Varil savaşları

Basra Körfezi'ndeki İran-Suudi Arabistan kavgası petrol üzerinden devam ediyor. Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü'nün (OPEC) Suudi Arabistan'ın öncülüğünde aldığı üretim kısmama kararı, varil fiyatını son 12 yılın en düşük seviyesine geriletti. 2007'deki seviyesinin iki katı olan günlük üretim devam edince varil fiyatı dün 30 doları gördü.
PETROLDE 20 DOLAR KORKUSU
ACİL TOPLANTI ÇAĞRISI
Bir süredir Suudi Arabistan ile sorun yaşayan, Batı'nın ambargosu altında ezilen İran da karşı hamle peşinde. Ülke, üretimi hemen artırmama kararı aldı. Bir dönem üretimini günlük 3 milyon varile kadar çıkaran, ambargoyla birlikte 500 bine kadar düşüren İran, kademeli bir artırım yapacağını açıkladı. Dün yine üretimi kısmak isteyen üyeler OPEC'i acil toplantıya çağırdı. OPEC üyesi Nijerya'nın Petrol Bakanı Emmanuel Ibe Kachikwu, birliğin acil toplantı yapabileceğini söyledi. Kachikwu, ismini vermediği iki üyenin böyle bir toplantı talebi olduğunu belirtti. Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ise toplantının olmayacağını açıkladı. BAE Enerji Bakanı Suhail Mohammed al-Mazroui, OPEC'in stratejisinin 1-1.5 yıl daha devam edeceğini vurguladı. Bu gelişmenin ardından varil fiyatı tekrar 31 dolara çıktı. Bahreyn'de de 33 yıl sonra ilk defa akaryakıta zam yapıldı. Ülkede benzinin litresi yüzde 60 artışla 0.40 dolara çıktı.

20 DOLAR SENARYOSU
Petrole bağlı ekonomiler bu varil fiyatlarıyla bütçe açığı verip rezervlerini eritirken daha kötü senaryolar da gündemde. Üç büyük yatırım bankası, petrolde 30 doların altının yeni normal olduğunu belirtiyor. Morgan Stanley, Goldman Sachs ve Citigroup 20 dolara kadar inebileceğini söylüyor. Benzer bir bakış açısı Rus meslektaşlarında da var. Rusya'nın en büyük bankası Sberbank CEO'su Herman Gref, dün yaptığı açıklamada, bankanın petrolün varil fiyatının 25 dolara düşme senaryosunu test ettiğini söyledi. Thomson Reuters Petrol Araştırma ve Tahmin Departmanı Analisti Serkan Şahin de fiyatın varil başına 20 dolara inmesinin mümkün olduğunu belirterek, "Piyasanın karşı karşıya olduğu satış baskısı dikkate alındığında en azından kısa vadeli de olsa mümkün. Petrol gelirlerine bağımlı ülkelerin bütçelerine baskı artacak" dedi.
113 MİLYAR DOLARLIK BORÇ
Petrol ihraç eden ülkeler ekonomileri için petrol fiyatlarını yukarı çekme hamleleri yaparken, şirketlerde de sıkıntılar büyümeye başladı. Birçok firma iflas etme sınırında. ABD'de 30 tane orta boy enerji şirketi 13 milyar dolarlık borçla iflas korumaya başvurdu. BP, Shell, Exxon, Eni, Total, ConocoPhillips gibi petrol devlerinin borçları 113 milyar dolara kadar çıktı. Kanada ve ABD'de petrol arama ve üretim şirketlerinin toplam borcu 2015'te 353 milyar doları buldu. İngiliz BP, dün yıl sonuna kadar 4 bin kişiyi işten çıkaracağını açıkladı.