Siyasi partilerin dijital kampanyaları

7 Haziran seçimleri öncesinde Element Strateji Yönetimi'nden Siyasal İletişim Danışmanı Dr. Gülfem Saydan Sanver ile bir araya geldik. Siyasi partilerin dijital kampanyalarını sorguladık.
Türkiye'de sosyal medyayı hangi seçmen daha çok kullanıyor?
İlk kez oy verecekler, üniversite öğrencileri ve beyaz yakalılar çok kullanıyor. Partiler kampanya döneminde saha çalışması yaparken, beyaz yakalıların evine giremiyor. Onlar ya işyerlerinde oluyorlar, ya da broşür dağıtacak kişi site güvenliğinden geçemiyor. Dolayısıyla beyaz yakalı seçmene sosyal medyadan ulaşmak daha kolay oluyor.
Sosyal medyada en aktif parti hangisi?
Sosyal medyada başarılı kampanya yapan hiçbir parti yok. Liderler de doğru kullanmıyor. Partiler, sosyal medyayı tek taraflı bir mecra gibi kullanıyor. Kimseyi takip etmiyor, mesajlara yanıt vermiyorlar. Seçmen ise sesinin duyulmasını istiyor. Siyasetçiler gazete manşeti gibi başlıklarla tweet atıyorlar. Ama sosyal medya sokakta yapamadığınız diyalogu kurabileceğiniz bir mecra. Lideri görünce insanlar empati kuruyor. Şöyle düşünün; sizin seçim döneminizde süreniz kısıtlı. Her yere gitmek istiyorsunuz ama gidemiyorsunuz. Ama sosyal medya siyasetçiyi evinize getirmenizin aracı oluyor.
VİDEO MESAJI 6 SANİYE OLMALI
Liderler sosyal medyayı nasıl kullanmalı?
Siyasetçinin grup konuşmasındaki satır başları ya da bir yerdeki açılış, ziyaret vs. fotoğrafını paylaşmak yerine orada yaşadıkları bir diyalogu kullanmalılar. Örneğin, sizin twitter adresinize bir üniversite öğrencisi yorum yapmışsa ona cevap verdiğinizde muhtemelen o yaştaki tüm seçmenlerin sorunlarına hitap etmiş olursunuz. Liderler prodüksüyon video ve kampanya fotoğrafları yerine günlük hayattan kareler paylaşmalı. Çok propoganda kokan video olursa onu izlesen de partili seçmen değilsen retweet yapmıyorsun. Videolar uzun da olmamalı. ABD'de en son bir konferansta dinledim. İnsanlar YouTube'daki bir videonun ilk 6-8 saniyesini seyrediyor. 30-45 saniyeden sonra izlenme oranı düşüyor. 1 dakikalık olanlar ise izlenmiyor. Mesajlarınızı 6 saniyede vermek zorundasınız.
Barack Obama'nın dijital kampanyasında bunlar var mıydı?
Obama'nın ciddi bir ekibi var. O ekip, takipçileriyle iletişime geçiyor. Orada aktif bir diyalog dönüyor.
Türkiye'de geleneksel saha çalışmaları mı yoksa dijital kampanyalar mı etkili?
Tabii ki, saha çalışması daha çok kullanılan bir yöntem… Bu dönemde AK Parti'nin dijital kampayalara ağırlık vereceğini duydum. CHP'nin aslında daha fazla yapması gerek, çünkü onların saha çalışması da yok. MHP'nin seçmeni de daha çok kırsalda. O yüzden saha çalışmasına ağırlık veriyorlar. HDP ise gençlerin mantalitesini en iyi anlayan, esprili dil kullanan bir parti. Ama şunu söylemeliyim; sosyal medyada kararsız seçmene ulaşan seçimin galibi olur. Yani dijitali doğru dürüst kullanan aday Türkiye'de yüksek bir ivmeye sahip olabilir. 2-3 aylık kampanya döneminde partili bir seçmenin sahada da oyunu karşı tarafa çeviremezsiniz.
Sahada en başarılı kim?
AK Parti'nin en büyük başarısı seçim dönemi dışında da saha çalışmasını sürdürmesi. Mahalle hakimiyetini seçimden sonra da sürdürdükleri için başarılılar. Üstelik, hangi eve, neden girdiğini biliyor. Daha önceden gidilecek evin ahalisiyle ilgili bilgiler alıyor. Eve girdiğinizde 'ekonomi de ne kadar kötü değil mi' diyerek bir yere varamazsınız. CHP'nin saha çalışmalarının en başarılı olduğu dönem Gürsel Tekin'in il başkanlığı dönemiydi. İnsanlar partiyi sahada gördüğünde 'Bu adamlar çalışıyor' diye bakıyor, sandığa gidince de en çok çalışana oy veriyor. CHP, hedef kitlesini doğru tespit edemiyor, mesajı hedef kitlesine göre ayrıştıramıyor.
SOKAKTAKİ VATANDAŞ BAŞKANLIĞI BİLMİYOR
Halk başkanlık sistemine nasıl bakıyor sizce?
Sokaktaki insanın başkanlık sistemini tam olarak anladığını düşünmüyorum. Ama bizdeki partiler zaten lider partisi. Yani lider seviyoruz. Bizde insanlar 'güçlü bir başkan olacak' fikrine sıcak bakar.
CHP SEÇMEN KAFASINDA BİR MESAJ OTURTAMIYOR
Çözüm süreci sandığı nasıl etkiler?
Sürecin tıkanması hükümeti bir miktar etkiler. HDP ve MHP bu işten beslenirken CHP beslenemiyor. HDP yükseldikçe, MHP de artıyor. Baraj yüksek ama HDP Meclis'teyken bu konuda ne kadar çaba sarf etti? CHP'nin mesajlarında da karışıklık var. Hedef kitlesini belirleyemediği için 'iki sağ, iki sol, iki de ulusal söylem yapayım' derken seçmenin kafasında mesaj oturtamıyor.
Yani başörtüsü yasağına sahip çıkıp çarşaf açılımı yapmak gibi mi?
Bir nevi… Ekmelettin İhsanoğlu da o yüzden tutmadı. Sağ seçmenden oy almanın tek yolu dini referans göstermek değil. Seçmen sınıfsal oy veriyor. İhsanoğlu dindar olsa farklı bir sınıftı. Partilerin genel bir söylemi olsa da mesajlarını mikrolaştırmaları gerekiyor. Yani kente, seçmene göre mesaj üretmeleri şart. AK Parti dışında hiçbir parti İç Anadolu için söylem oluşturamıyor. Cumhurbaşkanlığı kampanyasında Selahattin Demirtaş, Türkiye'yi kucaklayacağına dair bir siyaset yaptı. CHP bugüne kadar bir söylem oluşturamadı, vatandaş da mesajları karışıyor. Ben olsam onların yerinde bir kampanyada kadın ve gençler üzerinden bir söylem üretirdim. HDP bu konuda bazı adımlar attı, eş başkanlık modelini getirdi ama kitle partisine bölününce kadın aday adayı sayısını yüzde 22'de tuttu. Bu da çelişkili.