Defterdarlık ya da vergi dairelerine müracaat ederek işlemleri başlatmak mümkün.
KİMLİKLE BAŞVURUN
Başvuru için kimlik belgesi dilekçe ve işyerinizden sigortalı çalışıldığına dair belge yeterli oluyor. Sonrasında bir hastaneden engellilik derecesini raporla tespit etmek gerekiyor. Raporda belirlenen engellilik oranı ve işe ilk giriş tarihi emekli olacağınız zamanı da belirliyor. İşe giriş tarihi 2008'e kadar olanlarda yüzde 80 ve üzeri engeli bulunan çalışanlar için şartlar 15 yıl ve 3600 gün olarak belirlendi. Yüzde 60-79 oranında raporu olanlar 15 yıl ile 18 yıl arasında sigortalılık ve 3.600 ile 4.000 arası prim günü bitiminde emekli olabiliyor. Yüzde 40-59 arası raporlarda ise 15-20 yıl ve 3600-4400 prim günü şartı uygulanıyor. 01.10 2008'den itibaren olan derecelerde ve şartlarda ise değişiklikler söz konusu. Bunları iki tablomuzda da görmeniz mümkün.
BAĞ-KUR'A DA HAK VAR
1 Ekim 2008 tarihinden itibaren Bağ-Kur (4/B) sigortalıların da engelli olarak erken emekliliklerinin yolu açıldı. Buna göre, yüzde 60 ve üzeri engeli olanlar 15 yıl 3 bin 960 gün, yüzde 50 ile 59 arasında olanlar 16 yıl 4 bin 320 gün, yüzde 40-49 arasında olanlar ise 18 yıl 4 bin 680 günden emekli olabilecek. Bağ-Kur'luların SSK'lılar gibi vergi indirimi almalarına da gerek yok. Kurumun sevk edeceği hastanelerden alacakları raporlar geçerli olacak.
SON MAAŞ GEÇERLİ
07.11.2009 işe başladım ve 03.07.2014'te çıkarıldım. Ne kadar tazminat alabilirim? Yıllık iznimi kullanmadım. Ne yapmalıyım? Hanifi ŞİMŞEK
Son aldığınız brüt ücret ne kadar ise tazminatınız bunun üzerinden hesaplanır. Her yıl için bir brüt ücret alırsınız. Ay ve günler için de brüt ücret aya ve güne bölünerek miktar bulunur. Sizin kıdeminiz 4 yıl 7 ay ve 26 gün.

TAZMİNAT HAKKI YOK
İlk işe giriş tarihim 1 Haziran 2000. Doğum tarihim 1978. 1 çocuğum var. 15 yılı tamamlarsam tazminatımı alabilir miyim? Funda AKGÜN 15 yıl ile tazminat alabilmek için 9 Eylül 1999'dan önce sigortalı olmak gerekiyor. Bu yolla tazminat hakkınız yok. Ancak işten çıkartılırsanız ya da haklı bir sebeple ayrılırsanız tazminat alırsınız.
MAAŞ MİKTARI DÜŞEBİLİR
1994 yılından beri özel sektörde çalışıyordum, işten ayrıldım. Şu an da yaşı bekliyorum. Şimdi asgari ücretten bir işe başlarsam emekli olduğumda maaşımda bir düşme olur mu? Aslı UÇUR
Aylık bağlama oranlarındaki düşme sebebiyle aylık kazançları düşük olanların emekli maaşlarında da bir azalma oluyor. Asgari ücretle çalışıyorsanız yıllık kaybınız 20-22 lira olacaktır. Ama brüt maaşınız 3 bin liraya yakın olursa yıllık 50-60 lira kazancınız da olabilir.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM
01.11.1986 sigorta başlangıcım. 06.10.1969 doğumluyum. Primlerim 9000'i geçti. Ne zaman emekli olurum? Süleyman AY
25 yıl 49 yaş ve 5300 prim günü şartlarına tabisiniz. Priminiz ve yılınız tamamlanmış. Bu durumda yaşınızın dolacağı 06.10.2018 tarihinde emekli olursunuz.
27 ekim 1970 doğumluyum. İşe başlama tarihim 01.08.1985. 7600 gün primim var. Ne zaman emekli olurum? Osman NEBİ- OĞLU Verdiğiniz bilgilere göre 25 yıl 49 yaş ve 5300 prim günü şartlarınız var. 25 yılınız ve priminiz tamamlanmış yaşı bekleyeceksiniz. Bu durumda emeklilik tarihiniz ise 27.10.2019 olacak.
01.04.1997'de SSK'lı oldum. 1996'da yedek subay olarak askerlik yaptım. Ne zaman emekli olurum? Sadık KOÇ
25 yıl 56 yaş ve 5825 prim günü şartlarınız var. 3 aylık yedek subaylıkta geçen süreler 24 Şubat 1996 öncesinde ise borçlanıp 25 yıl, 55 yaş ve 5750 prim güne tabi olabilme imkânınız olabilir. Bu tarihten sonra ise borçlansanız da şartlarınız değişmiyor. Yaş, yıl ve priminiz dolunca emekli olursunuz.
23.03.1974 doğumluyum. 1989'da staj yaptım. 12 Temmuz 1992'de sigortalı oldum. 6200 gün primim var. Ne zaman emekli olabilirim? Fatma GÖÇER 20 yıl 49 yaş ve 5600 prim günü şartlarınız var. Yıl ve primler tamamlanmış. Yaşınızın dolacağı 23.03.2023'de emekli olursunuz.
SORULARINIZI BEKLİYORUZ
Her cumartesi sorunlarınızı gündeme getiriyoruz. Sorularınızı bizesorun@sabah.com. tr ve faruk.erdem@sabah.com. tr adresine gönderebilir, bize @ farukerdem twitter adresinden de ulaşabilirsiniz.
HER HAFTA CUMARTESİ PAZAR SAAT 14.30'DA AHABER'DE BİZE SORUN PROGRAMI'NDA SORULARINIZI CEVAPLIYORUZ…
Tel: 0212 300 66 66