Kara Cuma

İngiltere'deki tarihi referandum küresel piyasalarda deprem yarattı. Bugüne kadar ülkenin birlikten ayrılmayacağını düşünerek pozisyon alan yatırımcılar ters köşe olunca panikledi. İngiliz para birimi sterlin dolar karşısında yüzde 10 değer kaybederek, 1985 yılından beri en düşük seviyeyi gördü. Bu, İngiltere'nin Avrupa'nın kur mekanizmasından ayrılmak zorunda kaldığı 1992'deki Kara Çarşamba'da görülen yüzde 4.1'lik düşüşün de üzerinde. Sterlin, euroya karşı da yüzde 7.2 değer kaybetti. Euro, İngiltere'nin ayrılığının Avrupa Birliği'ne daha büyük ekonomik ve siyasi zarar verebileceği kaygısıyla dolar karşısında önce yüzde 2.5'a yakın geriledi. Daha sonra parite 1.1167 oldu.
BORSALARDA ÇÖKÜŞ
Karar borsalarda da çöküşe neden oldu. Londra Borsası kararın açıklanmasının ardından yüzde 10'a yakın dıştü. Bu oran Almanya'da yüzde 6.35, Fransa'da 7.04, İspanya'da 11.34 oldu. Avrupa'yı sarsan referandum Asya borsalarında da etkisini gösterdi. Japonya borsası yüzde 7.92 geriledi. Sarsıntıdan Hong Kong da etkilendi. Borsa İstanbul da küresel sarsıntıya kayıtsız kalamadı. BİST 100 endeksi yüzde 3.36 değer kaybederek, 2 bin 623 puan düştü.
ALTIN REKOR KIRDI
Ayrılma kararıyla altın ve gelişmiş ülke tahvilleri, artan güvenli liman talebi ile birlikte sert yükseldi. İngiltere'nin Brexit'e karar vermesiyle spot altının ons fiyatı sabah saatlerinde yüzde 8.1 artarak 1.358 dolarla 2.5 yılın zirvesini gördü. Akşam saatlerinde yükseliş 4.48'e geriledi. Yükselişle Kapalıçarşı'da altının gramı 130.4 liraya çıkarak rekor kırdı. Çeyrek altın 205 liraya yükseldi. Saxo Bank'ın Emtia Strateji Müdürü Ole Hansen, altın fiyatlarının yüzde 8 artacağını belirtti. Petrol fiyatları yüzde 5'e yakın düşerek 48 dolara indi. ABD ve Almanya'nın 10 yıllık tahvillerine talep azaldı.
BANKA HİSSELERİNE DARBE VURDU
Avrupa borsalarındaki düşüş daha çok bankalardan kaynaklandı. İngiliz Barclays ve Lloyds hisseleri yüzde 25 değer kaybettikten sonra hafif toparlanarak, kayıplarını sırasıyla yüzde 17 ve 19'a kadar düşürebildi. Alman Deutsche Bank hisse senetleri yüzde 12 düşerken, Fransız BNP Paribas hisseleri yüzde 14 geriledi. Türkiye'de ise cirosunun önemli bölümünü İngiltere'den sağlayan Ford Otosan'ın hisseleri yüzde 7.64, Arçelik'in 5.29, Vestel Elektronik ise 3.09 düştü.
KÜRESEL MERKEZ BANKALARI ALARMDA
Kararın ardından merkez bankaları alarma geçti. Avrupa Merkez Bankası (ECB) "Mali piyasaları yakından izliyorum" mesajı vererek, gerekirse euro ve yabancı para cinsinden ek likidite sağlamaya hazır olduklarını açıkladı. Sterlin'in yerle bir olmasından sonra açıklama yapan İngiltere Merkez Bankası (BOE) Başkanı Mark Carney, finansal piyasaları desteklemek için 250 milyar sterlin kullanmaya hazır olduğunu bildirdi. İsviçre Merkez Bankası (SNB), İsviçre frankını zayıflatmak için döviz piyasasına müdahalede bulundu. Brezilya Merkez Bankası yerel ve küresel piyasaları izlediklerini belirtti. Amerika Merkez Bankası (Fed) gerektiği takdirde merkez bankalarıyla mevcut swap anlaşmaları yoluyla dolar likiditesi sağlayabileceklerini söyledi.
PİYASADAKİ PANİK UZUN SÜRMEYECEK
ALB Forex Araştırma Müdürü Kenan Çınar, "Ayrılma yönünde bir sonuç piyasaların baz senaryosu değildi. Bu nedenle bir pozisyonlanma sorunu oluştu. Şu anda yatırımcılar likit varlıklarını satıp portföy ayarlaması yapıyor" dedi. Küresel piyasalarda oluşan oynaklığın bir süre daha azalarak sürmesi muhtemel" dedi. İntegral Menkul Değerler Araştırma Direktörü Tuncay Turşucu da "Piyasada en kötü senaryo fiyatlanmış olabilir" diye konuştu.
NOTÇULAR UYARI DA BULUNDU
Ayrılma kararının ardından kredi derecelendirme kuruluşları da harekete geçti. Moody's, kararın İngiltere'nin ülke ve şirket kredi notları açısından olumsuz olduğunu belirtti. Standard & Poor's (S&P) Kıdemli Kredi Analisti Moritz Kraemer de ülkenin 'AAA' olan kredi notunun düşürülebileceğini bildirdi.
1 MİLYAR DOLARLIK SATIŞ
İçeride de dolar sabah saatlerinde 3.00 TL seviyesinin üzerini gördü. Daha sonra yerel yatırımcıların dolar satmaya başlamasıyla kur toparlandı. Bankacılar, piyasaya lokal yatırımcıların 1 milyar dolarlık satış yaptığı bilgisini verdi. Akşam saatlerinde dolar/TL 2.93'e geriledi.