Faiz lobisine çıldırtan bağımlılık

Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı'nın 'faizi ara toplantıyla indirebiliriz' açıklamasının ardından sıcak para lobisi atağa geçti. Dolar 2,44 TL seviyesini aşarak tüm zamanların rekorunu kırdı. Alımların Londra merkezli fonlarca yapıldığına dikkat çeken uzmanlara göre bu yükseliş, 'şantajın' en somut delili oldu.
İKİ AYAKLI PİYASA ŞANTAJI
Piyasa çevreleri operasyonun iki önemli ayağı olduğu görüşünde; l İlki doları yükselterek Merkez Bankası'nın elini kolunu bağlamak. l İkincisi ise yabancı Türkiye'den kaçıyor algısı yaratmak…
Bu noktada doların sadece TL değil, tüm dünya para birimlerine karşı yükseldiğini hatırlamakta yarar var. Doların en büyük rakibi euro, tarihi seviyelere geriledi. Peki Avrupa ne yapıyor? Faizi artışı yerine kredi musluğunu açıyor, enerjiyi ekonomiyi canlandırmaya harcıyor.
KAÇAN HANGİ YABANCI?
'Yabancı kaçıyor' algısısına gelince... Rakamlar, bu argümanı yalanlıyor. Deloitte'un 2014 raporuna göre birleşme-satın alma yoluyla gelen yabancı sermayede yüzde 54'lük artış var. Yatırım Destek Ajansı'nın verisine göre ise 2014'ün 10 ayında 'doğrudan' sermaye girişi yüzde 6.4 artarak 10 milyar doları aştı. Yani; Türkiye'deki yabancı sermayede çıkış yok. 'Çıkıyor' denilen ise paradan para kazanan kesim. Yani sıcak paracılar…
HEDEFLERİ BOYUN EĞDİRMEK
"77 milyonun hakkı olan parayı faize harca" diyen piyasacıların verdiği mesaj net; "Eğer kaynağı üretime ayırırsan kurdaki yükselişin altında kalırsın!" Seçim öncesi 'ekonomi zorda' algısı yaratmayı hedefleyen bu kesim, Merkez'e boyun eğdirme telaşında. Bağımsız olduğu söylenen Merkez ise bu şantajlar sonrası biraz daha bu sıcak paracı kesime bağımlı hale geliyor…
VATANDAŞIN CEBİNDEN ÇIKIYOR
Yüksek faiz isteyen sıcak paracılar, ellerindeki parayı devlete borç vererek para kazanıyor… Faizler ne kadar yüksek olursa bu kesimin elde edeceği faiz kazancı da o kadar artacağı için uzun süredir Türk ekonomisi üzerinde bir 'faiz' baskısı söz konusu… Türkiye'nin bu paraya yüksek faiz ödemesi, altyapı yatırımları ve sosyal harcamalardan vatandaşa aktarılacak kaynağın bu kesimin cebine gitmesi anlamına geliyor.

ŞANTAJ TAKTİĞİ HEP AYNI
Piyasa şantajı yeni bir yöntem değil… Benzer oyun 2011'de de sahnelendi. O dönem, Londra merkezli fonlarca "Faiz artmazsa, portföydeki ağırlığınızı azaltırız" mesajı verildi. Aviva Investors, Union Bancaire Privee, East Capital ve Millenium Capital gibi fonlar bir dizi raporlarla Türkiye'yi köşeye sıkıştırmaya çalışmışlardı.
MERKEZ BANKASI DOLAR SATMAMALI
Piyasa çevrelerine göre, kur şantajına karşı yapılması gereken döviz satarak piyasanın ateşini düşürmek olmamalı. Bırakın, dolar almak isteyen, alabileceği en üst rakamdan dolar alsın. Sıcak paracı bu kesimin isteklerinden biri de bu; "Merkez bize dolar satsın, biz yukarıdan bu doları bozduralım. Yeniden düşük fiyattan TL alalım. Böylece hem kurdan hem de piyasa şantajından elde ettiğimiz kar cebe atalım."
HİNDİSTAN FAİZ İNDİRDİ RUPİ DEĞER KAZANDI

Son dönemde birçok ülkede 'faiz indirimi' trendi yaşanıyor. Bu örneklerin en önemlisi 2014 biterken Çin ve Hindistan'da yaşandı. Çin, 2012'den bu yana ilk kez indirime gitti. Hindistan ise aralık ayında faizi sürpriz bir kararla yüzde 0.25 kısarak, yüzde 7.75'e düşürdü. Hindistan örneğinin önemli olduğunu söyleyen uzmanlar, "Bu faiz indiriminden sonra Hindistan Rupisi'nin daha da değer yitirmesi bekleniyordu fakat Rupi dolar karşısında, gelişen ülke para birimlerinden pozitif ayrıştı. Rupi, dolar karşısında yılbaşından bu yana yüzde 1.59'luk yükselişe imza attı.

Akşam