Yatırımcı istikrar istiyor

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Mustafa Yılmaz, Türkiye'ye enerji konusunda yabancı yatırımcı ilgisinin sürdüğünü belirterek, "En çok önemsedikleri şey istikrarın sürmesi" dedi. Enerji piyasasına ilişkin plan ve hedefleri SABAH Gazetesi Ankara Temsilcisi Okan Müderrisoğlu ve Ankara Haber Müdürü Yahya Bostan'a anlatan Yılmaz, şu mesajları verdi:
YABANCI İLGİSİ: Yabancıların yoğun ilgisi var. Fransa'ya, İspanya'ya gittik ve sektörü anlattık. Fabrika kurmak, teşviklerden yararlanmak ve Türkiye'yi üs olarak kullanmak istiyorlar. İspanya'dan iki firma rüzgâr türbin tesislerini buraya kurdu. Buradan Avrupa, Ortadoğu ve Asya'ya pazarlamak daha kolay. İçeride de müşterisi var.
İSTİKRARIN SÜRMESİ: Yabancı ilgisine bakınca çıkarlarını bizden daha iyi kolladıklarını görüyorum. En çok önemsedikleri şey istikrarın sürmesi. Tek parti iktidarını çok önemsiyorlar. Yasa ve kuralların işlediği, güvenli bir hukuk ortamı istiyorlar.
HUKUK TEMİNATI: İçeride yargı kararları ile engelleniyoruz. 3 yıldır çalışan, 500 milyon dolarlık yatırım yapılan türbin hakkında 'yeri iki metre kaymış' şeklinde kararlar veriliyor. 3 senedir çalışan santral iptal edildi. Bunun kredi borcu var, kreditörü yabancı. Bunun algılanması var. O zaman insanın aklına 'Türkiye üzerine oynanan oyunlar burada da mı geçerli?' sorusu geliyor."
BAĞLANTI NOKTASI: Türkiye hava taşımacılığında nasıl hub (bağlantı noktası) ise enerjide de hub oluyor.
ENERJİ GÜVENLİĞİ: Enerji güvenliği ve hukuk konusu önümüzdeki dönemin öncelikli meseleleri. Türkiye'nin en büyük yatırımcılarından biri geldi, "Yatırım için yer bulamıyoruz' dedi. Ön lisans alıp, 2 yıllık işi 6 ayda bitiren, üretime geçenler var. Bunların önünün açılması ve yatırımların artması lazım.
ZARARA UĞRATMAK: Gerçek yatırımcı olmayanın işleri bozuldu. Şikâyette bulundular ama sonunda sisteme dahil olmak zorunda kaldılar. Sayıştay ise bizi 'devleti zarara uğratmakla" suçladı. "Gerekirse dilencilik yapacağım ama enerji piyasasına düzen getireceğim" dedim. Çünkü enerjideki açık, ülkenin cari açığı anlamına geliyor. Abdestimize güvenimiz tamdı. Akibet konusunda endişemiz olmadı.
YERLİ KÖMÜR OLMAZSA OLMAZ
Elektrik dağıtım ihalesi yapıldığında kayıp kaçağın sistemden alınacağı belliydi. Dünyada da böyle. Doğu ve Güneydoğu'da 40 yılın getirdiği bir problem var. 'Bedava elektriğe uygun' siteler yapılıyor. Yargıtay kararı sıkıntıya soktu. Kaçakla mücadele etmek zorundayız ama şu anda 'bedava versek daha kârlı durumdayız. Hazırlıklarımız var. Sosyal tarifeler geliştirilebilir. Yerli kömür Türkiye için olmazsa olmaz. Sabancı Grubu bir santral yapıyor. Türkiye açısından çok önemli. Kömürün verimli kullanılması açısından örnek olacak bir çalışma. Enerji atlası hazırladık. Nerede HES var, nerede karayolu ile ulaşım var, nerede enerji yatırımına uygun yer var, nerede havaalanı var, hepsi bu atlasta görülebilecek.
KÖYLER DOĞALGAZ İSTİYOR
10 yılda 72 ile doğalgaz gitti. İsteksiz olanlar da başvuruyor. Köylerden bile doğalgaz isteniyor. Birkaç sene sonra doğalgaz dağıtım şirketleri inanılmaz değerlere ulaşacak. Çünkü kaçak yok. Sistem tıkır tıkır işliyor.
* RÜZGÂRA İLGİ: Yıllar önce rüzgârdan enerji elde etme işine kimse dönüp bakmıyordu. Şimdi rüzgâr santrali yapmak isteyenler arttı. Güneşe de yoğun ilgi var ama hesabı iyi yapmak lazım.
* ZALİM HES'LER: Karadeniz'de eski kafayla yapılacak HES'ler yerine belki 500 MW'lık bir kömür santrali oradan gelecek enerjiyi üretebilir. Artvin, Rize gibi bazı yerler turizm alanı olarak kullanılabilir ve geliri daha fazla olabilir.
ÜLKEDE 30 MİLYAR LİTRE AKARYAKIT TÜKETİLİYOR
İlk müdahale ettiğimizde kâr marjı 63 kuruştu. Şimdi 42 kuruş. Tüketicinin bir kuruşu, yıllık 250 milyona mal oluyor. 10 kuruş, 2,5 milyar lira demek. Yıllık 2 milyara Türkiye'nin her tarafına doğalgaz yatırımı götürülebilir. 30 milyar litre akaryakıt tüketiliyor. 10-12 milyar lira ediyor ama 'batıyoruz' diyorlar! Halen uğraşıyorlar. Bir akaryakıtçı geldi ve Esenler'de 10 yıllığına bir yeri 22.5 milyon dolara aldığını anlattı. 'İnsaf!' dedim. Çok yüksek bir rakam ve bunu tüketiciden çıkaracak. Olmaz! Kimse zarar edecek şekilde sektöre girip, sonra zararını vatandaşlardan çıkarmaya çalışmasın.